Het begint een beetje een welles/nietes-spelletje te worden. Worden er u wel of geen nieuwe cellen in onze hersens aangemaakt tijdens ons volwassen leven? Lang is gedacht dat we het moesten doen met de cellen die we bij onze geboorte kregen, maar gaandeweg leek duidelijk te worden dat er toch in bepaalde delen van onze hersens nieuwe cellen werden gevormd. Tot voor kort: Shawn Sorell van de universiteit van Californië kwam onlangs tot de conclusie dat daar geen sprake van kan zijn. Nu beweren onderzoekers van de Amerikaanse Columbia-universiteit weer dat in een deel van de hippocampus ook nog op hogere leeftijd nieuwe hersencellen worden aangemaakt. Lees verder
Categorie archieven: hersens
Vormen ‘langlevende’ eiwitten de crux van ons lange geheugen?

A – presynaptisch neuron
B – postsynaptisch neuron
1 – mitochondrion
2 – blaasje vol met neurotransmitter
3 – autoreceptor
4 – synaptische spleet
5 – neurotransmitterreceptor
6 – calciumkanaal
7 – blaasje staat neurotransmitter af
8 – neurotransmitter heropnamepomp
In de synaptische ruimtes waar twee hersencellen elkaar ontmoeten is er een constant druk verkeer van chemische en elektrische signalen. Ligt daar misschien het geheim van het geheugen, het leren? De meeste eiwitten in die synapsen worden rap weer vervangen. Onderzoekers in de VS ontdekten echter bij muizen dat sommige eiwitten weken, zo niet maanden of zelfs jaren oud kunnen worden in die synaptische ruimtes. Ligt daarin de kern van geheugen leervermogen? Lees verder
Geheugenprothese op mensen uitgeprobeerd

De hersenprothese verbeterde het kortegeheugen van epilepsiepatiënten (afb: univ, van Zuid-Californië)
Hersens leren anders dan we dachten

Niet de synapsen maar de dendrieten zijn wezenlijk voor het leerproces (afb: Iso Kanter)
Al honderden jaren staren we ons, of althans wetenschappers, blind op dat machtige orgaan dat ons doen en laten stuurt en er voor zorgt dat we onze omgeving op verschillende manieren kunnen waarnemen en nog steeds snappen we (de wetenschappers) er niet veel van. Sedert ongeveer midden vorige eeuw gaan we (wetenschappers) er van uit dat leren een proces is waarbij verbindingen tussen hersencellen , de synapsen, een gewicht mee krijgen. Israëlische onderzoekers denken dat dat beeld niet klopt. De dendrieten, de uitlopers van hersencellen, zijn de bepalende ‘factoren’ in het leerproces, denken ze. Lees verder
Zweden maken het mogelijk brein met bits te laten communiceren

Elektronica met ‘hersens’
Steeds vaker hoor je wetenschappers praten over een ‘verbond’ tussen elektronica en de hersens. Elektronica zou verloren gegane functies kunnen overnemen of de bestaande functies verbeteren en/of vergroten, een beetje die gedachte moet daar achter zitten. Nu schijnen onderzoekers van de universiteit van Lund een manier ontwikkeld te hebben om de gegevens van miljoenen hersencellen direct op te slaan en die signalen om te zetten in een code waar de computer mee uit de voeten kan, zodat die daar vrijwel onmiddellijk op kan reageren. We hebben het dan overigens nog maar over een klein stukje van onze hersens. Ons brein wordt geschat bijna 90 miljard cellen groot te zijn.. Lees verder
Is de enige, echte ‘celmicroscoop’ er nu echt?

Met de ‘oude’ technieken zouden alleen de gemerkte celle (geel) te zien zijn geweest (afb: Jan Tønnesen et. al.)
De laatste komen er steeds vaker berichten dat er miscroscooptechnieken zijn ontwikkeld waarmee het leven in een cel direct zou zijn te volgen, maar het kan kennelijk nog beter. Onder zoekers van de universiteit van Baskenland (Sp) hebben een nieuwe microscooptechniek bedacht, SUSHI gedoopt, waarmee (hersen)cellen in doen en laten in levende weefsels zouden zijn te volgen. In feite is hun SUSHI-techniek, superresolutieschaduwbeeldtechniek, een combinatie van een driedimensionale STED-microscopie en en het gebruik van fluorescente merkers om de extracellulaire vloeistoffen in levend hersenweefsel in beeld te brengen. Lees verder
Maakt volwassen hippocampus toch geen nieuwe cellen aan?

Een ruimtelijk beeld van de (hoofd)verbindingen in muizenhersens
Ik heb ooit op school geleerd dat je je hele leven moest doen met de hersencellen die je bij je geboorte had. Later werd bekend dat in bepaalde delen van de hersenen die te maken hebben met geheugen en leren, met name de hippocampus, zich steeds weer nieuwe hersencellen vormen, ook in je volwassen leven. Daar schijnt nu weer erg aan getwijfeld te moeten worden. Lees verder
‘Hersens’ wormpje C. elegans is nu ook digitaal beschikbaar

De reflex van een wormpje op aanraking is hetzelfde als het vinden van een nieuw steunpunt van een stok (afb: TU Wenen)
Het petieterige wormpje Caenorhabditis elegans heeft heel kleine ‘hersentjes’ met maar 300 neuronen, maar daarmee kan het beestje doen wat nodig is voor zijn overleving. Onderzoekers hebben nu in kaart gebracht hoe die 300 neuronen het gedrag van het wormpje sturen en hebben dat, wat zij noemen, reflexnetwerk omgezet in een digitaal dat zich precies zo gedraagt als de E. elegans in het wild. Met die gigitale ‘hersentjes’ konden ze een technisch probleem oplossen zonder maar een regel code te schrijven. Lees verder
Het ’taalcentrum’ zit in relatief oude hersendelen

Sommige hersendelen zouden specifieke taken hebben, maar die zijn allesbehalve nagelvast.
Er is altijd aangenomen dat dat deel van hersens dat verantwoordelijk is voor het leren van taal daar speciaal voor bedoeld is, maar waarom zou het? Zouden de hersens vooraf hebben geweten dat mensen een ingewikkeld communicatiemiddel nodig zouden hebben? Het schijnt dan ook niet waar te zijn. Dat deel van de hersens werd ‘voorheen’ voor allerlei andere zaken gebruikt en ook dieren hebben die en zitten dus in, evolutionair gezien, oude hersendelen
MIT-ingenieurs maken stuurbare kunstmatige synaps

Bij en neuraal netwerk kunnen duizenden signalen tegelijkertijd verwerkt worden. De verbindingen tussen de ‘neuronen’ krijgen verschillende ‘gewichten’. Daar moeten kunstmatige synapsen voor zorgen
Technici van het befaamde het MIT in Cambridge (VS) hebben een kunstmatige synaps ontwikkeld, waarbij de elektrische stroomsterkte die de synaps passseert precies geregeld kan worden, net als bij een natuurlijke synaps. Een synaps is een verbinding tussen hersencellen die signalen doorgeeft van de ene cel naar de andere. De onderzoekers bouwden chips met synapsen. Die synapschip bleek, in simulaties, in staat te zijn handschriften met een nauwkeurigheid van 95% thuis te brengen. De kunstmatige synapsen zouden ook gebruikt kunnen worden voor de verbinding tussen een digitaal systeem en de hersens, mogelijk ter vervanging van weggevallen hersenfuncties. Lees verder