Het ‘darmbrein’ speelt een belangrijke rol in allergieën

darmbarrière en VIP

Weefselsectie afkomstig uit de darm van een muisje dat het neuropeptide VIP niet kan aammaken. Duidelijk is de opvallende frequentie zien waarmee bepaalde celtypen op het darmoppervlak voorkomen. Dit zijn onder andere villuscellen (rood), slijmproducerende bekercellen (geel), Paneth-cellen (roze) en stamcellen (groen). © Charité | Luisa Barleben

Het lijkt erop dat het darmzenuw-stelsel, speels aangeduid met het ‘darmbrein’, een sleutelrol speelt bij het regelen van zowel de samenstelling als de stabiliteit van de darmbarrière. Verstoring van dit beschermings-mechanisme kan leiden tot de ontwikkeling van allergieën. Deze bevindingen zouden kunnen leiden tot het ontwikkelen van behandelingen voor allergieën, chronische ontstekingsziekten van de darmen en het prikkelbaredarmsyndroom. Lees verder

Nobelprijs voor geneeskunde naar onderzoek afweersysteem

Nobelprijs geneeskunde 2025

De drie winnaars van de Nobelprijs geneeskunde 2025 (afb: nobelprize.org)

De Nobelprijs  voor geneeskunde en fysiologie gaat dit jaar naar langlopend onderzoek van drie onderzoekersters dat gericht is/was op de ‘vangnetten’ van ons afweersysteem om ervoor te zorgen dat dat niet het kind met het badwater weggooit. Afweertolerantie wordt dat ook wel genoemd. De prijswinnaars zijn Mary Brunkow van het instituut voor systeembiologie in Seatlle, Fred Ramsdell van het bedrijf Sonoma Biotherapeutics in San Francisco en Shimon Sakaguchi van de universiteit van Osaka. Lees verder

Is STING de aanstichter van Alzheimer?

John Lukens

John Lukens (Afb: univ. van Virginia)

Er is regelmatig een hoopvolle kandidaat opgedoken voor de ‘aanstichter’ van de ziekte van Alzheimer, maar nog steeds is de echte niet gevonden (als die al bestaat) en is de hersenziekte ongeneesbaar. Nu lijken onderzoekers een nieuwe kandidaat gevonden te hebben: STING. Als dat eiwit bij muisjes werd geblokkeerd, verslechterde de toestand van ‘Alzheimermuisjes’ niet meer, zagen onderzoekers. De ontdekking kan ook gevolgen hebben voor andere hersenziektes als Parkinson en ALS. Lees verder

Milt neemt de insulineproductie van alvleesklier over

alvleesklier

De alvleesklier produceert onder meer insuline en alvleeskliersap voor de spijsvertering

Het lijkt er op dat de milt zo kan worden aangepast dat dat orgaan, bijvoorbeeld, de insulinepro-ducerende cellen van de alvleesklier kan vervangen. Bij apen en muisjes schijnt dat gelukt te zijn. Lees verder

Universeel allergiemedicijn gevonden (?)

Mestcelremmer

De basisstructuur van een mestcelremmer waarop vele varianten zijn gemaakt (afb: Christa Müller et al./Nature Signal Transduction and Targeted Therapy)

Ziekten zoals het prikkelbaredarmsyndroom, chronische jeuk, astma of migraine zijn vaak moeilijk te behandelen. Ze worden meestal veroorzaakt doordat het afweersysteem overgevoelig reageert op bepaalde stoffen. Soms kunnen de gevolgen levensbedreigend zijn. Onderzoeksters van, onder meer, de universiteit van Bonn hebben nu een stofje gevonden dat dit gevaar zou kunnen afwenden. Dat blokkeert een receptor op bepaalde afweercellen en voorkomt zo dat de immuunreactie ontspoord raakt. Lees verder

Krabben bij jeuk alarmeert (ook) het afweersysteem

Jeuk is hoogst irritant en de neiging om te krabben is daarom ook haast onweerstaanbaar. De algemene mening is dat krabben het probleem alleen maar verergert, maar nu hebben onderzoekers uitgevonden dat krabben (bij muisjes) ook een positief effect heeft: het alarmeert het afweersysteem dat de micro-organisme ter plekken decimeert, zo bleek. Een idee dat de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen mogelijk maakt, roepen onderzoekers dan vaak. Lees verder

Varkens gefokt als orgaandonors voor mensen

In de VS fokt het bedrijf Revivicor varkens om als orgaandonoren voor mensen te fungeren. De varkens zijn genetisch zo veranderd dat de vreemde organen worden geaccepteerd door het afweersysteem van de (menselijke) ontvanger. Hier en daar worden wenkbrauwen gefronst bij de ‘industrialisering’ van de orgaandonaties. Lees verder

Bestaat er een relatie tussen een virus en Alzheimer?

beta-amyloïde-plaques.

Beta-amyloïdeplaques (rood) en de microgliacellen (lichtblauw en paars) (afb: Jason Drees/univ. van Arizona)

Het is wellicht mogelijk dat een vrij normaal virus, het cytomegalovirus (HCMV), van de ingewanden naar de hersens verhuist. Daar zou het virus het afweersysteem kunnen veranderen die zouden kunnen leiden tot de ziekte van Alzheimer, veronderstellen onderzoekers. Lees verder

Is Alzheimer een autoimmuunziekte?

Processen en eiwitten die bij Alzheimer een rol spelen

Processen en eiwitten die bij Alzheimer een rol spelen (afb: Donald Weaver et al./ Alzheimer’s Journals)

Jaarlijks worden er vele miljoenen aan onderzoek uitgegeven om een werkend geneesmiddel te vinden tegen de ziekte van Alzheimer maar tot nog toe hebben al die jaren onderzoek vrijwel niets opgeleverd. Het is nog steeds niet bekend waardoor de ziekte ontstaat. Al weer begin dit jaar stelde Donald Weaver van de universiteit van Toronto in een lezing dat Alzheimer noch wordt veroorzaakt door beta-amyloïdeplaques noch door tauknopen, maar dat de ziekte een auoimmuunaandoening is. Hij lijkt er dat ander onderzoek, waar microgliacellen als ‘boosdoeners’ worden genoemd, dit idee ondersteunt. Gliacellen zou je de afweercellen van de hersens kunnen noemen.
Lees verder

‘Bietenkleurstof’ zou waterbeertjes ‘ongevoelig’ voor radioactiviteit maken

Stralingstolerantie waterbeertjes

In rood de genen van Hypsibius henanensis die de onderzoekers wat beter hebben bekeken (afb: Lei Li et al./Science)

Waterbeertjes hebben verschillende eigenschappen die maar weinig andere levende organismen hebben. Zo zijn ze vrij goed bestand tegen radioactiviteit. Chinese onderzoekers hebben nu uitgezocht welke genen van de Hypsibius henanensis daarvoor verantwoordelijk zijn en denken al aan het (genetisch?) veranderen van astronauten om die bestand te maken tegen de straling in de ruimte. Tja. Lees verder