2013 is het jaar van de doorbraak in kankeronderzoek, vindt Science


Science maakt er werk van om de volgens dit blad belangrijkste wetenschappelijke ontwikkelingen in het zonnetje te zetten met zijn doorbraak van het jaar. Winnaar dit jaar is de ontwikkeling rond het verbeteren van het afweersysteem om dat de strijd te laten aangaan met kanker. Daarbij zijn twee ontwikkelingen belangrijk, vindt Science. De eerste is de methode die ontwikkeld is om de ‘rem’ van T-cellen te halen. De andere is de T-cellen buiten het lichaam aan te passen om ze klaar voor de strijd te maken. Hieronder vind je de nummers 2 t/m 9. Het is allemaal erg biologisch, alsof er daarbuiten niets gebeurt. Geen kwantumcomputer- of klimaatdoorbraak, kennelijk.

Genmicrochirurgie voor velen

CLARITY maakt het brein doorzichtig

 

Het klonen van mensencellen

Organen kweken

Kosmische deeltjesversnellers

Veelbelovende zonnecellen

Het nut van slaap

Bacterieflora en gezondheid

Uiterlijk doet er toe bij vaccins

Het Scienceverhaal

Luister naar de verhalen over de uitverkoren ontwikkelingen.

Meekijken hoe brein zich van hersenschudding herstelt

Theo Roth

Theo Roth

Theo Roth, biologiestudent op de Amerikaanse Stanford-universiteit, heeft enkele zomers besteed om een methode te ontwikkelen om mee te kijken met het herstel van de hersens na een hersenschudding. Welke schade een hersenschudding kan veroorzaken is goed bekend, maar hoe hersens die schade herstellen is nog nooit waargenomen, meldt Stanford. De zomerarbeid van Roth heeft zowaar het verguisde Nature gehaald.
Lees verder

Vaders doen er toch wel toe, misschien

Gabriella Gobbi

Gabriella Gobbi

Doen vaders er toe als het om hun kinderen gaat (behalve dan als bevruchter)? Daar is weinig onderzoek naar gedaan. Nu dan eindelijk hebben onderzoekers van de Canadese McGill-universiteit in Montréal zich eens diepgaand met het antwoord op deze vraag beziggehouden en ze komen tot de conclusie dat vaders er wel degelijk toe doen. Tenminste, dat geldt voor muizenvaders. Afwezigheid van (muizen)vaders tijdens kritieke fases in de groei, leidt tot afwijkend sociaal gedrag bij de volwassen muizen. Die afwezigheid zou ook effect heb de ontwikkeling van de hersens (met name in de prefrontale cortex). Het zou voor het eerst zijn dat dat verband is aangetoond. Lees verder

Ferroelektriciteit lijkt op hersenactiviteit

 

Memrekenen

Onverwacht, chaotisch gedrag van ferroelektrische materialen voedt het idee voor een nieuw type computers.

Ferroelektriciteit is een eigenschap van bepaalde materialen, waarbij, even losjes gezegd, losse elektronen dezelfde kant op bewegen. Het materiaal is ‘polair’. Die ‘polariteit’ kan worden omgezet met behulp van een elektrisch veld. Onderzoekers van het Oak Ridge-lab (ORNL) van het Amerikaanse ministerie van energie, in samenwerking met Russische en Oekraïnse wetenschappers, hebben dat effect onderzocht en zien mogelijkheden ferroelektriciteit (dat eigenlijk niets met ferro=ijzer te maken heeft) te gebruiken voor het opslaan en, tegelijkertijd, verwerken van informatie zoals in feite ook in de hersens gebeurt.  Lees verder

Langetermijngeheugen waarschijnlijk ‘digitaal’

Tweefotonmicroscoop

Rechts opnamen van hersencellen met behulp van een tweefotonmicroscoop. Links een beelduitleg van de werking (foto: Wikicommons)

Het is een groot wonder en ook nog steeds een levensgrote vraag hoe het geheugen werkt. Hoe worden herinneringen opgeslagen en hoe komt het dat de oudste herinneringen vaak het best blijven hangen, terwijl er gedurende het leven van de mens heel wat hersencellen het loodje leggen? Onderzoekers van het centrum voor moleculaire neurobiologie in Hamburg (ZMNH) hebben onlangs een tipje van de sluier kunnen oplichten. Ze hebben met een tussenpoos van zeven dagen de functie van afzonderlijke hersencellen in de hippocampus bekeken en zijn op basis daarvan tot de conclusie gekomen dat het huidige verklaringsmodel niet klopt. Lees verder

Pyrodruivenzuur geeft scherper mri-beeld

Een met behulp van pyrodruivenzuur verscherpte opname van muizenhersens (foto: EPFL)

Een met behulp van pyrodruivenzuur verscherpte opname van muizenhersens (foto: EPFL)

Kernspinresonantie is een spectroscopische techniek waarmee artsen in ons binnenste kunnen kijken. In de medische wereld staat die techniek bekend als mri. Mri heeft als grote voordeel dat er geen radioactiviteit aan te pas komt zoals bij röntgenopnamen, maar als grote nadeel dat het oplossend vermogen in vergelijking met röntgentechnieken vrij gering is (in de orde van tienden van millimeters). Er zijn middelen om die resolutie te vergroten, maar die zijn, wat de gezondheid betreft, niet bepaald onverdacht. Met het veilige afbraakproduct van glucose pyrodruivenzuur blijkt ook een scherper mri-beeld te maken. Lees verder

IBM bouwt zeta-computer met ‘elektronisch bloed’

'Bloedcomputer'

Naast een gecombineerd koeling/energietoevoersysteem mbv een elektrolyt is de derde dimensie wezenlijk voor de ‘bloedcomputer’ van IBM (foto: IBM)

Het Amerikaanse bedrijf IBM is bezig met de ontwikkeling van een computer die is gebaseerd op de werking van de hersens (zoals wij denken dat die werken) en wordt aangedreven door ‘elektronisch bloed’, zoals het bedrijf het noemt. Een prototype is getest in het  IBM-lab in Zürich. Het idee is dat computers met bewerkingssnelheden in de orde van de petaflops (tien tot de 15de bewerkingen per seconden) met deze techniek op ons bureau zullen komen te staan. Dat duur overigens nog wel tot 2060, is de verwachting van IBM. Die snelheden zijn nu alleen nog maar weggelegd voor supercomputers. De Chinese Tianhe-2, kampioen supercomputer van 2013, heeft een snelheid van 33,9 petaflops. Bij de ‘bloedcomputer’ in de superklasse denkt IBM aan zetaflops (zeta is een 10 met 21 nullen). Lees verder

Slaap blijkt toch ergens goed voor te zijn

Diepe slaapAl vrij lang worstelen wetenschappers met de vraag waarom we eigenlijk slaap nodig hebben. We moeten rusten om onze systemen de kans te geven te herstellen, dat is duidelijk, maar dat zouden we ook kunnen doen door in een stoel te gaan zitten en een beetje dom voor ons uit te staren. Toch blijkt dat mensen niet zonder slaap kunnen. Het schijnt dat Amerikaanse onderzoekers nu een eerste stevig argument hebben waarom we slapen: tijdens de slaap worden onze hersenen ‘schoongespoeld’. Lees verder

Peuterhersens veranderen niet door taalverwerving

Myeline De hersenstructuur van jonge kinderen verandert niet of nauwelijks door taalverwerving. Dat is de conclusie van onderzoekers van de Amerikaanse Brown-universiteit en het Engelse King’s College. Ze publiceerden hun bevindingen in de Journal for Neuroscience. Als peuters beginnen met praten leidt dat in hersengebieden voor taal niet tot het ontstaan van nieuwe hersenstructuren. Lees verder

‘Remmer’ enzym PERK stopt degeneratie muizenhersens

GSK2656157-molecuul

Is de met GSK2656157 aangeduide verbinding de in dit artikel aangeduide geheimzinnige stof? (afb: Medicinal Chemical Letters)

Met de ontdekking van een chemische stof die het afsterven van hersencellen voorkomt is er enige hoop ontstaan om ooit een geneesmiddel/-wijze te ontwikkelen voor ziektes als die van Alzheimer, Parkinson en Huntington. Voorlopig is daar nog geen sprake van, maar onderzoekers van de universiteit van Leicester hebben het bij muizen voor elkaar gekregen het afsterven tegen te gaan. Het zou voor het eerst zijn dat dat aftakelingsproces in de hersenen is gestopt in dierproeven. Lees verder