Nieuw antibioticum in de neus gevonden

Bacterieel antibioticum epifadine

De molecuulstructuur van het bacteriële antibioticum epifadine (afb: Andreas Peschel et. al)

Zoals al vaker hier betoogd worden steeds meer micro-organismen ongevoelig voor antibiotica. Nu hebben onderzoekers ontdekt dat de bacterie Staphylococcus epidermidis die in de neus van mensen is gevonden epifadine aanmaakt, die dodelijk is voor concurrenten van deze bacteriesoort, die zich vooral op onze huid vestigt. Die vondst lijkt een stukje van de oplossing van een steeds nijpender probleem. Minpuntje is dat de stof snel ontleed en onder gas bewaard moet worden. De stof lijkt een breed spectrum aan micro-organismen te verdelgen, maar is erg instabiel. Lees verder

Hersens zouden verlies delen toch snel compenseren

HersensNog niet zo lang geleden stond in dit blog een verhaal over de aanpasbaarheid (plasticiteit) van hersens. De conclusie van dat onderzoek was dat de taken van teloorgegane delen niet elders in de hersens worden overgenomen. Nu stellen onderzoekers rond Matthew Howard van de universiteit van Iowa dat dat wel degelijk zou gebeuren. Ze zagen dat bij twee epilepsiepatiënten waar noodgedwongen hun ’taalknobbel’ (-knooppunt) moest worden verwijderd. Die functie zou vrijwel onmiddellijk zijn overgenomen door andere delen van de hersens, op zijn minst gedeeltelijk, stellen ze. Lees verder

‘Stamcellen’ in hersens gevonden bij patiënten met hersenschade

Gliose

Gliose is de reactie van gliacellen (hier stercellen) op schade (afb: Götz et. al/Nature)

Al tientallen jaren wordt er gestreden over het bestaan van hersenstamcellen, die schade in de hersens zou kunnen herstellen. Voorlopig wordt er door de meeste hersenonderzoekers van uit gegaan dat die misschien hooguit in de hippocampus hersenstamcellen zouden (kunnen) zijn. Nu lijken onderzoeksters in Duitsland bij mensen met hersenschade cellen te hebben ontdekt met eigenschappen van hersenstamcellen. Daarbij speelt het eiwit galectine-3 een rol dat meteen als kandidaat wordt aangemerkt voor therapeutische doeleinden. Lees verder

“Fossiele brandstoffen verantwoordelijk voor vijfmiljoen doden per jaar”

Luchtverontreinigingsdoden

Aantal doden door fijnstof (PM2.5) en ozon (O3) in 2019. Aantallen in vakken van 10 km×10 km. Vooral India en China lijken zwaar getroffen  (afb: Jos Lelieveld et. al/BMJ)

Vandaag begint in het olie-emiraatje Dubai de COP28, de 28ste klimaatconferentie van de VN. Daar in de Verenigde Arabische Emiraten waar fossiele brandstoffen de bron vormen van een uitzinnige rijkdom (voor enkelen). moet een einde gemaakt worden aan het fossiele tijdperk. Dat is niet alleen noodzakelijk voor het temperen van de aardopwarming, maar ook voor de wereldgezondheid. Volgens recent onderzoek zouden fossiele brandstoffen, vooral door het fijnstof die bij verbranding ontstaat, verantwoordelijk zijn voor de vroegtijdige dood van vijfmiljoen mensen per jaar. Lees verder

EP tegen rigoureuze vermindering bestrijdingsmiddelen in EU

Een voorstel van de Europese Commissie om plantbeschermingsmiddelen sterk terug te dringen is door het Europese Parlement (EP) afgeschoten. Daarmee lijkt het voorstel van de baan, aangezien het EP met een krappe meerderheid verdere onderhandelingen afwees. In dat voorstel moest het gebruik van bestrijdingsmiddelen tot 2030 worden gehalveerd. Lees verder

Hersens ‘herbedraden’ zich niet na schade of uitval

Hersenbedrading

Hersenbedrading (afb: univ. van Cambridge)

Anders dan tot nu toe aangenomen ‘herbedraden’ onze hersens zich niet als door wat voor een oorzaak dan ook functies uitvallen, stellen Tamar Makin van de universiteit van Cambridge (Eng) en John Krakauer van de Johns Hopkinsuniversiteit (VS) in een artikel in eLife. De hersens zouden in zulke gevallen bestaande maar nog niet (voldoende) aangesproken mogelijkheden benutten, stellen ze. Lees verder

Alzheimer en Parkinson met handapparaatje snel te detecteren

Biosensor Alzheimer & Parkinson

De biosensor (afb: UCSD/David Baillot)

Hersenziektes zoals Parkinson en Alzheimer komen in een vergrijzende bevolking steeds vaker voor. Voor beide ziektes is nog steeds geen afdoende behandeling gevonden (zo ooit), maar onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego rond Ratneshwar Lal hebben nu een handzame biosensor ontwikkeld dat vroegtijdige aanwijzingen voor de ziektes vindt voor deze ziektes vindt in lichaamsvloeistoffen zoals bloed, urine of speeksel. Lees verder

Voor het eerst zou met succes een oog getransplanteerd zijn

Oogtransplantatie

De opgeknapte veteraan (l) met chirurg Rodriguez (afb: beeld uit filmpje Langoneziekenhuis)

Voor het eerst zou met succes een oog getransplanteerd te zijn. De transplantatie van het oog en een deel van het gezicht vond plaats op 27 mei jl. in een academisch ziekenhuis in New York en is inmiddels als geslaagd beschouwd, hoewel de patiënt daar nog (?) niks mee kan zien. De doorbloeding van het netvlies zou prima functioneren. Lees verder

Wat als (nieuwe) medicijnen niet meer werken?

Tuberculosebacterie

Tuberculosebacteriën (afb: WikiMedia Commons)

De groeiende onbruikbaarheid van malariamedicijnen is in dit blog vaker besproken, maar dergelijke problemen met groeiende antibio-ticaresistentie kunnen zich ook voordoen bij andere door bacteriën veroorzaakte ziektes zoals tuberculose (tering) en gonoroe (druiper). We zullen als de bliksem afdoende alternatieven moeten vinden, maar dat is nog niet zo eenvoudig. Lees verder

Lysosomen in de cel blijken evenwichtskunstenaars

Lysosoomschakelaar

Signaallipiden zorgen voor de omschakeling van de functie van lysosomen. In de hongertoestand breken ze eiwitten af (afb: Volker Haucke et. al/Cell)

Lyso wat?, zullen velen onder ons vragen. Nooit van gehoord. Lysosomen zijn celorgaantjes waar de rommel in een cel wordt opgeruimd (en hergebruikt). Ze hebben een rol in de groei en deling van een cel, maar houden ook in de gaten of er voldoende voedsel aanwezig is. Het blijkt dat afhankelijk van de aan- of afwezigheid van voedingsstoffen die lysosomen kunnen worden omgevormd tot ‘voedselvoorzieners’. Daarbij fungeert een signaallipide als schakelaar tussen beide in feite tegengestelde functies. Mogelijk dat het functioneren van die opruimers/voedselvoorzieners een rol spelen in bepaalde hersenziektes zoals Alzheimer, speculeren de onderzoekers. Lees verder