Aantal gepubliceerde artikelen (afb: NSF)
China is in 2016 Amerika voorbijgestreefd waar het gaat om het aantal wetenschappelijke artikelen. Dit jaar bleek echter ook dat het aantal gevallen van wetenschappelijke fraude en wetenschappelijk wangedrag in China is gestegen. Het land probeert met richtlijnen paal en perk aan de keerzijde van ambitie te stellen. Lees verder
Colin Chapman (afb: univ. van Uppsala)
Er is op dit moment een sterke stroming die geslachtsonderscheid overal wil schrappen. Er bestaan geen onderzoeksters meer of leraressen maar alleen onderzoekers en leraren. Ik heb geen idee waar dat goed voor is maar of je vrouw of man bent maakt toch vrij vaak wel degelijk verschil. Zo blijkt uit diverse onderzoeken dat het geslacht van een onderzoeker invloed kan hebben op het onderzoek, niet alleen bij menselijke proefkonijnen. Mannen gaan beter presteren als de onderzoeker vrouw is en omgekeerd, maar ook ratten zijn zich bewust van het geslacht van de onderzoeker. Lees verder
Wetenschap is sterk afhankelijk van dialoog, van communicatie. Wetenschappelijke tijdschriften vervullen daar een belangrijke rol in, maar het probleem is dat de uitgevers van die bladen vaak gewoon winst willen maken. Die rekenen forse tarieven voor hun diensten. ‘Open’ bladen als PLOS zouden een oplossing kunnen zijn, maar ook daar is geld een belangrijke factor. Dat kunnen we zelf toch ook wel, dachten enkele onderzoekers van de universiteit van Barcelona , en begonnen een eigen blad: Chem2 (Chemistry Squared). Het blad wordt uitgegeven door, Science2 (de ‘2’ staat voor kwadraat). Lees verder
Drie mogelijke modellen voor het vuren van neuronen, waarbij de richting van het inkomende signaal van belang is (afb: Nature)
Het lijkt er op dat de ideeën over het functioneren van hersencellen (neuronen) die al zo’n honderd jaar oud zijn, met name het vuren, niet kloppen. Met deze conclusie zou het wel eens zo kunnen zijn dat de gevolgtrekkingen uit duizenden neurowetenschappelijke onderzoeken op losse schroeven komen te staan. Lees verder
Edward Leamer begon zich in de jaren 80 druk te maken over het ‘bedrog’ in het economisch onderzoek (afb: UCLA)
Het is toch opmerkelijk dat een vak met zo’n armoedige status als economie toch zo veel invloed heeft op ons dagelijks leven. Keer op keer beweren politici en andere praatjesmakers dat dit of dat op economische gronden noodzakelijk is, terwijl die gronden vaak nogal drassig zijn. Luis in de pels van die wetenschapsarme economen is nota bene een Griek, geboren in een land waar economisch zo’n beetje alles misloopt wat er mis kan gaan: Hristos Doucouliagos. Al sedert de jaren 90 gaat hij te keer tegen de armoedige wetenschappelijke status van de staathuishoudkunde met zijn vooroordelen, ondermaatse onderzoek en statistisch geklungel. Destijds wilde men dat niet horen, nu toont hij maar weer eens, mijns inziens ten overvloede, aan dat er nogal wat mis is met veel economisch onderzoek. Er schijnt langzaam iets te veranderen. Lees verder
Haruko Obokata
Stel je voor dat je een wetenschapper bent. Je hebt het voor elkaar: je staat in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift zoals Nature of Science. Het artikel in dat tijdschrift heeft nogal wat losgemaakt in jouw vakgebied. Je aanzien in de wetenschapswereld, althans dat deel dat zich met jouw vak bezighoudt, is aanmerkelijk gestegen. Nu blijkt dat een van de artikelen waaruit je hebt geciteerd, dat een stevige stut onder jouw verhaal is geweest, wordt teruggetrokken. Wat doe je? Schrap je dat artikel? Wetenschappelijk artikelen die worden teruggetrokken om wat voor een reden dan ook (fraude, geknoei, broddelwerk, onreproduceerbaar) zijn niet zo maar opeens uit dat wereldje verdwenen. Wetenschap lijkt een mooi, schoon bedrijf met een zelfreinigend vermogen, maar daar zijn wel wat kanttekeningen bij te plaatsen. De Amerikaanse wetenschapsraadgever Jerome Samson van het adviesbedrijf Nielsen vindt dat we nu maar eens moeten beginnen met de Grote Schoonmaak. Lees verder
MIT-onderzoeker Alessandro Bonatti (afb: Alessandro Bonatti)
Biowetenschappers waarvan artikelen zijn teruggetrokken ondervinden daar aanzienlijke hinder van. Ze worden met hun overig werk 10% minder vaak geciteerd dan in dit opzicht ‘schone’ onderzoekers, zo becijferden medewerkers van het MIT in Cambridge (VS). Persoonlijk vind ik dat wel meevallen, want bij het terugtrekken van artikelen wordt toch vaak aan gesjoemel gedacht, al hoeft dat niet per se de reden van terugtrekking zijn. Ik waag hier de stelling te poneren dat iets soortgelijksook speelt bij andere disciplines. Lees verder
De ‘weging’ van de appels en peren (afb: THE)
De nieuwe top-200 van universiteiten is weer uit. Universiteiten over de hele wereld wijzen elke keer weer trots naar hun imposante positie op die ‘imponerende’ ranglijst van Times Higher Education (THE), maar dat soort lijstjes zijn waard wat de gek er voor geeft. Toch probeert Times zo goed en zo kwaad als het kan elke keer weer naar eer en geweten een lijst op te stellen (wij, ook ik, zijn dol op lijstjes). Om met ons zelf te beginnen: Nederland komt maar liefst dertien keer in de top 200 van ’s werelds beste universiteiten (althans volgens TImes HE) voor. Vergelijk daarmee België (4), Zweden (6), Zwitserland (7) en het grote China (7). Dan doen ‘wij’ het toch lang niet slecht. Kijken we naar het Angelsaksische duo de VS en het VK (samen 87 instellingen in de lijst, ruim 43%), dan doet Nederland het vrij matig. Lees verder
Volgens de Amerikaanse organisatie Campaign for accountability heeft Google sedert 2005 329 wetenschappelijke studies geldelijk ondersteund. De webreus zou daarmee beoogd hebben de openbare mening te beïnvloeden en zijn belangen veilig te stellen. Google stelt dat de cijfers overdreven zijn. CfA zou onderzoek mee hebben laten tellen van elke organisatie waar het bedrijf ooit geld aan het gegeven. Lees verder
Johan Hollander (afb: univ. van Lund)
Het is waarschijnlijk het meest omstreden wetenschapsterrein: klimaatonderzoek. Er zijn nogal wat mensen die twijfelen aan de uitkomsten daarvan. Misschien heeft dat te maken met dat er bij dat onderzoek nogal zwaar geleund wordt op rekenmodellen. Hoe dan ook, onderzoekers van de universiteit van Lund (Zwe) hebben geen vooringenomenheid bij klimaatonderzoek gevonden. De klimaattheorie is gebouwd op eerlijke verslaggeving van de feiten, stellen de onderzoekers. Lees verder