We hebben ook een (indrukwekkende) stikstofvoetafdruk

Uitstoot stikstofverbindingen in Nederland

Uitstoot van ammoniak en stikstofoxides in Nederland (Afb: emmissieregistratie.nl)


De uitstoot van reactieve stikstofverbindingen (met name oxides) is de laatste 150 jaar vertienvoudigd en levert daarmee een grote bijdrage aan de milieuvervuiling. Het schijnt dat nu pas voor het eerst de stikstofvoetafdruk van mensen in 188 landen is gemeten. De rijke landen hebben in deze, niet onverwacht, de grootste stikstofvoeten.
Lees verder

Gletsjers in Andes verdwijnen razendsnel door el Nino

Chacaltaya -gletsjer is al verdwenen

De Chacaltaya op 25 maart 2011 (afb: Wiki Commons)

De gletsjers in de Andes verdwijnen in hoog tempo, de grootste snelheid in de afgelopen twaalf jaar, mede door toedoen van el Niño, zo stelt het blad New Scientist. Dat zou betekenen dat veel van die gletsjers binnen enkele tientallen jaren geschiedenis zullen zijn. Lees verder

Strepen van zebra geen camouflage

Zebra staart naar kleurfilters

Een zebra staart naar de kleurfilters van de onderzoekers (afb: Tim Caro, UCD)

Ik las ooit het boek van Desmond Morris “Waarom heeft een zebra strepen?”. Er werd daarin een hoop beweerd, maar op de vraag in de boektitel kreeg ik geen antwoord. Wat het ook moge zijn, camouflage is het in ieder geval niet, dat gestreep, zo denken onderzoekers van de universiteit van Calgary (Can) en de universiteit van Californië in Davis te hebben vastgesteld. Lees verder

Warmste jaren vrijwel zeker door toedoen mens

De aardopwarming in grafiek

Rood zijn de gemeten waarden, blauw de geschatte natuurlijke ontwikkeling en grijs waarden berekend op basis van klimaatmodellen (afb: PIK)

Het vorig jaar was het warmste ooit gemeten, maar ook de andere jaren in dit nog prille millennium waren aan de warme kant: 13 van de 15 warmste jaren vielen  in deze eeuw. De kans dat dat louter toeval is, is bijzonder klein, stellen onderzoekers van het instituut voor klimaatonderzoek in Potsdam (D): ergens tussen de 1 op de 5000 en 1 op de 170 000. De gegevens van 2015 zijn daar nog niet eens in verrekend. De getallen zouden alleen maar groter en de kans kleiner zijn geworden. Lees verder

Robotarm voor Duchenne-patiënten ontwikkeld

Robotarm voor Duchenne-patiënten

De ‘robotarm’ voor Duchenne-patiënten (afb: UTwente)

Onderzoekers van MIRA, het onderzoekscentrum voor biomedische technologie en technische geneeskunde van de Universiteit Twente, hebben een robotarm ontwikkeld die patiënten met de spierziekte Duchenne kan ondersteunen bij dagelijkse activiteiten. Voor de robotarm werkten de onderzoekers samen met het VUmc, TU Delft en het Radboudumc. Lees verder

Lang nietcoderend RNA is soms best wel belangrijk

Lange, nietcoderende RNA's

DNA codeert ook voor ‘nutteloze’ lange, nietcoderende RNA-moleculen (afb: Chang-lab)

Op school hebben we geleerd dat in de genen op het erfelijkheidsmolecuul DNA de genen liggen, die coderen voor eiwitten. Eiwitten zijn de molecullen die het meeste werk doen in een levend organisme. Sommige genen coderen niet voor eiwitten, maar ‘produceren’ zogenaamd lang, nietcoderend RNA.  Er schijnen zo’n 58 000 nietcoderende RNA-moleculen te worden aangemaakt bij mensen. Maar van enkele lnc-RNA’s is maar bekend wat ze doen. Zo is een van die lncRNA’s belangrijk voor de gezondheid van vrouwen. Dat molecuul wordt geproduceerd door het X-chromsoom. Daar heeft een vrouw er twee van en de man maar een. Het eiwit Xist schakelt het Xist-gen op het ene X-chromosoom bij vrouwen uit. Gebeurt dat niet, dan zou dat kunnen leiden tot kanker, is uit muisproeven gebleken. Dat een zo simpele bouwwerk dat ons voor ogen stond (DNA–>boodschapper-RNA–>eiwit) blijkt al studerende steeds ingewikkelder te worden. Wat doen al die lange, nietcoderende RNA-moleculen? Howard Chang van de Stanford-universiteit en medeonderzoekers hebben nu van een aantal van die lnc-RNA’s achterhaald wat ze uitvreten. LncRNA’s zijn best wel belangrijk, zo bleek Chang en de zijnen. Lees verder

Geheugencapaciteit hersens tien keer groter dan gedacht

Druk verkeer tussen axon en synaps

Tussen de axon (groen) en de synaps (geel) vindt druk verkeer plaats (afb: Salk-instituut)

Aan onze hersens worden toch al allerlei grote getallen toegeschreven, maar naar nu (b)lijkt zijn die getallen nog ruimschoots te kleine. Onderzoekers van het Salk-instituut (VS) en de universiteit van Texas in Austin denken te weten dat de geheugencapaciteit tien keer groter is dan tot nu toe werd aangenomen/geschat. De onderzoekers hebben ook meer inzicht gekregen in de energiezuinige werkwijze van hersens. We hebben het dan nog maar over rattenhersens. Daar kunnen hedendaagse computers nog een stevige punt aan zuigen… Lees verder

Poetin zou moord Litvinenko goedgekeurd hebben

Alexander Litvinenko

Een Russische ex-agent (met bivakmuts) op bezoek bij Litvinenko

Volgens Britse onderzoekers (pdf-bestand)zou de moord op de Russische ex-spion Alexander Litvinenko zijn uitgevoerd door de Russische geheime dienst FSB. De Britse regering heeft de Russische ambassadeur op het matje geroepen. President Vladimir Poetin zou de moord hebben goedgekeurd, die is uitgevoerd in de beste Bond-traditie. De Britse regering wil ook de bankrekeningen van Adrej Loekovoj en Dimitri Kovtoen bevriezen, die de Britten beschouwen als hoofdverdachten van de moord. Lees verder

“Geen kritische periode om tweede taal aan te leren”

Als het om het aanleren van een tweede taal gaat, worden er nogal wat sprookjes verteld. Dat heeft er mee te maken dat we bij dergelijk onderzoek te maken hebben met mensen, ingewikkelde wezens die aan een groot aantal invloeden en omstandigheden blootstaan. Bovendien zijn de leervaardigheden en intelligentie (wat dat ook moge zijn) niet gelijkelijk over mensen verdeeld. Ik heb het idee dat er veel wordt aangenomen bij dit soort onderzoek. Nu hebben onderzoekers in Groningen en Essex (GB) weer aannemelijk gemaakt dat er geen kritische periode is voor het aanleren van grammatica in een vreemde taal. Wel zou aan ‘hersengolven’ (EEG) te zien zijn dat het vermogen een tweede taal op te pikken daalt met de leeftijd. Lees verder

Militairen VS mikken op cyborgs

'Cyborg' Kevin Warwick met robothand

‘Cyborg’ Kevin Warwick met robothand

Voor veel mensen is de cyborg (een cybernetisch organisme) nog een gruwel, die kruising tussen mens en machine, maar de vraag is hoe lang het nog duurt dat de mens vrijwillig allerlei elektronica laat impanteren? De Amerikaanse militaire onderzoekers zijn wel ‘brood’ in die verbinding tussen mens en machine, zo meldt de Britse krant the Guardian. Lees verder