Scheikundige Jin-Quan Yu, de ”vader’ van de ‘bouwdoos’ voor moleculen
Een ‘bouwdoos’ voor moleculen in de maak
Beantwoorden
Categorie archieven: scheikunde
Nanorobots doen hun intree in de scheikunde
Zo ongeveer werkt de scheikunderobot (afb: Nature)
Er woedt momenteel een discussie rond de robotisering van onze samenleving, die dertig jaar geleden ook al hoog opliep. De vragen gaan, als ik het goed gevolgd hebben, nu niet meer in de eerste plaats om werkgelegenheid, maar over de plaats van de robot in onze ‘pikorde’. Die discussie zal in de scheikunde niet gauw ontstaan. Een nanorobot kan daar, net als in de autofabriek, mooie moleculen bouwen die met ‘bakken en braden’ moeilijk of niet te verwezenlijken zijn, is het idee. Nu is er vast een robotarm die moleculen van de ene plek naar de andere brengt. Het beginnetje van de robotscheikunde is er. Lees verder
Periodiek systeem met viertal uitgebreid
De nieuw toegevoegde elementen (groen)
Er zullen weinig mensen van wakker liggen dat er vier nieuwe elementen zijn toegevoegd aan het periodiek systeem (der elementen): nummer 113 (unumtrium; Uut), 115 (unumpentium, Uup), 117 (ununseptium; Uup) en 118 (ununoctium; Uuo). Daarmee is de zevende regel van het ooit door de Rus Dimitri Mendelejev opgezette systeem compleet. We hoeven niet te verwachten dat van de nieuwe elementen producten op de markt zullen komen. Ze komen in de natuur niet voor. Ze hebben zelfs niet eens een fatsoenlijke naam gekregen maar 113, 115, 117 en 118.
Lees verder
Diamanten toekomst voor NMR/MRI (?)
Een fraai maar voor mij mysterieuze verbeelding (?) van kernspinmagnetische resonantie van het Pines-lab (afb: Pines-lab)
De NMR-techniek (in medische toepassing MRI genoemd) zou wel eens een grote stap vooruit kunnen maken door toepassing van diamanten. Het signaal en, neem ik het, het oplossend vermogen, van kernspinmagnetische resonantie bleek aanzienlijk vergroot te worden door de hyperpolarisering van 13C-kernen (een koolstofisotoop) in diamant bij het gebruik van microgolven, zo vonden onderzoekers van, onder meer, het Pines-lab in Berkeley (Cal). Die vondst zou toekomstige NMR- en MRI-machines wel eens een stuk nauwkeuriger kunnen maken, denken ze. Lees verder
Feringa krijgt Solvayprijs voor molmotors
Prijswinnaar Ben Feringa
Ben Feringa, hoogleraar organische chemie aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft deze week uit handen van Koningin Mathilde van België de Solvayprijs gewonnen. De prijs, waaraan een geldbedrag van € 300.000 is verbonden, is toegekend voor zijn baanbrekende onderzoek op het gebied van moleculaire motoren. “Ik ben hier heel blij mee”, zegt Feringa. “De prijs is bedoeld voor een persoon die een fundamentele bijdrage heeft geleverd aan de chemie. Als ze dat van je zeggen is dat natuurlijk zeer eervol, maar het is ook een grote erkenning voor mijn team en de vele tientallen vaak jonge onderzoekers die al die jaren in mijn laboratorium hebben gewerkt.”
Lees verder
‘Ozonvriendelijke’ verbindingen worden broeikasgas
Het ‘ozongat’ is nog steeds aanwezig (1 oktober 2010) (afb: KNMI)
Ooit was het gat in de ozonlaag een grote zorg. Als gevolg van een hartverwarmende eensgezindheid besloten de gezamenlijke landen de ozonlaagaantasters, de chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk’s) die als koelmiddel en drijfgassen werden gebruikt, in korte tijd uit te bannen en te vervangen door ‘ozonvriendelijke’ stoffen. De situatie van het gat in de ozonlaag is nog lang niet opgelost, maar het lijkt dat door de hartverwarmende mondiale eensgezindheid we er een extra probleem bij hebben gekregen: een afbraakproduct van die ‘ozonvriendelijke’ stoffen, koolstoffluoride CF4 is een zeer hardnekkig broeikasgas, zo is Amerikaanse onderzoekersgebleken. Lees verder
Aardolie als grondstof chemie te vervangen door hout
Omslag Angewandte Chemie met artikel over xylochemie
Hout zou volgens, onder meer, onderzoekers van de Johannes Gutenberguniversiteit van Mainz (D) prima dienst kunnen doen als grondstof voor de chemische industrie in plaats van aardolie. De Duitse onderzoekers hebben samen met wetenschappers van de universiteit van de universiteit van Alabama (VS) twee ingewikkelde chemische verbindingen gesynthetiseerd, uitgaande van hout. De onderzoekers denken dat de hout- of xylochemie in kosten kan concurreren met de petrochemie, maar veel minder milieuschade met zich mee brengt. “Ons doel is producten te fabriceren van vernieuwbare bronnen op een economisch verantwoorde manier”, zegt onderzoeker Till Opatz van de universiteit in Mainz. Lees verder
Kobalt/grafeen-katalysator bijna net zo goed als platina
Een 15 micron dun velletje kobalt/grafeen-materiaal (afb: Rice-universiteit)
Platina is een veel gebruikte katalysator in de chemische industrie, onder, veel, meer bij het splitsen van water in waterstof en zuurstof. Onderzoekers van, onder meer, de Amerikaanse Rice-universiteit hebben een kobalt/grafeen-katalysator in elkaar geknutseld, die dat bijna net zo goed zou doen als platina, maar alleen een stuk minder duur is. Lees verder
Een atoom platina maakt het verschil als ‘kat’
Opnames met een rastertunnelmicroscoop: eenzame platina-atomen (Pt) in een koperveld (Cu). De zilveren bolletjes zijn platina-atomen (afb: Tufts-universiteit)
Het is natuurlijk een overdrijving, maar het persbericht van de Amerikaanse Tufts-universiteit heeft het er over dat een enkel atoom platina van kopereen katalysator maakt (in de wandeling ‘kat’ genoemd) die de chemie een stukje ‘groener’ zou kunnen maken. De ‘kat’ zou beter presteren dan het dure platina, maar ook beter dan koper. Lees verder
Nobelprijzen van 2015 toegekend
De drie winnaars van de Nobelprijs voor scheikunde, Tomas Lindahl, Paul Modrich en Aziz Sancar (vlnr) (afb: Nobelprize.org)
Deze week zijn de drie door Alfred Nobel ingestelde Nobelprijzen toegekend. De prijs voor geneeskunde ging naar de Chinees Tu Youyou, naar de Japanner Satoshi Omura en naar de geboren Ier William Campbell. De prijs voor de natuurkunde ging naar de Japanner Takaaki Kajita en de Canadees Arthur McDonald. De Nobelprijs voor de scheikunde werd gedeeld door her drietal Tomas Lindahl (Zwe), Paul Modrich (VS) en de in Turkije geboren Amerikaan Aziz Sancar. De prijzen zullen op 10 december in Stockholm worden uitgereikt (Nobels verjaardag). Lees verder