Het wiel (afb: Maxime Derex)
“We hoeven een techniek niet te begrijpen om die te verbeteren”
Beantwoorden
Categorie archieven: natuurkunde
Komen er eindelijk hogetemperatuursupergeleiders?
Georg Bednorz ontdekte samen met Alex Müller een nieuwe klasse supergeleiders (afb: WikiMedia Commons)
Materialen die supergeleidend zijn bij kamertemperatuur worden al sedert de jaren 80 voorspeld toen Bednorz en Müller in Zwitserland met hun hogetemperatuursupergeleiders op de proppen kwamen. Nou ja, hoge temperatuur: iets rond het kookpunt van stikstof (-196°C), maar vergeleken bij de oude die maar een paar graden boven het absolute nulpunt (-273°C) supergeleidend waren was dat natuurlijk heel wat. Nu schijnen en Amerikaanse en Duitse onderzoekers de bovengrens naar -23°C en zelfs -13°C te hebben verlegd met lanthaanhydride. Ze hadden daar wel een druk van zo’n tweemiljoen atmosfeer voor nodig. Praktisch? Lees verder
De doodlevende kat van Schrödinger eindelijk betrapt (?)
De proefopzet met links de resonator met daarin opgesloten een rubidiumatoom dat zich verstrengeld met een lichtpuls (afb: MPI)
Iedereen die weet heeft van het bestaan van de kwantummechanica kent vast ook wel het verhaal van de doodlevende kat van Schrödinger dat moet duidelijk maken (nou ja, duidelijk; as) wat superpositie is, het zich tegelijkertijd bevinden in twee toestanden. Ik heb altijd gedacht dat dat verhaal ook vertelt dat het meten aan een superpositiesysteem die superpositie ook meteen verstoord (maar zoals al vaker hier gezegd en getoond: ik ben een leek op alle gebied). Dat zou dan betekenen dat je dat gedachtenexperiment van Schödinger nooit zou kunnen uitvoeren, maar nu lees ik dat onderzoekers van het Max Planck-instituut voor kwantumoptica het (dat) toch geflikt hebben. Lees verder
Officiële SI-eenheden nu los van de materie
Beeld uit een BIPM-filmpje over de herdefiniëring van vier basiseenheden (afb: BIPM)
Vandaag stemden vertegenwoor-digers van 60 landen in Parijs in met de herdefiniëring van SI-eenheden, waarvan de kilo voor de meesten waarschijnlijk de bekendste is. Die eenheden zijn nu niet meer gekoppeld aan wankele standaards zoals een klomp metaal (kilo), maar aan ‘nagelvaste’ natuurkundige constanten zoals de constante van Planck. De veranderingen die aan die herdefiniëring vastzitten worden 20 mei volgend jaar van kracht.. Lees verder
Nobelprijs voor de natuurkunde voor laserontwikkelingen
Arthur Ashkin
Gérard Mourou
De Nobelprijs voor de natuurkunde gaat dit jaar naar drie natuurkundigen die zich hebben beziggehouden met lasers. De Amerikaan Arthur Ashkin krijgt de helft van het prijzengeld (€ 870 000). De Canadese Donna Strickland en de Fransman Gérard Mourou delen de resterende helft. Lees verder
‘Tetraëdriciteit’ maakt water vreemd
De clatraatstructuur van een waterachtige vloeistof (Si34) die ontstaat bij een negatieve druk. Rechts het bijbehorende, naar ik aanneem, gesimuleerde fasediagram (afb: Hajim Tanaka van de universiteit van Tokio)
Water is een vreemd goedje. Het watermolecuul bestaat maar uit een zuurstof- en twee waterstofatomen, maar dat armzalige stelletje gedraagt zich desalniettemin heel anders dan veel ingewikkelder verbindingen. Zo zijn de meeste stoffen in vaste vorm zwaarder dan in vloeibare vorm. Water niet: vast water drijft op vloeibaar water. Onderzoekers hebben nu ontdekt waaraan dat ligt: aan de tetraëdriciteit van water (een tetraëder is een viervlak). O, zul je zeggen (ik ook, trouwens).
Lees verder
Stephen Hawking overleden (1942 – 2018)
Hawking in 2015 voor de Royal Albert Hall in Londen met de speciaal voor hem ontworpen ‘communicatiedoos’ (afb: ABC News)
Stephen Hawking, zonder twijfel een van de bekendste wetenschappers, is overleden in zijn woning in Cambridge (Eng). Hij werd 76 jaar. Daarvan zat hij een groot deel in een rolstoel, grotendeels geveld door de ziekte amyotrofe laterale sclerose, beter bekend als ALS, die zich in 1963 openbaarde. Natuurkundige Hawking leek van alle markten thuis. Hij gaf zijn mening over kunstmatige intelligentie, schreef een boek over zwarte gaten (Een korte geschiedenis van de tijd) dat een bestseller werd, hield zich bezig met singulariteiten in de kosmologie en voorspelde dat mensen zouden emigreren naar andere planeten. Hij communiceerde met de buitenwereld door met zijn oogleden te knipperen. ALS had een groot deel van zijn lichaamsfuncties had gesloopt, maar niet zijn gezichtsspieren. Kortom, een opmerkelijk mens. Lees verder
Meteorieten bevatten supergeleiders
Supergeleiders in meteorieten lijkt niet uitzonderlijk (afb:WikiMedia Commons)
Onderzoekers vonden kleine hoeveelheden supergeleiders in twee meteorieten die in 1966 waren gevonden in West-Australië. Dat zou betekenen dat die materialen, die weerstandsloos stroom geleiden, vrij normaal zouden zijn in meteorieten, wat goede moed geeft op een dag een supergeleider ’tegen het lijf te lopen’ dat supergeleidend is bij kamertemperatuur (en niet bij -200°C zoals nu). Voorlopig komen die niet verder dan -268°C. Lees verder
Baskische onderzoekers zetten het licht op zijn kop
Links de normale lichtvoortplanting vanuit een puntbron, rechts de concave (afb: nanoGUNE)
Licht dat uit een puntbron komt verspreidt zich normaal in alle richtingen, concentrisch, net als de watergolven die ontstaan als er een steen in de vijver is gegooid. Onderzoekers uit Spaans Baskenland hebben nu speciale oppervlakken gemaakt, zogeheten hyperbole metastructuren of oppervlakken, die het licht ‘op zijn kop’ zetten, waarbij de lichtgolven zich vanuit een puntbron nog maar in bepaalde richtingen voortplanten. Ze maakten die golffronten met een relatief nieuwe microscooptechniek zelfs zichtbaar. De onderzoekers denken dat dit resultaat de basis legt voor het verkleinen van optische componenten voor sensoren en signaaloverdracht (de lichtcomputer?).. Lees verder
CERN gaat antimaterie vervoeren
Dit moet nog even wachten… (afb: furkann.net)
Onderzoekers van het deeljesonderzoekscentrum CERN in Zwitserland gaan eenmiljard antideeltjes vervoeren. Het transport van de uiterst reactieve antiprotonen moet de onderzoekers meer inzicht geven in het innerlijk van neutronensterren en uiteraard ook hoe we ons die antiwereld moeten voorstellen. Lees verder