Australische natuurkundigen zeggen dat ze met behulp van standaard optische technieken een reis in de tijd van fotonen hebben gesimuleerd. Hun werk zou, denken de onderzoekers, kunnen bijdragen ‘vereniging’ van de kwantummechanica en de zwaartekracht. Critici stellen dat ze niet bewezen hebben dat tijdreizen mogelijk is. Toe maar. Lees verder
Categorie archieven: natuurkunde
Zwavelwaterstof supergeleidend bij superdruk

In de jaren ’80 maakte de kritische temperatuur waar beneden supergeleiding heerst een ‘sprong’ tot boven het kookpunt van stikstof (80 K).
Het blijft een beetje martelen met de supergeleiding. Er zijn hogetemperatuursupergeleiders, maar dan praten we wel over een temperatuur rond het kookpunt van stikstof (-196 °C = 77 K) en wat hoger. Onlangs werd supergeleiding bij veel hogere temperatuur gemeld, maar dat fenomeen deed zich slechts een onwaarschijnlijk korte periode voor. Nu melden onderzoekers van het Duitse Max Planck-instituut voor chemie in Mainz dat ze een stof hebben gevonden die supergeleidend is bij -83°C (190 K). Minpuntje is dat daarbij wel een superdruk van 1,8 miljoen bar voor nodig is (iets minder dan 1,8 miljoen maal de atmosferische druk). Lees verder
Heel even supergeleiding bij kamertemperatuur
Sedert in de jaren 80 de bovengrens voor supergeleiding boven het kookpunt van stikstof (-196 °C) kwam te liggen met de ontdekking van de hogetemperatuursupergeleiders door Alex Bednorz en Georg Müller, was de hoop gesteld ooit nog eens materialen te vinden die bij kamertemperatuur supergeleidend zijn. Dat is nog steeds niet gebeurd, maar recent onderzoek geeft enige hoop dat het speurwerk naar die kamertemperatuursupergeleiding niet helemaal ijdel is. In 2013 lieten de, in hoofdzaak, Duitse en Franse onderzoekers zien dat YBa2Cu3O6,5(‘afgekort’ tot YBCO) supergeleiding bij kamertemperatuur vertoont. Nu presenteren ze een idee over hoe dat allemaal in zijn werk zou kunnen gaan. Lees verder
Twijfel aan de ontdekking van het Higgs-deeltje
De vorig jaar met veel bombarie bekend gemaakte ontdekking van het zo lang gezochte Higgs-deeltje (of eigenlijk Brout-Englert-Higgs-deeltje, vernoemd naar voorspellers Peter Higgs, François Englert en Robert Brout) staat weer op losse schroeven. Een internationale onderzoeksgroep spreekt dat niet direct tegen, maar laat ook de mogelijkheid open dat het om een ander deeltje gaat. “De gegevens van het CERN worden algemeen aanvaard als bewijs dat het ook het Higgs-deeltje is”, zegt onderzoeker Mads Toudal Frandsen van de universiteit van Zuid-Denemarken. “Het Higgs-deeltje kan die gegevens verklaren, maar er zijn ook andere verklaringen mogelijk. We krijgen die gegevens ook met andere deeltjes.” Lees verder
Met MRI haarscherp moleculen te zien

Het principe van de diamantsensor is ontwikkeld bij het MIT in Cambridge (VS). Rood is het stikstofatoom in het koolstofrooster van een diamant, met daarnaast een ‘gat’ in het rooster. (foto: MIT)
Kernmagne-tische resonantie (in de medische toepassing bekend onder de afkorting MRI) heeft zich ontwikkeld tot veel toegepaste beeldtechniek. Probleem met MRI was altijd het, in vergelijking met röntgentech-nieken, relatief lage oplossende vermogen (tienden van millimeters). Onderzoekers van de technische hogeschool in het Zwitserse Zürich (ETHZ) en van de universiteit van Leipzig (Polen) hebben die resolutie sterk verbeterd. Ze bleken in staat een enkel waterstofkern te detecteren. Overigens is het niet de bedoeling met deze nano-MRI-techniek om ook plaatjes te maken van hele menselijke lichamen. Een enkel molecuul is al mooi genoeg. Lees verder
Nobelprijs voor blauw licht
Drie Japanse onderzoekers hebben vandaag te horen gekregen dat ze de Nobelprijs voor natuurkunde hebben gewonnen met hun bijdrage aan de ontwikkeling van blauwe lichtdiodes (leds). Isamu Akasaki, Hiroshi Amano en de tot Amerikaan genaturaliseerde Shuji Nakamura zorgden met de ontwikkeling van de blauwe led dat deze relatief energiezuinige technologie ook gebruikt kon worden voor verlichting. Rode en groene leds waren er al lang.
Lees verder
Een gat in de hand
Het is een truc met vier lenzen en dan lijkt het alsof je dwars door, bijvoorbeeld, je hand de achtergrond kunt zien en nog wel vanuit elke hoek. Je moet dan wel door die lenzen blijven kijken. Die breken het licht, waardoor dat om het storende voorwerp (in ons voorbeeld de hand) wordt heen geleid. Het is dus geen mantel van Harry Potter. De universiteit van Rochester, waar ze met de opzet experimenteerden, geeft ook een handleiding voor het zelf maken van zo’n onzichtbaarheidsopstelling. Het enige wat je daarvoor nodig hebt zijn vier lenzen met, twee aan twee, verschillende brandpuntsafstanden.
Bron: De Morgen
Met vast licht snuffelen aan onoplosbare problemen
Een kop moet de aandacht trekken. Dat zou bovenstaande kop zeker moeten doen, want er staat eigenlijk iets idioots. Hoezo vast licht en snuffelen aan onoplosbare problemen lijkt weinig zinvol. Toch hebben onderzoekers van de universiteit van Princeton (VS) en de Technische hogeschool in Zürich (ETHZ) iets dergelijks gedaan. Ze hebben fotonen (lichtdeeltjes) opgesloten. Dat is het ‘vaste licht’. Met dat ‘vaste licht’ zouden allerlei leuke toepassingen en materialen te bedenken zijn(zoals het ‘rekenen’ aan onoplosbare vraagstukken (in afwachting van een echte kwantumcomputer). Lees verder
Mobiele nmr-spectrograaf

Links de magneet ter grootte van 0,5 Tesla (penny er voor) en rechts de chip met de geïntegreerde elektronica met rood omrand de pulsgenerator. (afb: Hardvard-universiteit)
Kernspinmag-netische resonantie (nmr) is een fenomeen dat gebruikt wordt voor het ophelderen van structuren van ingewikkelde chemische verbindingen, maar ligt ook aan de basis voor afbeeldingstechnieken in de medische hoek (magnetoresontantie-beeldtechniek bekender onder de Engelse afko mri). Apparaten die gebruik maken van dat fenomeen zijn nogal omvangrijk. Het lijkt er op dat onderzoekers van, onder meer, de Harvard-universiteit een draagbare versie van een nmr-spectrograaf hebben gemaakt door de benodigde elektronica op een chip te persen en gebruik te maken van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van magneten. Handig in labs maar ook voor productielijnen in bedrijven.
Lees verder
De tweede thermodynamicawet is niet ‘keihard’
De tweede hoofdwet van de thermodynamica (entropie neemt altijd toe oftewel de chaos groeit oftewel je verliest altijd energie als je van de ene energievorm in de ander overgaat enz.) zou een basiswet zijn, waar andere natuurkundige wetten aan zijn te toetsen. Volgens de astrofysicus Arthur Eddington gaat de ontwikkeling altijd een kant op: de tijd heeft een richting. Als de wetten van Maxwell niet voldoen aan die tweede hoofdwet, dan is dat jammer voor de wetten van Maxwell, volgens Eddington. Zwitserse en Oostenrijkse onderzoekers lijken deze zekerheid in de natuurkunde, die al in 2002 (of zelfs 1993) op losse schroeven werd gezet, nog verder onderuit gehaald te hebben. Tenminste, het zou zo kunnen zijn als we te maken hebben met de nanoschaal, we praten dan over eenmiljoenste millimeter. Ze hebben dat ‘vreemde gedrag’ waargenomen aan een door een laser ‘vastgeprikt’ en afgekoeld nanodeeltje in contact te brengen met een heet gas. Lees verder