Een bacterie als levend antibioticum

Bdellovibrio bacteriovorus als levend antibioticum

De Bdellovibrio bacteriovorus (onder) valt een bacterie aan (afb: Nature)

Door buitensporig gebruik van antibiotica, niet in de laatste plaats in de veehouderij, zijn steeds meer bacteriestammen ongevoelig voor antibiotica. Er is inmiddels een lichte paniek ontstaan in de geneeskunde. Er wordt gezocht naar alternatieven. Serge Mostowy van het Imperial College in Londen en medeonderzoekers hebben hun heil gezocht bij een bacterie: de bacterievretende Bdellovibrio bacteriovorus. Die kan de ziekmakende Shigella-bacterie wel opvreten, maar is dit een oplossing voor de antibioticaresistentie? Lees verder

Ook micro-organismen slachtoffer van de mens

Darmflora

De diversiteit van onze darmflora is de laatste 150 jaar sterk verarmd

De mens is een vernietigende diersoort. Heel wat dieren dreigen het loodje te leggen door toedoen van deze apensoort. Daarbij gaat het niet alleen om olifanten, witte neushoorns of giraffen, maar ook om micro-organismen. Het zou wel eens kunnen zijn dat veel gezondheidsproblemen die we in het tijdperk van de mens (het antropoceen) ervaren, te maken hebben met de verdwijning van veel micro-organismen en de daarmee samenhangende verarming van onze darmflora, vertelde Michael Gillings van de Australische Macquairie-universiteit op een bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging voor microbiologie afgelopen zondag in Boston. Lees verder

Resistentie antibiotica MRSA te doorbreken

Grampositieve en -negatieve celwanden bacteriën

Er zijn grampositieve en gramnegatieve bacteriën. De S. aureus-bacterie is grampositief. WTA staat voor wandteichonzuur (afb: ChemBioCem)

Het probleem zit hem natuurlijk in het al te makkelijk voorschrijven en gebruiken van antibiotica, maar linksom of rechtsom, het blijkt dat steeds meer bacteriestammen geen last meer hebben van antibiotica. Hier en daar is al alarm geslagen. Nu schijnen onderzoekers van Merck Research in New Jersey (VS) een oplossing gevonden te hebben door antibiotica te combineren met tarocine A en tarocine B die de baan vrijmaken voor het antibioticum om zijn dodelijke werk af te maken bij de ‘ziekenhuisbacil’ MRSA (methiline- of multiresistente Staphylococcus aureus). Lees verder

‘Zwijgende’ bacteriën zijn gevoeliger voor antibiotica

Een kweek van de Staphylococcus aereus

Een kweek van de Staphylococcus aereus

Door de communicatie in bacteriën ‘stil te leggen’ met behulp van een natuurlijk preparaat afkomstig van de Amerikaanse toverhazelaar (hamamelitannine), blijkt de ‘ziekenhuisbacterie’ MRSA gevoeliger te zijn voor antibiotica (in dit geval vancomycine), zo bleek onderzoekers van de Universiteit Gent. Hamamelitannine beïnvloedt de manier waarop bacteriële cellen met elkaar “praten”. Een belangrijke component van dit communicatiesysteem is het eiwit TraP, dat door hamamelitannine wordt tegengewerkt. Antibioticaresistentie is een groot schrikbeeld in de gezondheidszorg. Lees verder

Genenkaart toont weke plek van kanker

Overlevingsgenen

Elke kankersoort heeft een ander basispakket van overlevingsgenen (afb: Cell)

Er is een kaart gemaakt van genen die kankercellen in leven houden. Die genenkaart geeft enige houvast hoe ons erfgoed werkt en welke genen betrokken zijn bij ziektes als kanker. De onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Toronto (Can) vonden zo’n 1580 genen die wezenlijk zijn voor de overleving van cellen, vijf keer meer dan tot nu toe werd aangenomen. Daar kwamen ze achter door alle genen, een kleine 20 000, stuk voor stuk weg te knippen in (menselijke) kankercellen. Daarmee wordt enig licht geworpen op de zwakke punten van kankercellen, hetgeen de basis zou kunnen vormen voor nieuwe behandelmethodes. Lees verder

Antibiotica er uit gewerkt

Chinese varkenstalAntibiotica, bacteriebestrijdende middelen, lijken te zijn uitgewerkt. Chinese onderzoekers ontdekten dat de groep antibiotica waar bacteriën nog niet resistent tegen waren, de polymyxines, nu ook al stuiten op bacteriën die geen last hebben van deze stoffen. In 2012 stelde de wereldgezondheisorganisatie nog dat colistine  zeer belangrijk is voor de mens. In China werd (wordt?) het antibioticum echter op grote schaal gebruikt voor het vetmesten van varkens en kippen. De onderzoekers ontdekten dat slechts één gen (mcr1) verantwoordelijk is voor die resistentie en dat dat gen makkelijk ‘overspringt’ van bacterie op bacterie. Lees verder

Nederlands artsen terughoudend bij oudere patiënten

Ouder ziekenhuispatiëntNederlandse artsen zijn terughoudend met het gebruik van medicijnen en behandelingen bij oudere patiënten. Die terughoudendheid zou niet te maken hebben met de leeftijd, maar met het welbevinden van de oudere patiënt en/of de geringe kans op verbetering, zo stellen de onderzoekers van, onder meer, het medisch centrum van de VU.
Lees verder

Bacteriën beslissend voor bloed-hersenbarrière (?)

Bloed/hersen-barrière

Zonder een goede bloed-hersenbarrière komt de radioactieve verbinding (geel) de hersens binnen (links). Bij muizen met een solide barrière (midden) gebeurt dat niet. Na twee weken ‘poeppillen’ is de barrière gedicht (rechts) (foto:Miklós Tóth/Karolinkska-instituut)

Het lijkt er op dat onderzoek bij muizen aan het Zweedse Karolinska-instituut aannemelijk heeft gemaakt dat bacteriën een beslissende invloed hebben op de vorming van de bloed-hersenbarrière. Die barrière vrijwaart de hersens van microbiële indringers en ander ongerief. Het onderzoek zou kunnen helpen bij de bestrijding van multiple sclerose, waar een lekke barrière het proces van hersenachteruitgang in gang zou zetten. Lees verder

Oregano-bestanddeel goed tegen norovirus

norovirus

Een eiwitmantel beschermt het norovirus, maar carvacrol, te vinden in oregano, verwoest die bescherming.

Het norovirus, vaak opgedaan via het voedsel, zorgt vooral in de winter voor buikloop en overgeven. In Nederland worden zo’n 800 000 mensen er jaarlijks ziek van. Nu schijnt het oregano-bestanddeel carvacrol een adekwate bestrijder van het virus te zijn, zo ontdekte Kelly Bright van de universiteit van Arizona. Lees verder

Heeft reuma een bacteriële oorsprong?

Het zou kunnen zijn dat reuma een bacteriële oorsprong heeft. Reumatologen van de universiteit van New York hebben in de darm-bacterie Prevotella copri een verdachte die te maken zou kunnen hebben met het ontstaan van reumatoïde artritis. Lees verder