Wat weten we de microwereld onder onze voeten? Dat die wezenlijk is voor de gezondheid van de aarde, maar geven we ons daar ook rekenschap van?
Het besef dringt heel langzaam tot de mens door dat de gezondheid van de mens afhankelijk is van de rest van de levende (en dode) wereld op aarde. Het belang van een gezonde natuur wordt zo zoetjes aan ook aanvaard als noodzaak, maar daarbij wordt het microscopische leven in de bodem, het bodemmicrobioom, nogal eens over het hoofd gezien, betogen wetenschappers. Ten onrechte, vinden ze, want dat bodemmicrobioom zou een wezenlijk bestanddeel van een gezonde aarde moeten zijn.
Lang heeft de mens gedacht (en denkt vaak nog steeds) dat zijhij de wereld naar haarzijn hand kon zetten. Allerlei door de mens veroorzaakte crises duiden er op dat dat botte onzin is (om het woord stompzinnig niet te hoeven gebruiken). Nu we toch noodgedwongen onze vooringenomenheid moeten aanpassen aan de ‘maakbaarheid’ van de wereld, moeten we niet een belangrijke ‘wereldspeler’ over het hoofd zien: de micro-organismen die onder onze voeten leven.
“Een gezonde bodem is het fundament voor de gezondheid van de aarde”, zegt Ahmed Abdelfattah van het Leibnitzinstituut voor landbouwtechniek en bioeconomie. “Tot nu toe wordt de bodem en het microbioom daarin – bacteriën, archaea, microbiële eukaryoten en virussen – daarbij nauwelijks betrokken.” Hij stelt dat de bodem een van de belangrijkste en rijkst gesorteerde leefgemeentes is op deze planeet. In een handje aarde kun je gemakkelijk achtmiljard micro-organismen aantreffen.
Die zijn wezenlijk voor de gezondheid en het evenwicht van een ecosysteem, maar kunnen soms ook ‘vervelend’ zijn zoals het coronavirus heeft aangetoond. Abedelfattah: “Bodemmicro-organismen vormen de hoofdbron van het natuurlijke microbioom (darmflora) van alle levende wezens. Als we het bodemmicrobioom verstoren door bijvoorbeeld afvalwater, bodemerosie of landbouw, maar ook door klimaatverandering en een verminderde biodiversiteit, dan bevorderen daarmee aantoonbaar ziektes en vermindert de kwaliteit van onze omgeving aanzienlijk.” Voor gezonde voeding is een gezonde bodem nodig en daarbij hebben micro-organismen in de bodem een wezenlijke functie, stelt hij.
Gaten in kennis
De onderzoekers wijzen er op dat de kennis van dat bodemleven nogal wat gaten bevat. Dat dat belangrijk is voor milieu en (ook onze) gezondheid is duidelijk, maar hoe werkt dat precies? Wat verstoort het systeem? Er is wat dat betreft nog heel wat werk aan de winkel, betogen Abedelfattah en de zijnen.
Bron: idw-online.de