Watermoleculen binden asymmetrisch aan de buren

Asymmetrisch water

Watermoleculen binden via waterstofbruggen asymmetrisch aan hun buren (afb: Johannes Hunger et al./Nature Communications)

Water is een vreemd goedje. Je zou denken dat zo’n simpel molecuul van twee waterstofatomen en een zuurstofmolecuul zich heel voorspelbaar gedraagt, maar dat is allesbehalve waar. Zo drijft ijs (vast water) op vloeibaar water, terwijl vaste stoffen in de regel zwaarder zijn dan vloeibare) en heeft water met een temperatuur van 4°C de grootste soortelijke massa. Nu blijkt dat simpele, zeer symmetrisch ogende watermolecuul ook nog niet eens symmetrisch te zijn. Het watermolecuul bindt met de ene kant sterker dan met de andere met omliggende watermoleculen. Zo kunnen, kortstondig, ring- of ketenstructuren ontstaan. Ligt daar het geheim van waters vreemdheid?
Lees verder

De wereld is aan het verwoestijnen

Aardse grenzen voor bodem

Inmiddels zijn al zes van de zeven aardse grenzen die voor de bodem gelden overschreden, aldus PIK-onderzoekers (afb: PIK-rapport)

We hebben de 29ste klimaatconferentie en de 16de biodiversiteitsbijeenkomst onder auspiciën van de VN achter de rug of de veel minder bekend COP (staat voor Conference of Parties) verwoestijning (UNCCD) is als weer voor de 16de keer van start gegaan. Nooit van gehoord, maar op dat gebied is er (ook) een hoop mis zo blijkt. Het bekende klimaatinstituut PIK in Potsdam (D) luidt (ook daar) de alarmbel: voor de bodem (want daar hebben we het over) zouden al zes (van de zeven) grenzen zijn overschreden die de aarde stelt/kent. Lees verder

Watertekorten bedreigen voedselvoorziening

Watertekorten en voedselvoorziening; GCEW-rapportIn verschillende rapporten wordt gewaarschuwd voor een wereldwijde ‘watercris’ (excuus voor de aankondiging van een nieuwe crisis; as). Daardoor zou de helft van de voedselvoorziening voor de wereldbevolking in 2050 in gevaar kunnen komen, stelt de wereldcommissie voor watereconomie (GCEW) in haar rapport. Het wereldgrondstoffeninstituut (WRI) stelt in zijn rapport  dat een kwart van de voedselgewassen wordt geteeld waar de watervoorziening onbetrouwbaar en/of onder druk staat. Volgens een EU-rapport zouden ook gebieden in Europa die nu nog nat zijn met droogtes te maken kunnen krijgen.
Lees verder

“De wereld sterft maar dat biedt hoop op een wenselijke toekomst”

Charlene-Descollognes

Hydrologe
Charlene-Descollognes (afb: charlene-descollognes.fr)

Futura-Sciences heeft een vraaggesprek met de Franse hydrologe Charlène Descollognes. Ze adviseert bedrijven en instellingen over een levenscheppend medium (water), waar de mens, vriendelijk geformuleerd, nogal slordig mee omgaat. Lees haar verhaal (het is in het Frans, maar Google Translate is tegenwoordig heel aardig in staat te vertalen). Aan het eind van het nogal droefmakende vraaggesprek wil ze de jongeren toch nog wat hoop meegeven.

“Als die zich afvragen: “Wat heeft het voor zin?”. Ik wil ze een boodschap van hoop sturen, meer nog dan hoop. We zijn getuige van een wereld die aan het sterven is, maar dat is heel goed, want die zal plaats maken voor een andere wereld, een andere manier van leven. We zijn op weg naar een wenselijke toekomst, aangemoedigd door collectieve dynamiek. De hoop is niet verloren!” Dat klinkt wat mij betreft niet hoopvol, maar uiterst cynisch: de mensheid brengt zichzelf om, maar dat leidt tot een betere wereld (zonder mensen).

Bron: Futura-Sciences

Helft van wereldbevolking heeft geen toegang tot veilig drinkwater

toegang tot gezond drinkwater

Meer dan de helft van de mensheid zou geen toegang hebben tot gezond drinkwater (SMDWS=gezond drinkwater) (afb: Timothy Julian et al./Science)

Meer dan de helft van de wereldbevolking (4,4 miljard) heeft geen toegang tot veilig drinkwater, schatten onderzoekersters rond Timothy Julian van het Zwitserse instituut voor wateronderzoek Eawag. Dat zou het dubbele zijn van een eerdere schatting uit 2023. Lees verder

Industriële afvalwarmte zo, onder meer, drinkwater kunnen opleveren

MemPower TNO

Het oorspronkelijke idee van TNO met MemPower was zowel drinkwater als stroom te produceren met de zon als warmtebron (afb: duchwatersector.com)


Even een geweldige openstaande deur nog verder opentrappen: de industrie verspilt enorme hoeveelheden energie. We hebben het dan over warmte die bedrijven gebruiken en die na gebruik meestal zonder meer ‘geloosd’ wordt. Onderzoekers hebben daar in Noorwegen eens naar gekeken en kwamen op een energieverspilling die net zo groot is als het warmteverbruik van huishoudens. Die nu verspilde energie zou kunnen worden gebruikt voor woningverwarming maar ook voor de bereiding van drinkwater, becijferden de onderzoekers, een ideetje dat ze van TNO overnamen. Lees verder

Bodemkwaliteit driekwart aardbodem nu al beneden peil, volgens Unesco

Monocultuur sojabonen

Monocultuur, hier van sojabonen, is slecht voor de bodemkwaliteit (afb: wikifarmer)

De gezondheid van de bodem is wezenlijk voor het leven op aarde. Volgens de Unesco is nu al driekwart van de aardbodem minder gezond en dat aandeel dreigt in 2050 op te lopen tot 90%. De Unesco wil bodemnormen gaan opstellen en een beter bodembeheer stimuleren. Lees verder

‘Vies doen’ maakt chemische processen effectiever

De mondiale chemische industrie is een belangrijke verbruiker van fossiele brandstoffen en levert daardoor een grote bijdrage aan de klimaatverandering; Onderzoek van de Curtin-universiteit zou hebben uitgewezen dat die bedrijfstak wat minder milieu- en klimaatverstorend kan worden door de boel te verontreinigen. Lees verder

Europese rivieren (on)behoorlijk smerig

De rivieren in Europa zijn vuil

De bemonsterde rivieren en beken en de aantallen gevonden  verbindingen (afb: Saskia Finckh et. al/Environment International)

Onderzoekers van het Helmholtzinstituut UFZ in Duitsland hebben 450 monsters genomen van 22 Europese rivieren en beken. Na analyse bleek dat die soms hoge concentraties aan stoffen bevatten die daar niet horen, tot in een monster met wel 241 chemische verbindingen van de 610 onderzochte stoffen. Dat zou vooral voor ongewervelde dieren een probleem kunnen zijn, stellen ze. De kennis over de schadelijkheid van die stoffen, vooral in combinatie, laat veel te wensen over.
Lees verder

Zoetwatercyclus steeds instabieler. Gaat drinkwater op de bon?

Veranderingen zoetwaterkringloop tov voorindustriële periode

Veranderingen zoetwaterkringloop tov voorindustriële periode (afb: Vili Virkki et. al/Nature Water)

We gaan hier in het rijke deel van de wereld er maar van uit dat er steeds schoon drinkwater uit de kraan loopt als we die open draaien, maar in veel landen is de beschikbaarheid van schoon drinkwater niet vanzelfsprekend en door droogtes komt die vanzelfsprekendheid ook in Europa steeds vaker onder druk. Volgens onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Aalto (Fin) is de zoetwaterkringloop in de wereld steeds verder verwijderd van de, stabiele, situatie in het voorindustriële tijdperk. Lees verder