Onooglijke parasitair varentje heeft enorm DNA

Genoom Tmesipteris-oblanceolata

Het genoom van de Tmesipteris-oblanceolatavaren is voorlopig de grootste. Vooral planten blijken enorme genomen te hebben (rechts) (afb: Ilia Leitch et. al/Cell)

Een plant, in feite een parasiet die geen eigen wortels heeft en groeit op een boombast, schijnt het langste DNA te hebben (pdf-bestand) dat tot nu toe gevonden is. Uitgerekt zou dat molecuul maar liefst zo’n 106 m lang zijn (het DNA-molecuul van de mens uit, uitgerekt, zo’n 2 m lang). Er zijn meer planten die bijzonder grote DNA-moleculen hebben. Waarom dat zo is is voor de biologen en genetici onder ons nog steeds een groot vraagstuk. Lees verder

Helft aardoppervlak ‘overbelicht’ door kunstlicht

Lichtvervuiling Nederland 2006

Lichtvervuiling Nederland in 2006.  (afb: PBL)

De mens is goed in het verstoren van allerlei systemen. Zo blijkt uit recent onderzoek de helft van het aardoppervlak wordt verstoord door lichtvervuiling (‘overbelichting’ door kunstlicht). Die vorm van vervuiling heeft grote gevolgen voor ecosystemen. Lees verder

Met een kop koffie op navigeert het makkelijker (bij mieren)

Argentijnse mier (Linepithema Argentine)

De Argentijnse mier (afb: WikiMedia Commons)

Mieren die suiker kregen met een ‘scheut’ caffeïne als beloning wisten beter de plek te vinden waar ze de beloning kregen dan de mieren die geen cafeïne hadden gekregen maar alleen suiker.  Overigens bleken de koffiemieren niet harder te gaan lopen dan de zondermieren. Ze vonden gewoon een kortere route. De proeven werden gedaan met de Argentijnse mier, een soort die tegenwoordig over de hele wereld wordt aangetroffen en als schadelijk worden gezien.
Lees verder

Zonder zes micro-RNA’s wordt foetus met Y-chromosoom een vrouwtje

Het Y-chromosoom

Het Y-chromosoom

Als bij muisembryo’s de aanmaak van zes kleine RNA-moleculen (microRNA’s) dan blijken vruchten met het mannelijke Y-chromosoom toch vrouwtjes te worden, zo konden onderzoekers rond Rafael Jiménez van de universiteit van Granada (Sp) constateren. Die microRNA’s blijken een belangrijke rol te spelen in de geslachtsbepaling van zoogdieren (in ieder geval van muisjes). Kennelijk maken niet alleen de geslachtschromosomen (de X– en Y-chromosoom) uit of een foetus mannelijk of vrouwelijk wordt. Lees verder

Verlies aan biodiversiteit leidt (mede) tot meer besmettingen

Jason Rohr (2019)

Jason Rohr (afb: Notre Dame)

Volgens onderzoekers rond Jason Rohr van de Notre Dame-universiteit in de VS zou het terugdringen van de broeikasgasuitsoot en het verlies aan soortenverscheidenheid en het voorkomen van soorteninvasies de uitbraak van besmettelijke ziektes kunnen temperen. De onderzoekers stellen echter ook dat meer onderzoek nodig is, voor naar de onderling beïnvloeding van de risicofactoren.
Lees verder

“Lagere biodiversiteit vergroot kans op zoönose”

Diverse vleermuissoorten

Diverse vleermuissoorten die aan het onderzoek deelnamen (afb: Heather Baldwin/Nature)

Zoönose is het overstappen van ziekteverwekkers van andere gewervelde dieren op mensen. Minder verscheidenheid in diersoorten zou de kans op het veranderen van gastheer door ziekteverwekkers dus bevorderen, zou een groep wetenschappers rond viroloog Christian Drosten van Charité in Berlijn aannemelijk hebben gemaakt. De onderzoekers bekeken hoe veranderingen in de samenstelling van vleermuispopulaties in grotten in Ghana de verspreiding van coronavirusvarianten hebben beïnvloed. Lees verder

Hommels schijnen geen last te hebben van bestrijdingsmiddelen

Hommels op een kunstbloem

Twee hommels op een kunstbloem (afb: Antonia Schumann et. al)

Hommels blijken weinig last te hebben van insecticiden en fungiciden, ook niet in combinaties, zo zou uit onderzoek van de Julius-Maxiliansuniversiteit van Würzburg en die van Bayreuth zijn gebleken. Lees verder

Duurzaam bosbeheer blijkt goed voor grote zoogdieren in Afrika (?)

Gorilla gefotografeerd door cameraval

Gorilla gefotografeerd door cameraval (afb: uu.nl)

Verschillende klimaat- en milieuregelingen blijken praatjes voor de vaak zoals de klimaatcompensatie voor vliegreizen, maar het duurzaam bosheer volgens de FSC-regels in Afrika zou gunstig uitwerken voor de grotere zoogdieren zoals luipaarden, gorilla’s en olifanten in vergelijking met bosgebieden die niet volgens die regels worden beheerd, zo constateerden onderzoekers uit, onder meer, de universiteit van Utrecht. Jammer genoeg vergeleken de onderzoekers die resultaten niet met de biodiversiteit in maagdelijke bossen.
Lees verder

Greenpeace: IKEA gebruikt hout uit oerbossen Roemenië

Oeroud hout uit Roemenië in IKEA-meubels

Oeroud hout uit Roemenië in IKEA-meubels (afb: greenpeace.org/belgium)

Volgens milieuorganisatie Greenpeace gebruiken meubelfabrikanten die voor IKEA produceren hout uit enkele van Europa’s laatst overgebleven oerbossen in de Roemeense Karpaten. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van Greenpeace Centraal- en Oost-Europa. Er zijn ten minste dertig verschillende producten van deze leveranciers aangetroffen in IKEA-winkels in dertien landen, waaronder België (maar kennelijk niet Nederland). Greenpeace roept IKEA op om geen hout meer aan te nemen uit oerbossen en ook Europese beleidsmakers aan te sporen om oerbossen wettelijk te beschermen.  Lees verder

Glyfosaat voor bananenplantages verslechtert biodiversiteit bodem

Glyfosaat bevordert verdwijnen inheemse soorten

Glysfosaat verarmt niet alleen de bodembiodiversiteit, aar zorgt ook voor verdringing van imheemse soorten (in dit geval mieren en spinnen) (afb: Meryem El Jaouhari et. al/

Een bananenplantage is misschien niet het beste voorbeeld van een biodivers ecosysteem, maar je moet toch ergens beginnen. Bij het bestuderen van effecten van bestrijdingsmiddelen worden zelden de effecten op grootschalige systemen en over langere periodes bekeken. Onderzoekersters rond Meryem el Jaouhari van de universiteit van Montpellier en collega’s hebben het effect van het populaire maar ook erg omstreden bestrijdingsmiddel glyfosaat op de biodiversiteit in de bodem van bananenplantages bekeken en zagen dat de onkruidbestrijder de diversiteit van het bodemleven aantast, maar ook zorgt voor verdwijnen van inheemse soorten en de opkomst van exoten. Lees verder