Een enzym ruimt de troep op

HTRA1-protease

HTRA1-protease

Veel ziektes zijn het gevolg van verkeerd gevouwen eiwitten, zoals Alzheimer of Parkinson. Die ‘verkeerde’ eiwitten hopen zich op en het lichaam heeft daar geen oplossing voor. Onderzoekers van de universiteit van Duisburg/Essen zijn op een enzym gestoten dat nou juist dat doet: de eiwittroep opruimen. Dat enzym, HTRA1-protease is in staat zeer hardnekkige eiwitklonteringen zoals amyloïde vezels, efficiënt weg te werken. Lees verder

Kankermedicijn scherpt geheugen bij ratten

RGFP966, het wondermedicijn of leerpil

Is RGFP966 een leerpil?

Het kankermedicijn RGFP966  zou het geheugen van ratten scherpen en de hersens in staat stellen nieuwe verbindingen te maken. Dan wordt er vervolgens meteen gespeculeerd over de toepassing als ‘leerpil’ of bij Alzheimerpatiënten. Lees verder

Kankercellen eten zichzelf op (bij muizen)

Hersenkanker

Hersenkanker

Een combinatie van antistollingsmiddelen en antidepressiva zorgt er bij muizen voor dat de kankercellen in hun hersentjes zichzelf opeten (dat heet autofagie). De mishandelde beestjes hadden een vorm van de menselijke hersenkanker glioblastoom (ook wel glioom genoemd). De twee middelen genezen de patiënten overigens niet. Lees verder

“Gedachtelezen zal mogelijk worden”

Proefopzet gedachten lezen

Een schema van de proefopzet (afb: PLOS)

Ach ja, dat lijkt ook een niet al te malle gedachte: gedachtelezen zal mogelijk worden. Niet dat dat een rustgevende gedachte is, maar onderzoekers van de universiteit van Washington rond Andrea Stocco hebben onlangs een artikel geschreven waarin ze de ontwikkelingen beschrijven. Vooralsnog is die gedachteoverbrenging heel primitief. Lees verder

Minieme eiwitklonteringen te ‘zien’ met vloeibare kristallen

Eiwitklonteringen zichtbaar gemaakt mbv vloeibare kristallen

Eiwitklonteringen zichtbaar gemaakt met behulp van vloeibare kristallen (afb.: Adv.funct.materials)

Vloeibare kristallen ken je waarschijnlijk van van beeldschermen, maar er schijnt nu een toepassing voor bedacht te zijn die niets met tv’s of computers te maken heeft: het detecteren van eiwitvezels in, bijvoorbeeld, de hersens. Om het wat beeldend te zeggen (en een tikkie te): vloeibare kristallen maken Alzheimer zichtbaar. De methode, ontwikkeld door onderzoekers van de universiteit van Chicago, zou het diagnosticeren van hersenziektes eenvoudiger en goedkoper maken. Ook zouden die ziektes met deze methode eerder zijn te ontdekken dan met bestaande technieken. Lees verder

Een doorbaak bij de ziekte van Alzheimer (?)

Hersenweefsel van Alzheimerpatiënt

Hersenweefsel van een (overleden) Alzheimerpatiënt, waarbij de beta-amyloïde-plaques rood zijn ingekleurd. De blauwe stippen zijn de kernen van hersencellen (afb: Matthew Campbell)

Onderzoekers van het Ierse Trinity College in Dublin denken een oplossing gevonden te hebben voor de ziekte van Alzheimer. Door het doorbreken van de bloed/hersenbarrière, die de hersens beschermt tegen schadelijke indringers, zouden de ophopingen van beta-amyloïde in de hersens, kenmerkend voor de ziekte, kunnen worden opgeruimd. Of daarmee de ziekte ook kan worden bestreden is nog maar zeer de vraag. Lees verder

Niet alle organen verouderen even snel

Veroudering organen

De ‘eiwithuishouding’ (het proteoom) van de hersens van ratten verandert bij veroudering meer dan die van de lever (afb: Cell Systems)

Veroudering is tegenwoordig een belangrijk onderzoeksthema. We blijven steeds op zoek naar het eeuwige leven, zou je kunnen zeggen. Veroudering is een een raar fenomeen. Hoe komt het, om maar wat te noemen, dat volledig fris nieuw leven voorkomt uit twee, zou je zeggen, reeds verouderde geslachtscellen?  Zeg het maar. Nu blijkt ook nog eens uit onderzoek bij ratten dat niet alle organen even snel verouderen. Lees verder

Sommige hersencellen kunnen van rol veranderen

Snelvurende mandcellen

Snelvurende mandcellen in muizenhersentjes (afb: Nathalie Dehorter)

Het menselijk brein wordt vaak het ingewikkeldste systeem genoemd dat er bestaat, maar het blijkt nog ingewikkelder te zijn dan gedacht. De geleerden zijn het er nog altijd niet over eens hoeveel verschillende typen hersencellen ons brein huisvest. Sommigen denken dat er honderden verschillende hersencellen zijn, anderen denken aan meer dan duizend en nu blijken bepaalde hersencellen, aangeduid met mandcellen, ook nog eens van rol te kunnen wisselen. Het leven is niet eenvoudig… Lees verder

Er lijken drie ziektes van Alzheimer te zijn

Alzheimer-hersens

Een opname van een door Alzheimer aangetast brein

Volgens onderzoekers van de universiteit van Californië in Los Angeles is de ziekte van Alzheimer niet een ziekte, maar een verzameling van drie onderscheidbare ziektes, waarvan een type,  het corticale (betrekking hebbend op de cortex oftewel hersenschors), een fundamenteel andere ziekte is dan de twee andere vormen. De vinding zou van invloed kunnen zijn op het, omvangrijke, onderzoek naar mechanismes van de ziekte(s) en de remedies. Lees verder

Geheim van ‘poortwachter’ kernmembraan deels opgelost

kernporiecomplex, de poortwachter van de celkern

De binnenring van het kernporiecomplex (NPC) zoals die is voorgesteld door de Caltech-groep. CNC staat voor kanaalnucleoporinecomplex. CNT is de barrière die onwelkome gasten buitenslsuit.

Het DNA in de celkern wordt goed bewaakt. Om die kern zit een stevig dubbelmembraan en bepaalt een ‘poortwachter’ wie of beter wat de kern in of uit mag via die membraanporiën. Die poortwachter wordt kernporiecomplex (NPC in Engelse afko) genoemd, een eiwitcomplex dat in het kernmembraan ‘zetelt’. Onderzoekers van het technologisch instituut  van Californië (Caltech) hebben nu een deel van het mysterie van de poortwachter opgelost door de structuur van het centrale deel van NPC te bepalen. Daarmee kan een verklaring gezocht worden hoe de poortwachter het flikt de juiste moleculen in en uit de kern te laten gaan. Miskleunen van de poortwachter kunnen leiden tot allerlei ziektes, zoals agressieve vormen van bloedkanker (leukemie). Lees verder