“Veel kankeronderzoek blijkt niet te reproduceren”

Reageerbuisjes in het labEr wordt nogal eens lacherig gedaan over wetenschappelijk onderzoek in de psychologie, omdat keer op keer blijkt dat veel onderzoek niet valt te reproduceren, maar in de geneeskunde is die reproduceerbaarheid al niet veel beter. Binnen het reproduceerbaarheidsproject van de Amerikaanse immunoloog Tim Errington hebben wetenschappers sedert 2011 inmiddels tientallen kankerexperimenten proberen te repliceren. In  gevallen bleek dat niet te lukken. De jongste uitkomsten stemmen niet optimistisch.
Lees verder

Alzheimer door digitale kleding ontmaskerd (?)

Nest-thermostaatOnderzoekers  van de universiteit van Boston (VS)  rond Rhoda Au willen zoveel mogelijk gegevens verzamelen over hoe mensen Alzheimer krijgen en wat de voortekenen zijn. Ze willen gebruikmaken van digitale kleding om voortdurend allerlei gegevens te verzamelen. Mogelijk zou ze ook gebruik willen maken van verbonden systemen in de leefomgeving van mensen als de thermostaatsystemen van Nest en de ‘praatpaal’ Echo van Amazon. Au ontvouwde haar idee ideeën op de jaarvergadering van de Amerikaanse vereniging voor de bevordering van wetenschap AAAS in Boston. Lees verder

Grote sprong zegging DNA in forensisch onderzoek verwacht

Forensisch onderzoek met DNADNA-sporen op plaats delict worden vooral gebruikt om ‘onomstotelijk’ de aanwezigheid van een verdachte te bewijzen, maar DNA kan veel meer zeggen over de dader. De middelen en de kennis om DNA te ‘doorzoeken’ op allerlei fysieke kenmerken en gewoontes zijn de laatste jaren fiks gegroeid. Krijgen we binnenkort een vrij nauwkeurig profiel van de DNA-bezitter louter op basis van zijn/haar DNA?
Lees verder

Zekerheid in complexe wetenschap is onhaalbaar

David Bailey van de universiteit van Toronto

David Bailey van de universiteit van Toronto

Een grote klacht van de politiek en ook het grote publiek is dat ‘de wetenschap’ geen zekerheid biedt. Anderen, zoals aardopwarmingssceptici en kwakzalvers, maken daar misbruik van. Zeker is dat wetenschappelijke zekerheid in complexe systemen onhaalbaar is, heeft onderzoeker David Bailey van de universiteit van Toronto aannemelijk gemaakt. We hebben het dan over medicijnen, deeltjesfysica, maar ook over het menselijk gedrag. “Dat heeft te maken met het onderschatten van de kans op aanzienlijke afwijkingen in de resultaten”, zegt hij. Lees verder

Alzheimeronderzoek nog nergens ondanks vele ‘doorbraken’

ALzheimermedicijn ver weg (?)

Ondanks de vele mislukkingen is nog steeds veel Alzheimeronderzoek gericht op beta-amyloïde. Op het staatje het aantal klinische proeven met Alzheimermedicijnen in de diverse fases (afb: New Scientist)

Het is met Alzheimeronderzoek net zo als met kankeronderzoek: het stikt er van de ‘doorbraken’ met een werkelijke geneeswijze is nog niet in zicht. Daarbij moet ik overigens wel aantekenen dat op het gebied van kanker heel wat meer min of meer werkzame behandelingswijzen zijn dan voor de ziekte van Alzheimer. Vrijwel alle klinische proeven met Alzheimermedicijnen stranden. Er is nog steeds geen zicht op een werkzaam medicijn. In november liep er weer eens een klinische proef spaak met een veelbelovend middel. Voor sommige onderzoekers begint het er op te lijken dat dat niet bestaat. Zoeken we wel in de goede richting? Veel is gericht op de beta-amyloïdeplaques, maar zijn dat wel de boosdoeners? Lees verder

Wetenschappelijk bewijs is moeilijk te leveren

Negatieve onderzoeksresultaten zouden meer gepubliceerd moeten worden

De bevestiging van een hypothese zou een ladder volgen tot er genoeg bewijs voor geleverd is (groen) of niet (blauw). Helaas houden wetenschappelijke tijdschriften niet van negatieve onderzoeksresultaten

Het is wetenschappelijk bewezen dat dit of dat. We lezen het vaak, maar klopt dat ook? Uit wetenschappelijke experimenten komen vaak positieve en negatieve resultaten, dat wil zeggen: resultaten die de onderzochte hypothese al of niet steunen. Wetenschappelijke tijdschriften geven er de voorkeur aan om positieve resultaten te publiceren. Onderzoekers van het Deense Niels Bohr-instituut laten zien dat die houding kan leiden tot verkeerde conclusies die op den duur worden beschouwd als harde feiten. Lees verder

Zijn onderzoekers bang voor formules?

Bang voor formules?

Zijn onderzoekers bang voor formules?

In 2012 maakten Tim Fawcett en Andrew Higginson van de universiteit van Exeter (GB) aannemelijk dat artikelen in de ecologie en evolutionaire biologie minder worden aangehaald als ze meer formules bevatten In 2012. In 2015 publiceerde natuurkundige Jonathan Kollmer van de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen (D) een artikel in Physical Review Letters, waarbij hij, op basis van de citaties van duizend artikelen, geen verband had gevonden. Ook trokken Kollmer en zijn medeauteurs de resultaten van het Exetertweetal in twijfel. Die slaan nu hard terug. Kollmer en medeauteurs hadden geen statistische analyse toegepast. Als je dat wel doet, dan gelden de resultaten voor de biologie ook voor de natuurkunde, stellen ze. Het zou wel eens een probleem van de hele wetenschap kunnen zijn, veronderstellen de twee. Lees verder

Nobelprijs voor de fysica achter supergeleiding e.d.

Hogetemperatuursupergeleiders

In de jaren ’80 maakte de kritische temperatuur waar beneden supergeleiding heerst een ‘sprong’ . Toch is nog steeds niet duidelijk hoe supergeleiding werkt, ondanks het werk van de drie kersverse Nobelprijswinnaars.

De Nobelprijs voor de natuurkunde 2016 is toegekend aan drie Britse wetenschappers die een ongewone materiaaltoestand ontdekten in de wereld van de elementaire deeltjes: David Thouless, Duncan Haldane en Michael Kosterlitz. De door het drietal met wiskundige middelen bestudeerde exotische fases zouden wezenlijk zijn voor supergeleiding, wrijvingsloze vloeistoffen en het gedrag van ultradunne magneetlagen. Lees verder

Duke-universiteit (VS) riskeert boet van $ 600 miljoen

Duke-universiteit

Het oergebouw van de begin twintigste eeuw opgerichte Duke-universiteit

In de VS is de bekende Duke-universiteit in een moeilijk parket geraakt. Wat begon als een geval van met geld sjoemelende onderzoekster is ontaard in een grote zaak van wetenschappelijke fraude, waarbij de universiteit het risico loopt drie keer de publieke fondsen te moeten terugbetalen als boete. Die fondsen zouden zijn verworven op basis van die (gefingeerde) onderzoeksresultaten. Dat kan de universiteit uiteindelijk ¢ 600 miljoen kosten. Klokkenluider Joseph Thomas, krijgt op basis van een nieuwe Amerikaanse klokkenluiderswet (de Lincoln-wet) een deel van die boete. Lees verder

Excel van Microsoft schuld aan fouten genonderzoek?

Excel-logoIk zou bijna zeggen: hoe dom kan je zijn. Volgens onderzoekers is het rekenbladprogramma Excel van Microsoft ‘schuldig’ aan nogal wat fouten in de verslaggeving van genonderzoek. Dat programma zou automatisch gennamen hebben omgezet in datums. Zo zou Septin 2 automatisch zijn omgezet in September 2. Dat lijkt me nogal een lullig verwijt, aangezien dat onmiddellijk duidelijk moet zijn geweest (hoeveel eiwitten/genen hebben maandnamen?). Bovendien, dacht ik, zijn dat soort instellingen te wijzigen, zoals Microsoft ook aanvoert. Lees verder