Zou een genmutatie mensen behoeden voor Alzheimer?

Functies

Diverse functies Reelin (blauw) bij de ontwikkeling en het onderhoud van hersencellen (rood) (afb: Gabriella D’Arcangelo/Hindawi.com)

Een zwaluw maakt nog geen zomer, maar is het mogelijk dat een mutatie van het Reeli-gen iemand beschermt , althans deel, tegen de kwalijke gevolgen van Alzheimer? Een man in Colombia met de zogeheten Paisa-mutatie, waardoor hij vroegtijdig Alzheimer zou hebben gekregen, twintig jaar de bijbehorende symptomen niet kreeg doordat hij mutatie van het Reelin-gen had. Lees verder

Gliacellen stimuleren het plaatsgeheugen (bij muisjes)

Plaatsgeugenvorming


Plaatscellen (blauw) en stercellen (geel) (afb: Kirsten Bohmbach/Uniklinik Bonn)

Ooit werden gliacellen in de hersens gezien als een soort lijm (glia is oud-Grieks voor lijm) tussen de ‘echte’ hersencellen. Inmiddels is het erkende takenpakket van die hersencellen aanzienlijk belangrijker gebleken. Ze vervullen afweer- en reparatiediensten en nu blijkt dat ze ook meedoen aan het echte hersenwerk: gliacellen helpen mee bij geheugenvorming, zo blijkt nu uit onderzoek van, onder meer, de universiteit van Bonn (D). Lees verder

Het lijkt er op dat de hersens anders werken dan we denken

hersenfuncties

Het beeld dat scherp begrensde hersendelen bepaalde taken uitvoeren staat op omvallen

Met dat deel van de hersens ‘zien’ we, daar slaan we onze herinneringen op en dat deel wordt gebruikt voor het redeneren. Wetenschappers hebben bepaalde al of niet onderbouwde ideeën hoe de hersens werken, maar of dat ook werkelijk zo is, is maar zeer de vraag. Hersens zijn veel flexibeler dan we denken. Langzaam ontwikkelen zich nieuwe theorieën over dit machtige orgaan dat ons leven beheerst.
Lees verder

Ja hoor, hersenstamcellen blijven zich delen (bij muisjes)

Hersenstamcellen

Uit hersenstamcellen (rood) ontstaan dochtercellen (oranje) enz (afb: univ. van Zürich)

Het is al vele jaren een welles/nietes-descussie. Krijgen we er de loop van ons leven hersencellen bij of moeten we het doen met de cellen die we bij onze geboorte hebben gekregen. Nu zou zijn gebleken bij muisjes dat ze, in elk geval in de hippocampus, er hersenstamcellen zijn die zich delen en functionele hersencellen vormen. Ze schijnen daar maanden mee bezig te zijn. Lees verder

Maakt de manier waarop we informatie opslaan ons mens?

Rodrigo Ouian Quiroga

Rodrigo Ouian Quiroga (afb: univ. van Leicester)

Er wordt al tijden gediscussieerd over de manier waarom de hersens informatie opslaan. Op basis van dieronderzoek is de gedachte gerezen dat die verschillende herinneringen op aparte plekken in de hippocampus in de hersens worden opgeslagen. Volgens neurowetenschapper Rodrigo Quian Quiroga van de universiteit van Leicester klopt dat niet voor mensen en dat zou mensen anders maken (om niet te zeggen uniek). Lees verder

Nieuwe hersentjes voor oude muisjes?

Het zeepaardje met daarin de getande winding

Hippocampus met daarin de getande winding (gyrus dentatus)

Als we ouder worden wordt alles allengs minder (behalve het aantal kwalen). We kunnen steeds minder goed onthouden en ook ons oriëntatievermogen (om maar een paar dingen te noemen) gaat achteruit. Onderzoekers van de TU Dresden stimuleerden bij oudere muisjes de aanmaak van hersencellen en dat bleek goed uit te pakken. Lees verder

Hoe herinneringen komen (en gaan)

Verbindingen in muizenhersens

Een ruimtelijk beeld van de (hoofd)verbindingen in muizenhersens

Sommige herinneringen blijven niet erg lang hangen terwijl andere een leven lang mee gaan. Onderzoekers denken nu ontdekt te hebben hoe dat komt. Blijvende herinneringen zouden worden vastgelegd door groepen synchroon vurende neuronen. Hoe meer hersencellen daarbij betrokken zijn hoe standvastiger de herinnering. Lees verder

Hersens maken wel/niet nieuwe hersencellen aan

Hersens maken wel/niet nieuwe hersencellen aan

Onrijpe hersencellen (rood) in het hersenweefsel van een 68-jarige (afb: Llorenslab)

Het wordt een beetje langdradig. De laatste jaren verschijnen er regelmatig artikelen die beweren dat volwassen hersens geen of juist wel nieuwe hersencellen aanmaken. Nu beweren onderzoekers weer dat de hersens ook na de middelbare leeftijd nog verse hersencellen aanmaken. De verwarring zou zijn geschapen door ongeschikte onderzoeksmethoden. De aangevallene is niet overtuigd. Lees verder

Volwassen hersens zouden nauwelijks nieuwe cellen aanmaken

Het zeepaardje met daarin de getande winding

Hippocampus met daarin de getande winding (gyrus dentatus)

Het is zo langzamerhand een niet eindigend welles/nietes-spelletje. Na jaren te hebben gedacht dat we ons hele leven moesten doen met de hersencellen die we bij de geboorte hadden werd ontdekt dat dat niet helemaal zou kloppen. In bepaalde delen, met name de hippocampus (het zeepaardje), zouden ook tijdens ons volwassen leven nieuwe hersencellen worden aangemaakt. Nu komen onderzoekers rond neurobioloog José Manuel Garcia Verdugo van het Cavanillesinstituut weer tot de conclusie dat volwassen hersencellen nauwelijks nieuwe hersencellen aanmaken, zeg maar niet. Dat zal vast niet het laatste woord over dit onderwerp zijn. Lees verder

Onze hersens zouden wél nieuwe cellen aanmaken

Hippocampuscel van een rat

Een gekweekte hippocampuscel van een rat (afb: WikiMedia Commons)

Het begint een beetje een welles/nietes-spelletje te worden. Worden er u wel of geen nieuwe cellen in onze hersens aangemaakt tijdens ons volwassen leven? Lang is gedacht dat we het moesten doen met de cellen die we bij onze geboorte kregen, maar gaandeweg leek duidelijk te worden dat er toch in bepaalde delen van onze hersens nieuwe cellen werden gevormd. Tot voor kort: Shawn Sorell van de universiteit van Californië kwam onlangs tot de conclusie dat daar geen sprake van kan zijn. Nu beweren onderzoekers van de Amerikaanse Columbia-universiteit weer dat in een deel van de hippocampus ook nog op hogere leeftijd nieuwe hersencellen worden aangemaakt. Lees verder