Je zou kunnen zeggen dat lignine het duurzame bestand van hout is. Bovendien zit die stof vol met energie, is niet schaars en vult zich voortdurend aan. Scheikundigen hebben nooit vat kunnen krijgen op die hardnekkige verbinding, maar de natuur kan dat natuurlijk wel. Onderzoekers hebben nu een ongewone bodembacterie gevonden, Sphingobium sp. of ook SYK-6 genoemd, die er geen probleem mee hebben om lignine open te breken. Daarmee zou lignine wel eens de nieuwe ‘aardolie’, de uitgangsstof voor een heel scala aan chemicaliën, materialen, brandstoffen en andere dingen die de mens denkt nodig te hebben. Overigens is op dit terrein al vaker een ‘doorbraak’ aangekondigd. Lees verder
Categorie archieven: grondstoffen
Schimmels halen metalen uit afgedankte batterijen

De schimmels Aspergillus niger (linksboven), Penicillium simplicissimum (rechtsboven) en Penicillium chrysogenum (onder) halen kobalt en litium uit oplaadbare batterijen (Afb: Aldo Lobos)
Oplaadbare batterijen hebben ook een houdbaarheids-datum. Je kunt je afgedankte batterijen, tegenwoordig vaak lithiumionbatterijen, in Nederland overal inleveren, maar waarschijnlijk verdwijnen er toch een hoop in het vuilnis. Zonde van de waardevolle stoffen die nog in die batterijen achterblijven. Onderzoekers hebben schimmels te hulp geroepen om waardevolle stoffen als kobalt en lithium uit de afgedankte batterijen te ‘destilleren’. De onderzoekers vertellen hun verhaal op het ‘najaarscongres’ van de Amerikaanse scheikundevereniging ACS Lees verder
Groot reservoir van helium ontdekt

De hedendaagse zeppelins van Lockheed Martin vliegen met helium
Helium is een veelgebruikt edelgas en daardoor schaars. Het komt dus goed uit dat er in Tanzania een groot reservoir is ontdekt, dat ook daadwerkelijk is te winnen. De ‘heliumcrisis’, waarvoor onder meer Nobelprijswinnaar Robert Richardson al jaren waarschuwt, lijkt voorlopig afgewend.
Lees verder
Affakkelen aardgas onnodig met methanolproces

Affakkelen bij Shell Moerdijk (afb: Ferry Krauweel)
Ik heb het altijd hoogst belachelijk gevonden, maar nog steeds wordt bij oliewinning en -raffinage het meekomende aardgas afgefakkeld, verbrand. Volgens Jeroen van Bokhoven van de ETH in Zürich is dat niet langer nodig als methaan, het belangrijkste bestanddeel van aardgas, direct wordt omgezet in het vloeibare methanol. Tot nu toe was dat geen praktische mogelijkheid, maar Van Bokhoven c.s. bedachten een oplossing. De truc is: verhoog de druk en het methaan wordt niet langer verspild. Nu nog de juiste katalysatoren voor de truc… Lees verder
Aardolie als grondstof chemie te vervangen door hout
Hout zou volgens, onder meer, onderzoekers van de Johannes Gutenberguniversiteit van Mainz (D) prima dienst kunnen doen als grondstof voor de chemische industrie in plaats van aardolie. De Duitse onderzoekers hebben samen met wetenschappers van de universiteit van de universiteit van Alabama (VS) twee ingewikkelde chemische verbindingen gesynthetiseerd, uitgaande van hout. De onderzoekers denken dat de hout- of xylochemie in kosten kan concurreren met de petrochemie, maar veel minder milieuschade met zich mee brengt. “Ons doel is producten te fabriceren van vernieuwbare bronnen op een economisch verantwoorde manier”, zegt onderzoeker Till Opatz van de universiteit in Mainz. Lees verder
Alaska boort naar olie om klimaatverandering te bekostigen
Donald Trump is niet de enige gek die er in Amerika rondloopt. Gouverneur Bill Walker schijnt het licht ook nog niet gezien te hebben. Hij beweert, tenminste, dat Alaska wel gedwongen is door te gaan met boren naar olie om de gevolgen van de klimaatverandering te kunnen bekostigen. Het is kennelijk bij Walker nog niet in de botte hersens doorgedrongen dat die opgeboorde brandstoffen juist het begin van het probleem vormen. Overigens heeft Alaska wel enige reputatie als het gaat om geestelijk minvermogende gouverneurs. Ooit zwaaide ene Sarah Palin daar de skepter, ook geen bijster door het licht aangeraakte geest. Lees verder
Shell krijgt toestemming in poolgebied te boren
De Shell heeft toestemming van de Amerikaanse autoriteiten gekregen om in het poolgebied te boren naar olie en gas. De milieubeweging is daar niet blij mee en waarschuwt voor de grote risico’s. Lees verder
Eiwitlego voor biomoleculen
Duitse onderzoekers hebben een soort legosysteem in elkaar geknutseld om met goud en eiwitten biomoleculen te construeren voor specifieke taken, aangeduid met het letterwoord PABNOA. Daarmee zijn gouddeeltjes en, ringvormige, eiwitten samen te bouwen tot structuren, waarbij de afstanden tussen de verschillende onderdelen nauwkeurig is vast te leggen. Het is de onderzoekers vooral te doen om plasmonische en optische toepassingen. Ook biomaterialen met magnetische eigenschappen zijn er mee te maken. Plasmonica is het vakgebied waarin de wisselwerking tussen elektromagnetische velden en (vrije) elektronen in metaal wordt bestudeerd.
Lees verder
Ionische vloeistof haalt zeldzame aarden uit spaarlamp
Scheikundigen van de KU Leuven ontwikkelden een nieuw methode om met behulp van een ionische vloeistof uit tl’s en spaarlampen de metalen europium en yttrium te isoleren. De metalen zijn meteen bruikbaar in nieuwe lampen. De ionische vloeistof heeft heel wat voordelen boven de klassieke oplosmiddelen. Alleen de beoogde metalen lossen er in op en is de ionische vloeistof zelf herbruikbaar. Lees verder
Nieuwe katalysator kraakt lignine
Lignine is een belangrijke component van hout of beter gezegd planten in het algemeen (rond een kwart van gedroogd hout), maar is chemisch lastig te kraken in voor de mens nuttiger verbindingen. Onderzoekers van de universiteit van Tokio rond Kyoko Nozaki zouden een katalysator hebben ontwikkeld die die klus wel kan klaren. Meteen wordt er dan gespeculeerd over biomassa als basisgrondstof voor de chemische industrie als alternatief voor aardolie.
Lees verder