Ze zouden in 2005 zijn ontdekt door Nobelprijswinnaars May-Britt en Edvard Moser, de ‘rastercellen’ in je hersens die je een idee geven waar je je in de ruimte bevindt. Nu zouden beide prijswinnaars en collega’s van het Noorse Kavli-instituut ook hebben ontdekt dat die ‘rastercellen’ snelle, ritmische ‘bewegingen’ maken als een soort antennes om de ruimte voor de hersenbezitter te onderzoeken. Lees verder
Op de nanopilaartjes vormden zich ruimtelijke netwerken van hersencellen (afb: Angelo Accardo et al./Advanced Functional Materials)
Hersencellen zijn wezenlijk voor het functioneren van meercellige organismen. Hoe hersens functioneren is allesbehalve bekend, maar duidelijk is dat ze, onder meer, via stroomstootjes met elkaar communiceren. Onderzoekers van de TU Delft hebben met nanopilaartjes een, kennelijk, ideale groeiomgeving voor hersencellen gevormd die erg veel zou lijkt op wat er in het echt gebeurd. Lees verder
Slaapmiddelen verstoren het hersenspoelen tijdens de diepe slaap (afb: Maiken Nedergaard et al./Cell)
Een goede nachtrust doet meer dan alleen je uitgerust laten voelen. Die kan (vrijwel) letterlijk je geest leegmaken. Nieuw onderzoek maakt aannemelijk dat diepe slaap de ophoping van afvalstoffen in de hersens tijdens de wakkere uren kan wegspoelen, een essentieel proces voor de gezondheid van de hersenen. Als dat ‘hersenspoelsysteem’ wordt verstoord met, bijvoorbeeld slaapmiddelen, kan dat op de lange termijn mogelijk de hersenfuncties beïnvloeden. Lees verder
Alle kranten en andere media doken er boven op: de Romeinen zouden dommer zijn geworden door loodvergiftiging. De NRC had het in de kranteneditie over een achteruitgang van 3 punten in de iq-schaal. In de webeditie zouden ze alleen dommer zijn geworden. Ach ja, alsof die iq-schaal een keiharde, onomstotelijke meetschaal is. Lees verder
Zes onderzochte PFAS veranderen de activiteit van elf genen in hersencellen (afb: Ekin Atilla-Kokcumen et al./ACS Chemical Neuroscience)
Onderzoeksters denken wat meer inzicht te hebben gekregen in de gezondheids-risico’s van polyfluoralkyl-verbindingen (PFAS), de groep organische fluorverbindingen die onder ernstige verdenking staat en vaak wordt aangeduid voor-altijd-verbindingen omdat ze vrijwel niet afbreken. Die zouden door de bloed/hersenbarrière niet gehinderd worden om het centraal zenuwstelsel (en dus de hersens) binnen te dringen. De onderzoeksters hebben elf genen gevonden waarvan de activiteit zou veranderen door die fluorverbindingen, maar ook honderden andere genen reageerden op de aanwezigheid van PFA-stoffen. Lees verder
Beta-amyloïdeplaques (rood) en de microgliacellen (lichtblauw en paars) (afb: Jason Drees/univ. van Arizona)
Het is wellicht mogelijk dat een vrij normaal virus, het cytomegalovirus (HCMV), van de ingewanden naar de hersens verhuist. Daar zou het virus het afweersysteem kunnen veranderen die zouden kunnen leiden tot de ziekte van Alzheimer, veronderstellen onderzoekers. Lees verder
Daan leest (afb: as)
Geloof het of niet, maar het lijkt er op dat je kans om Alzheimer te krijgen daalt als je minder tv kijkt en vaker een boek leest. Dat zouden onderzoekersters van de universiteit van Zuid-Australië hebben uitgevogeld. Lees verder
Processen en eiwitten die bij Alzheimer een rol spelen (afb: Donald Weaver et al./ Alzheimer’s Journals)
Jaarlijks worden er vele miljoenen aan onderzoek uitgegeven om een werkend geneesmiddel te vinden tegen de ziekte van Alzheimer maar tot nog toe hebben al die jaren onderzoek vrijwel niets opgeleverd. Het is nog steeds niet bekend waardoor de ziekte ontstaat. Al weer begin dit jaar stelde Donald Weaver van de universiteit van Toronto in een lezing dat Alzheimer noch wordt veroorzaakt door beta-amyloïdeplaques noch door tauknopen, maar dat de ziekte een auoimmuunaandoening is. Hij lijkt er dat ander onderzoek, waar microgliacellen als ‘boosdoeners’ worden genoemd, dit idee ondersteunt. Gliacellen zou je de afweercellen van de hersens kunnen noemen.
Lees verder
Hartje van een zebravisje (afb: Konstantinos Ampatzis et al./Nature Communications)
APP fungeert, gekoppeld aan talin als krachtenkoppelaar tussen twee neuronen (afb: Ben Goult et al./Open Biology van de Royal Academy)
Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Kent hebben de rol van twee eiwitten (APP en talin1) in de hersenen onderzocht en stellen nu dat de stabiliteit van hun relatie met elkaar cruciaal is voor de vorming en het behoud van geheugen. Verstoringen in dit mechanische signaalpad kunnen leiden tot de ziekte van Alzheimer. Dit is de eerste keer dat deze relatie is gelegd en wellicht kan die de weg vrijmaken voor een behandeling van deze in wezen onbehandelbare hersenziekte. Overigens is dat in de loop der jaren al vaker geopperd. Lees verder