Categorie archieven: scheikunde

Nobelprijs scheikunde naar drie klikchemici

Geplaatst op door
Beantwoorden
Carolyn Bertozzi

Carolyn Bertozzi (afb: WikiMedia Commons)

Carolyn Bertozzi, Morten Meldal  Barry Sharpless kregen gedrieën de Nobelprijs voor scheikunde voor hun bijdrage van de klikscheikunde, een vakgebied dat je ook legochemie zou kunnen noemen. Je klikt als het ware de diverse bestanddelen aan elkaar om ingewikkelder verbindingen te maken, waar de natuur geen problemen mee zou hebben, maar voor menselijke scheikundigen vaak een niet op te lossen probleem mee hebben. Tot voor de ‘ontdekking’ van de klikscheikunde. Lees verder →

Ouderdom vingerafdrukken is te bepalen

Geplaatst op door
Beantwoorden

Een vingerafdruk op een stuk plastic.

Vingerafdrukken worden gebruikt om iemand te identificeren (vooropgesteld dat diens afdruk bekend is). Nu schijnt het ook mogelijk te zijn te bepalen wanneer die afdruk is achtergelaten. Dat is een aardig extra gegeven voor opsporingsambtenaren, alleen is die methode nog niet erg praktisch. Lees verder →

PFAS zou simpel afbreekbaar zijn, maar….

Geplaatst op door
Beantwoorden
Afbraak PFAS

Voorgestelde manier om sommige (?) per- en polyalkylverbindingen (PFAS) af te breken (afb: Nature/Northwestern Univ.)

Organische verbindingen met  halogenen als chloor en fluor zijn vaak lastig afbreekbaar en nogal eens gevaarlijk voor de gezondheid van de mens. Al langer geleden werden drijfgassen en koelmiddelen, bekend onder de afko’s cfk’s (chloorfluorkoolwaterstoffen) en hfk’s (fluorkoolwaterstoffen, verboden vanwege hun rol in de vernietiging van de tegen uv-straling beschermende ozonlaag in de hogere atmosfeer. De laatste jaren zijn ook de halogeenverbindingen die bekend zijn onder de verzamelnaam PFAS (per- en polyfluoralkylverbindingen) een steeds grotere bron van zorgen geworden. Nu zeggen onderzoekers een simpele methode gevonden te hebben die die moeilijke afbreekbare stoffen onschadelijk zou kunnen maken. Lees verder →

In het lab nemen de robots en machines het over

Geplaatst op door
Beantwoorden

Wolklab Emarald

Het ‘wolklab’ in bedrijf (afb: ECL)

Na tientallen jaren een fantasie te zijn geweest lijkt kunstmatige intelligentie school te maken, maar ook de robots dringen op. Op een lab verschijnen steeds meer machines maar in de VS zijn al de eerste labs opgezet die (vrijwel) zonder menselijke hulp hun onderzoekende arbeid doen en wel 24 uur per dag en 365 (of -6 in een schrikkeljaar) dagen per jaar.  De labjassen kunnen aan de kapstokken. Lees verder →

Rook natuurbranden destructief voor ozonlaag

Geplaatst op door
Beantwoorden

NatuurbrandHij zou de laatste jaren de goede kant uitgaan met het gat in de ozonlaag, de laag in de atmosfeer die ons tegen gevaarlijke uv-straling beschermt. Was dat gat ontstaan door menselijk toedoen (drijfgassen), nu lijken de natuurbranden de ‘boosdoeners’, waarvan je je natuurlijk af kunt vragen hoe natuurlijk die zijn. Lees verder →

Dunne polymeerplaten sterker dan staal en zes keer lichter

Geplaatst op door
Beantwoorden
Tweedimensionaal polymeer

Tweedimensionale polymeren zouden las bouwmateriaal gebruikt kunnen worden: licht en sterk (afb: MIT)

Onderzoekers van MIT in Cambridge (VS) hebben een tweedimensionaal polymeer ontwikkeld, een polyaramide, dat sterker is dan staal en zes keer zo licht. Dat materiaal zou zelfs gebruikt kunnen worden om bruggen van te bouwen. Lees verder →

DeepMind berekent eigenschappen van verbindingen

Geplaatst op door
Beantwoorden

ElektronendichtheidMet een zelflerend algoritme heeft de DeepMind-computer de eigenschappen van scheikundige verbindingen berekend op basis van de elektronen-dichtheden. Dat is handig als je wilt bekijken welke materialen in bepaalde opzichten veelbelovende kandidaten zijn, zelfs als die stoffen nog nooit gesynthetiseerd zijn. Overigens moet er aan dat systeem nog wel het een en ander vertimmerd worden.
Lees verder →

Geen Nobelprijs voor ontwikkeling coronavaccin wel voor ‘groenere’ scheikunde

Geplaatst op door
Beantwoorden
Proline

Proline is een van de twintig aminozuren waarmee (natuurlijke) eiwitten worden opgebouwd (afb: WikiMedia Commons)

Scheikunde (ik heb het zelf ooit gestudeerd) is een raar vak. Bakken en braden noemden wij studenten het destijds wat oneerbiedig. Scheikundigen zijn op zoek naar methodes om nieuwe stoffen te synthetiseren, maar ook om betere methodes te vinden om die stoffen te maken, zoals ook elke kok zijn leven lang doet (m.m.) Nu hebben Benjamin List van het Max Planckinstituut en David MacMillan van Princeton de Nobelprijs voor scheikunde gekregen voor de ontwikkeling van een nieuwe route om verbindingen te maken. Daarmee zou de scheikunde een stukje groener zijn geworden. De Nobelprijs voor geneeskunde gaat niet naar de ontwikkelaars van coronavaccins en die voor natuurkunde naar drie ontwikkelaars van klimaatmodellen Lees verder →

Er zou heel wat mis zijn met bepalingen veiligheid stoffen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Joonas Kiovisto

Joonas Koivisto (afb: arche-consulting.be)

Geloof het (of niet), maar het is heel lastig om de veiligheid (niet-giftigheid) van stoffen voor mens en dier te bepalen. Het heeft niet voor niks vele jaren geduurd voor de (nagenoeg) absolute zekerheid werd verkregen dat roken slecht is voor je gezondheid, terwijl Couperus daar eind negentiende eeuw al zijn bedenkingen over had. Nu lijkt het er op dat twee bronnen over de veiligheid van chemische verbindingen, Stoffenmanager en Advanced REACH Tool (door de EU aanbevolen), niet betrouwbaar zijn. Lees verder →

Valt scheikunde te automatiseren?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Automatische synthese

Ook in de scheikunde heeft de automatisering zijn intrede gedaan (afb: KIT)

Scheikunde heeft de ‘geur’ van een vak waarin duistere geleerden met retorten en ander griezelig glaswerk stoffen brouwen, vaak met duistere oogmerken. Die pogingen falen, gelukkig of helaas, vaak aangezien scheikunde veelal toch een proces is van gissen (en dus missen). Valt zo’n ontwikkelingsproces, het vinden van bereidingswijzen van interessante stoffen, ook te automatiseren? Onderzoekers van het KIT in Duitsland denken van wel (en waarom ook niet). Dat instituut is met chemiereus BASF is project begonnen om juist dat te bewerkstelligen of, beter gezegd, te verbeteren. Lees verder →