We spugen wat af in ons leven. Als we praten lanceren we talloze fijne druppeltjes die, afhankelijk van de kracht waarmee we spreken, vaak meters ver komen, constateerden onderzoekers van de Amerikaanse Princeton-universiteit. In coronatijden of tijden van welk virusbesmetting ook, kunnen we beter onze mond houden (of een mondkapje dragen, zeg ik daar schijnheilig achteraan). Lees verder
Categorie archieven: natuurkunde
150 jaar oude fasenregel van Gibbs aan diggelen (?)

Josiah Willard Gibbs (afb: WikiMedia Commons)
Helft Nobelprijzen naar slechts vijf onderzoeksvelden

Andre(i) Geim (afb: WikiMedia Commons)
Materialen krijgen ‘vreemde’ eigenschappen door laserlicht

Met uitgekiende pulsschema’s voor lasers zouden geleidene materialen isolatoren worden en omgekeerd (afb: phys.org)
Als je laserlicht laat vallen op een materiaal dat normaal een isolator is dan zou dat wel eens kunnen veranderen in een geleider en omgekeerd. Dat hebben natuurkundigen in de VS en het VK berekend. Dat effect zou het gevolg zijn van ‘kwantumsturing’, het idee dat het gedrag van een systeem kan worden beïnvloed door het aanwenden van een in de tijd veranderend veld. In de toekomst zouden gewone huis-, tuin- en keukenmaterialen op die manier wel eens kunnen worden omgetoverd tot supergeleiders speculeren de onderzoekers. Ik vraag me ernstig af hoe praktisch zoiets kan zijn. Lees verder
Achter- én vooruitgang bij aantallen insecten

Insecten
Elektronen kunnen ook gezellig samen reizen

Elektronen samen op reis (afb: Yun-Yi Pai)
Het lijkt er op alsof elektronen ook gezamenlijk op kunnen trekken. Onderzoekers van de universiteit van Pittsburgh denken een nieuwe elektronentoestand, nieuwe deeltjes te hebben ontdekt. Normaal gesproken stoten elektronen elkaar af.
Lees verder
De natuurkunde heeft onbepaaldheid nodig

Nicolas Gisin (afb: univ. van Genève)
In de klassieke natuurkunde ligt eigenlijk alles vast, waarbij vergelijkingen (wetten) de richting van de ontwikkeling aangeven. Toch hebben wij simpele aardlingen het idee dat er zoiets bestaat als toeval dat niet noodzakelijkerwijs het vervolg is op het voorafgaande. Nicolas Gisin van de universiteit van Genève vindt dat de klassieke natuurkunde toeval nodig heeft, onbepaaldheid. Daarmee komt die klassieke natuurkunde dichter bij de kwantummechanica, stelt de Zwitserse natuurkundige. Lees verder
Waardoor is ijs zo glad? Door olieachtig smeltijs

Een olieachtig waterlaagje zou het de schaatser mogelijk maken te schaatsen
Ik kan me herinneren dat Karel Knip in zijn vaak amusante bijdragen over de wetenschap van alledag in NRC Handelsblad regelmatig met die vraag geworsteld heeft. De vraag was bij hem eigenlijk: waardoor kunnen we schaatsen? Als ik me goed herinner zouden Knips naspeuringen uitgekomen zijn op de druk op de smalle ijzers die er voor zorgt dat het ijs onder de dunne ijzers smelt. Nu schijnen eigenwijze Fransen uitgemaakt te hebben dat dat door wrijving komt. Daardoor ontstaat een uiterst dun laagje water, veel dunner dan ooit gedacht en bovendien veel visceuzer (stroperiger) dan gewoon water. Lees verder
Kun je niet-magnetische metalen magnetiseren met licht?

Justin Song:…plasmonen… (afb (NTU, Singapore)
Sommige metalen kun je magnetiseren door ze bloot te stellen aan een elektromagnetisch veld. Onderzoekers van de technische universiteit van Nanjang (China) in Singapore (kennelijk een dependance) en het Niels Bohrinstituut in Kopenhagen denken dat niet-magnetische metalen kunnen worden gemagnetiseerd met behulp van (laser)licht. Lees verder
Supergeleiding bij -23°C maar wel bij 1,5 miljoen atmosfeer

De structuur van de Lanthaanhydridesupergeleider (afb: univ. van Chicago)
Al sedert de ontdekking van Bednorz en Müller in de jaren 80 van de ‘hogetemperatuur-supergeleiders‘ (we praten dan over -196°C) zijn onderzoekers wereldwijd op zoek naar materialen die geen elektrische weerstand vertonen bij ‘schappelijker’ temperaturen. Nu schijnen onderzoekers in de VS een klasse materialen te hebben gevonden die supergeleidend zijn bij -23°C, een nieuw record. Dat lijkt er al meer op, al werd die supergeleiding pas werkelijkheid bij extreem hoge drukken. Lees verder