Wordt ki een nieuwe dreun voor de menselijke eigenwaan?

Theologe Antje Jackelén

Theologe Antje Jackelén en de nieuwe dreun voor de menselijke eigenwaan: ki

In 1917 schreef Sigmund Freud dat de wetenschap de eigenwaan van de mens drie maal op grootse wijze voor schut heeft gezegd, schrijft Antje Jackelén, systematische theologe aan de universiteit van Lund, in The Conversation.
De eerste is de ontdekking van Copernicus dat de aarde niet het middelpunt is, maar een planeet die om de zon draait, Darwin gaf met zijn evolutietheorie een tweede forse knauw aan die eigenwaan. En de derde ‘narcistische belediging’ volgens Freud was de macht van het onbewuste. Die drie heeft de mens min of meer verwerkt.
Jackelén weet zeker dat als Freud kunstmatige intelligentie had gekend dat hij dat de vierde ‘belediging’ van de menselijke eigenwaan had genoemd. Een kosmologische, een biologische en een psychologische knauw voor de menselijk eigenwaan zou dan gevolgd worden door een intellectuele opdoffer: ki. De theologe doet voorstellen om deze nieuwe klap te boven te komen, maar hoe praktisch zijn die?. Lees verder

Die evolutie is als ontwikkelingsmodel zo slecht nog niet

Fruitvliegje

Fruitvliegje (afb: WikiMedia Commons)

Kan een organisme in de loop van de evolutie een optimale toestand bereiken, vroegen onderzoekers van, onder meer, het ISTA in Oostenrijk zich af. Is er een formule die de weg naar dat optimum beschrijft en zo ja, valt die theoretisch af te leiden? Die schijnt er (nog?) niet te zijn, maar met hun rekenmodel hebben de onderzoekers het ideale bouwplan voor fruitvliegjes ontworpen, waarmee ze zouden hebben aangetoond dat de evolutie talrijke optimale mogelijkheden ter beschikking heeft. Lees verder

Soms werkt de evolutie razendsnel

Zelandopera

De licht- en donkergekleurde Zelandoperla (afb: Jon Waters et al./Science)

Al in 1848 werd in de buurt van Manchester waargenomen dat berkenspanners (Biston betularia) een donkerder kleur kregen. Dat had met hun schutkleur en de verandering van het uiterlijk van de berkenbast te maken. Die was door vervuiling door de plaatselijke industrie donkerder geworden en daardoor voldeed de kleuring van de mot niet meer om zich ‘onzichtbaar’ te maken voor roofdieren, maar was er werkelijk een oorzakelijk verband? Nu lijken Nieuw-Zeelandse onderzoekers rond Jonathan Waters van de universiteit van Otago het ‘harde’ bewijs te hebben geleverd aan de hand van de kleurverandering van de Zelandoperla, een steenvlieg. Lees verder

Hebben we onze snelle hersens aan virussen te danken?

Hersencel

De uitlopers (dendrieten en axonen) zorgen voor het elektrische contact met andere zenuwcellen (afb: Wikicommons)

Menigeen zal zich ergens tijdens de coronacrisis hebben afgevraagd  wat nou toch in godsnaam het nut is van virussen. Dan bedoelen meestal wat wij mensen aan zoiets hebben. Nu lijkt het er op dat retrovirussen de bron zouden zijn van een retrotrasposon dat wezenlijk is voor de productie van myeline, een eiwit dat weer van groot belang is is voor ons centrale zenuwstelsel. Met enige overdrijving zou je kunnen zeggen dat die virussen ons mensen hersens hebben bezorgd evenals andere gewervelden. Lees verder

“Ontstaan meercellig leven geen gevolg stijging zuurstofgehalte”

Ediacarisch leven.

Zo zou Ediacarisch leven eruit kunnen hebben gezien (afb: WikiMedia Commons)

Een plotselinge stijging van het zuurstofgehalte in de atmosfeer en  (dus) het water zou niet ten grondslag liggen aan het ontstaan van meercellige organisme, zoals al zo’n zeventig jaar wordt aangenomen, stellen onderzoekers op basis van de scheikundige samenstelling van gesteenten in de bergen van Oman; ooit de bodem van oceanen.
Lees verder

Resten van tot nu toe onbekende organismen ontdekt

ldl-cholesterol

ldl-cholesterol vervoert allerlei stoffen door het lichaam

Met de ontdekking van bepaalde biomoleculen (protosteroïden) in miljarden jaren oude gesteenten zouden onderzoekers tot nu toe onbekende organismen op het spoor zijn, die zo’n miljard geleden geleefd zouden hebben. Ze zouden een andere celopbouw hebben gehad als de eukaryote cellen (cellen met een kern) en waarschijnlijk ook een andere stofwisseling hebben gehad, maar heo ze er uit kunnen gezien valt niet te reconstrueren. Het leven moest zich destijds redden met een lager zuurstofgehalte in de atmosfeer dan tegenwoordig. Lees verder

India schrapt periodiek systeem en evolutie uit de schoolboeken

periodiek systeem

Periodiek systeem der elementen

De Indiase raad voor wetenschap en onderwijs (NCERT in Engelse afko) heeft een aantal weten-schappelijke ‘klassiekers’ zoals het periodiek systeem der elementen en de evolutie uit de schoolboeken gehaald. Die raad had dat vorig jaar al aangekondigd om de leerlingen te helpen die vanwege de coronapandemie geen schoollessen meer konden volgen. Slachtoffers van die vreemde daadkracht blijken dus evolutie en ps te zijn. Duizenden onderwijzenden en wetenschappers hebben al geprotesteerd; vooralsnog vergeefs. Lees verder

319 miljoen jaar oude hersencellen gevonden

Coccocephalus wildi

Het 319 miljoen jaar oude fossiel van de Coococephalus wildi

Bij een computertomo-grafiescan van een 319 miljoen jaar oud schedelfossiel van een straalvinvis bleek dat nog hersens te bevatten, versteend weliswaar maar desalniettemin hersencellen. Wellicht dat meer oude fossielen nog dergelijke geheimen bewaren, hopen de onderzoekers. Lees verder

Het duurt 23 miljoen jaar om de zoogdierdiversiteit op Madagaskar te vervangen

Zoogdieren op Madagaskar

Een aantal zoogdiersoorten die alleen op Madagaskar voorkomen/-kwamen (linksonder) en de bedreigingsstatus van vleermuizen en landzoogdieren (afb: Steven Goodman et.al.)

Zo’n 90% van de planten en dieren op Madagaskar zijn nergens anders op de aarde te vinden. De bijzondere flora en fauna dreigt grotendeels te verdwijnen door verlies aan leefruimte, overbejaging en klimaatverandering. Onderzoekers hebben berekend hoe lang het zou duren voor de evolutie weer een soortgelijk, ingewikkeld systeem zou hebben voortgebracht als de bedreigde soorten uitsterven: 23 000 000 jaar. Lees verder

Zoogdieren die eieren leggen? Belachelijk idee!

Een vogelbekdier

Een vogelbekdier (afb: WikiMedia Commons)

Ik stel me zo voor dat iemand in de kelders van het zoölogisch museum van de universiteit van Cambridge ietwat per ongeluk stuitte op een stel oude glazen potten met wat monsters Platypus (in dit geval een vogelbekdier) en Echidna (verwijzend naar een vissensoort maar ook naar een mierenegel). Die waren eind negentiende eeuw verzameld door William Caldwell. Die soorten waren verzameld om te bewijzen dat sommige zoogdieren eieren legden, iets dat het wetenschappelijke denken destijd overhoop zou gooien. Lees verder