DNA stevig misvormd bij hersenkanker

Bradley Bernstein van het Broad-instituut

Bradley Bernstein van het Broad-instituut in Cambridge (VS)

Kanker vindt vaak zijn oorsprong in mutaties in genen die met groei te maken hebben, maar bij hersenkanker waren die mutaties niet te vinden. Wel blijkt dat de structuur en organisatie van het DNA in hersenkankercellen behoorlijk in de war is, vonden Amerikaanse onderzoekers. Stukken DNA, die normaal gesproken gescheiden zijn, waren aan elkaar geplakt, waardoor een naburig groeigen uit zijn sluimerslaap zou zijn gewekt. Dit zou een heel andere vorm van kanker zijn dan de meeste andere kankersoorten, maar hoogstwaarschijnlijk niet uniek. Onderzoeker Bradley Bernstein van het Amerikaanse Broad-instituut zegt hetzelfde fenomeen al bij andere tumoren te hebben waargenomen. De onderzoekers vonden ook een medicijn, 5-azacytidine, dat in celkweken de schade aan DNA herstelde. Lees verder

Gouden DNA-spons vist de ziekteverwekkers er uit

Gouden DNA-zeef

De poriën van de gouden DNA-spons/zeef zijn zo klein dat, bijvoorbeeld, eiwitten er niet doorheen kunnen, maar de dradige stukjes DNA wel (afb: Analytical Chemistry)

Met een nanoporeuze ‘spons’ van goud zouden ziekteverwekkers in planten en hoger organismen (zoals de mens) kunnen worden opgespoord, denken onderzoekers van de universiteit van Californië in Davis. Daarmee zouden ze kernzuren (DNA en RNA) kunnen isoleren in een mengsel van biomoleculen. Dat zou het aanzienlijk makkelijker maken erfmateriaal van ziekteverwekkers te isoleren uit  monsters van serum, bloed of plantenvocht. Lees verder

Geheim van ‘poortwachter’ kernmembraan deels opgelost

kernporiecomplex, de poortwachter van de celkern

De binnenring van het kernporiecomplex (NPC) zoals die is voorgesteld door de Caltech-groep. CNC staat voor kanaalnucleoporinecomplex. CNT is de barrière die onwelkome gasten buitenslsuit.

Het DNA in de celkern wordt goed bewaakt. Om die kern zit een stevig dubbelmembraan en bepaalt een ‘poortwachter’ wie of beter wat de kern in of uit mag via die membraanporiën. Die poortwachter wordt kernporiecomplex (NPC in Engelse afko) genoemd, een eiwitcomplex dat in het kernmembraan ‘zetelt’. Onderzoekers van het technologisch instituut  van Californië (Caltech) hebben nu een deel van het mysterie van de poortwachter opgelost door de structuur van het centrale deel van NPC te bepalen. Daarmee kan een verklaring gezocht worden hoe de poortwachter het flikt de juiste moleculen in en uit de kern te laten gaan. Miskleunen van de poortwachter kunnen leiden tot allerlei ziektes, zoals agressieve vormen van bloedkanker (leukemie). Lees verder

Gezicht ‘geboetseerd’ louter op basis DNA

Gabriel Weston

Foto Gabriel Weston

Flauwekul, denk je, een gezicht tekenen louter op basis van DNA, maar Gabriel Weston liet in het BBC-programma Catching History’s Criminals: The Forensics Story, zien dat dat allerminst onzin is. Zij stuurde haar DNA anoniem naar een lab in België en daar wist Peter Claes op basis van haar genetische materiaal een behoorlijk lijkend beeld te construeren van haar gezicht.

Lees verder

DNA lijkt opslagmedium voor lange tijd

Fossiele botten

Uit botten die honderdduizenden jaren oud zijn valt nog DNA te pulken

Eeuwen hebben we het met informatie op papier gedaan en dat ging eigenlijk best aardig. Het probleem daarbij is alleen dat je er lastig dingen in kunt opzoeken. De digitale revolutie brengt daarin uitkomst, maar is meteen ook een bedreiging. Al je bestanden of programmaatjes die je ooit op een diskette had staan, waar zijn die nu? Bij de opslag van grote hoeveelheden gegevens, vliegen we ook van de ene techniek naar de volgende. Onderzoekers van de ETH in Zürich, Zwitserland, denken in met silicium omhulde DNA een tijdbestendige opslagvorm te hebben. O ja?
Lees verder

Rus geeft Watson Nobelmedaille terug

NobelmedailleKennelijk had Nobelprijswinnaar James Watson geld nodig, want hij bood de fysieke blijk van de prijs te koop aan. Dat leverde hem zo’n € 3,7 miljoen op. Nu blijkt de koper een rijke Rus te zijn, Alitsjer Oesmanov.  Hij is van plan de Nobelmedaille aan Watson terug te geven en wil dat het geld wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Lees verder

Nijmegenaren maken linksdraaiend aminozuur

Enantiomeerspecifieke reactie

Bij de reactie ontstaan zowel de links- als rechtsdraaiende variant (rood enblauw), maar door een proces dat Viedma-rijping is genoemd blijft alleen de linksdraaiende versie van het molecuul over (afb: Radboud-universiteit)

Bepaalde organische moleculen hebben eenzelfde chemische opbouw, maar hun ruimtelijke structuur is gespiegeld zoals onze linker- en rechterhand. Dat verschijnsel heet stereoisomerie of optische isomerie. Normaal gesproken worden met een synthese evenveel rechtsdraaiende als linksdraaiende moleculen gemaakt, maar in levende systemen zijn de stereoisomeren maar éénhandig. Zo zijn de aminozuren in ons lichaam allemaal linksdraaiend, de suikers en het DNA-molecuul rechtsdraaiend. Nijmeegse astrochemici rond René Steendam  hebben nu voor het eerst een methode in de praktijk gebracht om alleen linksdraaiende aminozuren te maken. Lees verder

Spellen en weblabs in de strijd tegen fraude en fouten

EteRNA: spelen met RNA

Spelen met RNA, de gang van het ontwerpproces in EteRNA (afb: PNAS)

Volgens Adrien Treuille van de Carnegie Mellon-universiteit en Rhiju Das van de Stanford-universiteit (beide in de VS), kunnen massale  ‘weblabs’ met behulp van video-spellen fouten en fraude in de bioweten-schappen of zelfs de hele wetenschap zo veel mogelijk uitbannen. Aan die weblabs zouden dan vele niet-professionele onderzoekers kunnen deelnemen. Volgens het tweetal is die spelachtige benadering wetenschappelijk deugdelijker dat de gebruikelijke praktijk in de wetenschappen waarbij er eerst een mogelijke verklaring voor een verschijnsel wordt geopperd, waarna wetenschapper die hypothese proefondervindelijk probeert te bewijzen. Ze publiceerden hun bevindingen op de webpagina’s van het blad Trends in Biochemical Sciences (waar ik het niet kan vinden). Eerder dit jaar schreven ze een soortgelijk artikel over hun RNA-massaproject EteRNA. Lees verder

Vrienden lijken genetisch wat meer op elkaar (dan vreemden)

James Fowler

James Fowler, controversieel onderzoeker (?)

Twee Amerikaanse onderzoekers, Nicholas Christakis van Yale en James Fowler van de universiteit van Californië in San Diego, hebben op basis van analyse van de genetische gegevens  van de zogeheten Framingham-hartstudie geconcludeerd dat vrienden elkaar genetisch naër zijn dan vreemden. De genetische gelijkenis lijkt op een familierelatie in de vierde graad (achterachterneef of -nicht), zo laat het tweetal weten. De BBC noemt het duo ‘controversieel’. Lees verder