Is Alzheimer besmettelijk? Niet echt

Tau- en beta-amyloïdedeposities in de hersens

Tau-knopen (bruin) en beta-amyloïdeplaques (rood)

Alzheimer is niet besmettelijk, zeg ik maar meteen (voordat je allerlei verkeerde smetvrezen krijgt).  Het schijnt echter wel zo te zijn dat als mensen Alzheimereiwitten van patiënten in hun hersens zouden krijgen, bijvoorbeeld door een vervuilde groeihormoon of een hersenvliestransplantatie, dat wel degelijk gevolgen kan hebben. Bij gezonde muisjes bleken verkeerd gevouwen amyloïde-eiwitten in hun hersentjes te leiden tot de vorming van de voor Alzheimer zo kenmerkende eiwitophopingen (plaques). Lees verder

Huizen er beestjes in onze hersens?

Hebben de hersens een eigen microbiotoom?

Bacteriën in hersenweefsel. De donkere plek is de doorsnede van een bloedvat (afb: Roberts, Walker & Farmer)

Rosalinda Roberts van de universiteit van Alabama en medeonderzoeksters oogstten nogal wat opzien op de bijeenkomst vorig week van de Amerikaanse vereniging voor neurowetenschap met een haarscherpe foto van bacteriën in hersens. Die horen daar niet te komen. De onderzoeksters houden nog een slag om de arm. Het gaat tenslotte om een foto van hersens van een dode en het is niet helemaal uitgesloten dat die ‘beestjes’ daar daar door bevuiling van het monstermateriaal zijn terechtgekomen… Maar toch. Inmiddels wordt er al druk gespeculeerd wat dit zou kunnen betekenen voor het ontstaan van hersenziektes. Lees verder

Is de blindedarm ‘schuldig’ aan Parkinson?

De blindedarm wordt op zijn best gezien als nutteloos orgaantje. Pas als dat ontstoken raakt worden er rigoureuze maatregelen genomen en wordt het pinkgrote orgaantje verwijderd. Nieuw onderzoek zou aannemelijk hebben gemaakt dat dat nutteloze orgaantje wel eens de oorzaak van de ziekte van Parkinson zou kunnen zijn. Het blijkt dat mensen waarbij de blindedarm op jonge leeftijd is verwijderd, 20% minder kans hebben die hersenziekte te krijgen. Lees verder

Vermeerdering stamcellen afhankelijk van zenuwstelsel

Het autonome zenuwstelsel stuurt stamceldeling

Megan Daily (l) en Elizabeth Davis (afb: univ. van Illinois)

Stamcellen zijn constant bezig in bepaalde weefsels om in het ongerede geraakte cellen te vervangen, maar, helaas, niet in alle weefsels of organen (dan hebben we het over zoogdieren). Onderzoeksters van de universiteit van Illinois denken een manier gevonden te hebben om meer gebruik van die ‘alleskunners’ te kunnen maken. Stamcellen schijnen gestuurd te worden door het zenuwstelsel, zo ontdekten ze, dus zou het mogelijk moeten zijn met signaalstoffen van zenuwcellen de aanmaak van stamcellen te stimuleren (is het idee).
Lees verder

‘Oorzaak’ van de ziekte van Alzheimer gevonden (?)

Alzheimer-hersens

Een opname van een door Alzheimer aangetast brein

Engelse en Zweedse onderzoekers denken de oorzaak van de ziekte van Alzheimer te hebben gevonden. Volgens Michele Vendruscolo van de universiteit van Cambridge zou dit de eerste keer zijn dat er systematisch is gezocht naar de ziekteveroorzakers. “Tot voor kort konden wetenschappers het niet eens worden wat de oorzaak is. Nu zijn kleine eiwitklompjes, zogeheten oligomeren, als pathogenen (ziekteverwekkers; as) geïdentificeerd. We hebben een strategie ontwikkeld die giftige deeltjes aan te pakken.” Lees verder

Medicijn tegen Parkinson gevonden (?)

C. elegans

Het wormpje C. elegans wordt vaak als ‘diermodel’ gebruikt

De ziekte van Parkinson is na Alzheimer de meeste voorkomende ziekte die de vermogens van de hersens aantast. Voor beide is geen geneeswijze. Nu lijkt het er op dat onderzoekers van de universiteit van Barcelona een stof hebben gevonden, SynuClean-D gedoopt, die de eiwitophopingen in de dopaminecellen van de hersens afbreken en daarmee ook het voortschrijden van de ziekte. Althans, dat werkte zo bij het modelproefdier de kleine Caenorhabditis elegans-worm. Lees verder

Hersens zijn direct verbonden met de darmen

Rechtstreekse verbinding tussen darmen en hersens

Het darmgevoel? (afb: Science)

In de darmen zitten zo’n 100 miljoen zenuwcellen. In vergelijking met de hersens is dat een schijntje, maar die 100 miljoen (b)lijken de hersens van ons spijsverterings-kanaal te zijn. Ze zorgen voor de hormoonhuishouding en sturen waarschuwingen over de voedselinname. De darmen schijnen echter ook een directe verbinding met de hersens te hebben via een neuraal netwerk dat in seconden boodschappen doorgeeft naar ons brein. Lees verder

Doden uitgebluste cellen helpt tegen veroudering brein

Tau-knopen en uitgebluste cellen

Tau-knopen in muizenhersentjes. Links in die van de onbehandelde achtmaandige muisjes, rechts in die van achtmaandige muisjes met minder uitgebluste cellen in hun brein (afb: Mayo-kliniek)

Het doden van uitgebluste cellen voorkwam dat muisjes vergeetachtig worden. Het lijkt er op dat die cellen voor problemen kunnen zorgen in een verouderend brein. Stilletjes wordt er gehoopt dat die truc ook helpt tegen hersenziektes als Alzheimer. Lees verder

Onderzoekers kunnen hersencellen nu zien ‘praten’

Tonen hoe hersencellen met elkaar communiceren

De, fluorescerende, sensor licht op als cellen met elkaar ‘praten’ via neurotransmitters (afb: Zhu-lab)

Onze hersens zijn nog steeds voor een zeer groot deel een groot raadsel. Met allerlei technieken proberen onderzoekers enig inzicht in de werking van hersens te krijgen, maar veel verder dan welke hersencellen er aan het werk zijn en welke cel met welke cel verbonden is zijn we nog niet gekomen (is mijn lekenmening die ik voor een betere geef). Nu schijnen onderzoekers van de universiteit van Virginia (VS) een methode ontwikkeld te hebben waarmee ze kunnen laten zien hoe hersencellen met elkaar communiceren, in heldere kleuren nog wel. Ze denken dat die techniek om de activiteit van neurotransmitters zichtbaar te maken ons veel kan leren over allerlei nog steeds onbegrepen hersenziektes zoals schizofrenie, depressie of dementie. Lees verder

Nog onontdekt type hersencel gevonden bij mensen

'Rozenbottelcel' onderscheidt mensen van muisjes

De pas ontdekte ‘rozenbottelcel’ (afb: Tamaslab, universiteit van Szeged)

Hongaarse en Amerikaanse onderzoekers schijnen een niet eerder ontdekt type hersencel te hebben gevonden, dat  er een beetje uitziet als een aardappel met wat rommelige, lange uitlopers. Muizen schijnen dat type niet te bezitten. De cel wordt door de ontdekkers aangeduid als rozenbottelneuron. Die bevinden zich in de bovenste laag van de hersenschors. Daar zitten veel hersenceltypes die de activiteit van andere neuronen afremmen. Lees verder