Malcolm Dando en Michael Crowley. Komt er nu ook een hersenoorlog? (afb: univ van Bradford)
Middelen die het menselijk bewustzijn, de perceptie, het geheugen of gedrag kunnen veranderen, zijn niet langer meer iets voor wetenschapsfictie maar de harde werkelijkheid, stellen Michael Crowley en Malcolm Dando van de universiteit van Bradford. Ze staan op het punt een boek te publiceren dat volgens hen een wekoproep voor de wereld zou moeten zijn. Lees verder
Beta-amyloïdeplaques (rood) en de microgliacellen (lichtblauw en paars) (afb: Jason Drees/univ. van Arizona)
Het lijkt wel of er de laatste tijd steeds meer stoffen zijn gevonden die het idee geven dat er iets tegen de ziekte van Alzheimer te doen valt. Nu melden onderzoekers van het Baylorcollege in de VS dat het eiwit Sox9 stercellen (astrocyten) kunnen helpen de giftige plaques af te breken. Ook het aminozuur arginine zou die plaques ‘wegpoetsen’, stellen onderzoekers rond Yoshitaka Nagai van de Kindaiuniversiteit. Lees verder
De beproefde imines waarvan L10 (rechts op tweede ‘regel’) het beste werkte (afb: Giselle Cerchiaro et al./ACS)
Onderzoeksters in, onder meer Brazilië, zouden een verbinding hebben gevonden die voor de ziekte van Alzheimer kenmerkende bèta-amyloïdeplaques zou afbreken door zich te binden aan overtollig koper in de hersenen.
De behandeling met die verbinding herstelde het geheugen en verminderde ontstekingen bij ratten met een vorm van Alzheimer. De verbinding zou ongevaarlijk zijn en de beschermende bloed/hersenbarrière kunnen passeren. Omdat het veel eenvoudiger en mogelijk ook goedkoper is dan bestaande middelen die effect op Alzheimer hebben (medicijnen tegen Alzheimer bestaan niet) willen de onderzoeksters meteen al overgaan op klinische proeven bij mensen. Lees verder
De signaaloverdracht via synapsen van (niet alleen) buurcellen in de hersens (afb: OIST)
De menselijke hersens zijn een wonder van vernuft. Bij het denken verricht het menselijk brein werkelijk opmerkelijke prestaties op het gebied van informatieverwerking. Zo’n 100 miljard zenuwcellen communiceren met elkaar via zo’n 100 biljoen knooppunten. Onderzoekersters denken nu ontdekt te hebben dat de mechanische eigenschappen van de hersens een wezenlijke rol spelen bij de ontwikkeling van deze verbindingen en het genereren van elektrische signalen (het ‘vuren’). Deze bevindingen zouden nieuwe wegen kunnen openen naar behandelingen voor hersenziektes. Lees verder
Hersenbeeld (fMRI) van de visuele cortex (afb: NeuroQuery)
Het lijkt er op dat wetenschapsters de verbindings-patronen in de hersenen tussen neuronen van geestelijke functies in de hele hersenen kunnen voorspellen. Elk gebied zou een unieke ‘verbin-dingsvingerafdruk’ hebben die ver-band houdt met zijn rol in onze geest, van taal tot geheugen. De sterkste verbindingen werden gevonden in denkvaardigheden op hoger niveau die jaren nodig hebben om zich te ontwikkelen. Lees verder
Diffusiememristoren zouden de elektronische tegenhangers van neuronen zijn, maar wel veel efficiënter en kleiner dan de huidige computertechniek (afb: Yang-lab/USC)
Onderzoekers van de universiteit van Zuid-Californië (USC) hebben kunstmatige neuronen gebouwd die echte hersenprocessen zouden kunnen nabootsen met behulp van memristors (geheugenweerstanden). Zoals bekend werken hersens veel efficiënter dan menselijke rekentuigen. Die technologie zou hersenachtige leersystemen mogelijk mogelijk kunnen maken (tenminste als we eindelijk zouden weten hoe onze hersens werken; as). Het zou kunstmatige intelligentie ‘menselijker’ kunnen maken, denken de USC-ers. Lees verder
Toediening van PBA zou de eiwitklonteringen verwijderen (afb: Nirinjini Naidoo et al./Aging Biology)
Links een fluorescentiemicroscoopopname van de hersentjes van een muis na twaalf uur na de inspuiting van de nanodeeltjes. Rechts de hersentjes van een onbehandelde Alzheimermuis. Rood aangegeven zijn de beta-amyloïde, groen de haarvaatjes (afb: IBEC)
Bij de ziekte van Alzheimer ontstaan klontering van beta-amyloïde. Onderzoekers gebruikten nanodeeltjes om het vaatstelsel van de hersenen te herstellen en daarmee bij muisjes (een vorm van) Alzheimer terug te draaien. De nanodeeltjes bevorderden de natuurlijke verwijdering van β-amyloïde-eiwitten. Daardoor herstelde de functie van de bloed/hersenbarrière en herstelde het geheugen van de beestjes weer. Lees verder
De oplichtende (=actieve) stercellen in de diverse delen van de muizenhersentjes (afb: Jun Nagai et al./Nature)
Geheugen is een raar ‘ding’. Ik(=as) kan me met glasheldere beelden en al een voorval herinneren toen ik vier was en mijn vader me achter op de fiets naar de Berlagebrug bracht. Daar stond een muntgroene auto met houten strepen. Ik was niet blij toen ik in de auto werd gezet, waar de jongste broer van mijn vader achter het stuur zat. Mijn (glasheldere) herinnering gaat pas weer verder als we met pech in Limburg (leerde ik later) langs de weg staan en een stel opgeschoten jongens met mijn oom onder de kap doken. De rest van de reis en het feest (een eerste communie van een neef) herinner ik me niet.
Hoe werkt dat? En is het niet vreemd dat mensen met geheugenproblemen vaak de oudste herinneringen wel bewaren?
Onderzoekers van RIKEN rond Jun Nagai denken nu dat astrocyten (stercellen) verantwoordelijk zijn voor het stabiliseren van herinneringen en niet de neuronen; althans bij de proefdieren: muisjes Lees verder
Besim Ogretman (afb: MUSC)
Beta-amyloïde zou een negatieve rol spelen bij de ziekte van Alzheimer, maar bij kanker de afweerreactie juist versterken. Het eiwit versterkt de energieproductie van T-cellen, waardoor kanker effectiever kan worden bestrijden. Door de fumaraatspiegels te herstellen of gezonde mitochondriën te transplanteren, konden de onderzoekers verouderende afweercellen ‘verjongen’. Deze bevindingen zouden tot nieuwe behandelingen kunnen leiden die zich richten op zowel kanker als leeftijdsgerelateerde achteruitgang van de hersens, zeggen die dan heel optimistisch. Lees verder