Kunnen apen net zo ‘slim’ worden als mensen?

Opgepookte hersens zijdeaapembryo's

De hersens van een vrucht van zijdeaapjes (l) en van embryo’s die ‘verrijkt’ ware met het ARHGAP11B-gen (r). De hersenschors (stippellijnen) van de transgene embryo’s is duidelijk groter (afb: Heide et. al.)

Hersens vormen een geliefd onderzoeksterrein. Er zijn dan ook meer vragen over dat orgaan dan dat er kennis is. Hoe komt het dat de hersens van mensen zo’n groeispurt hebben gemaakt?, is een van die nog vele onbeantwoorde vragen. In 2015 voegden Chinese onderzoekers het gen MCPH1 toe aan het genoom van makaken, die daardoor een beter geheugen zouden hebben gekregen. Nu hebben onderzoekers van, onder meer, het Max Planckinstituut voor moleculaire celbiologie rond Wieland Huttner het genoom van embryo’s van zijdeaapjes ‘verrijkt’ met het mensengen ARHGAP11B. Dat gen codeert voor een eiwit waardoor het aantal hersencellen groeit, wat ook bleek te gebeuren. Onderzoek op een ethisch uiterst gevoelig terrein.
Lees verder

Honeywell bouwt krachtigste kwantumcomputer, zegt het

kwantumcomputer Honeywell

De, neem ik aan, ionvalkamer van de jongste kwantumcomputer van Honeywell (afb: Honeywell)

Honeywell zegt de tot nu toe krachtigste kwantum-computer te hebben gebouwd. De machine zou een door IBM bedachte eenheidsloze maat (kwantumvolume) hebben van 64, twee keer meer dan tot nu toe is vertoond. Lees verder

Lage verspreiding virus in Japan kan ook aan de taal liggen

Japans en het coronavirus

Een deel van het Japanse succes in de strijd tegen het ccoronavirus zou wel eens op het conto van het Japans kunnen worden geschreven. Een beeld uit het filmpje dat door TBS is uitgezonden (afb: Twitter)

Het is opmerkelijk dat in een relatief vergrijsd land als Japan het coronavirus niet zo hard heeft toegeslagen als in vele andere landen. Dat kan natuurlijk liggen aan de snelheid waarmee beschermende maatregelen zijn genomen maar er zijn mensen die speculeren dat dat ook met de taal te maken heeft, waardoor minder besmettelijke druppeltjes de Japanse mond van de Japanner verlaten dan bij andere talen het geval zou zijn…. Lees verder

38°C in het noorden van Siberië

Siberisch koud?

Siberisch lijkt een andere betekenis te krijgen (afb: WikiMedia Commons)

En weer is er een temperatuurecord gesneuveld.  In Verchojansk in Noord-Siberië was het afgelopen zaterdag 38°C. Het dorp met zo’n 1400 inwoners ligt in de buurt van de poolcirkel. Het is de hoogste temperatuur ooit gemeten in het dorp. Het vorige record dateerde van 25 juli 1988 toen een temperatuur van 37,3°C werd gemeten. Lees verder

Verstrengeling blijkt een stevig fenomeen

atoomverstrengeling

Verstrengeling is robuuster dan gedacht (afb: ICFO)

Verstrengeling is een band die tussen kwantumdeeltjes bestaat, waarbij de ‘partners’ hun eigenschappen op elkaar afstemmen over soms uitzonderlijk grote afstanden. Dat lijkt een wankele relatie, maar onderzoekers van het ICFO in Barcelona ontdekten dat die ‘vereniging’ goed bestand is tegen hoge temperaturen of chaotische omgevingen. Tot nu toe werd gedacht dat die verstrengeling, die een rol kan spelen in kwantumcomputers, alleen maar haalbaar is bij lage temperaturen in ruisarme omgevingen. Lees verder

Weefsels printen direct in het lichaam (?)

Biomateriaal in lichaam printen

Het biomateriaal zou met een 3d-printer direct in het lichaam aangebracht kunnen worden, is het idee (afb: univ. van Ohio)

Om organen en weefsels te kweken worden ook 3d-printers gebruikt. Nu schijnen onderzoekers rond Ali Asghari Adib een methode te hebben ontwikkeld om dat ook direct in een lichaam te kunnen doen. Daarmee zou je de risico’s van een transplantatie van het afgedrukte weefsel vermijden is het idee, maar hoe praktisch is dat? Voorlopig hebben de onderzoekers alleen nog maar proefgedraaid op stukjes kip en agaragar. Lees verder

Onderzoekers maken minuscuul molmotortje

Molmotor De molmotor. De palladiumatomen zijn blauw, de galliumatomen rood. Daar bovenop ligt de ethynrotor (afb: Empa)Onderzoekers van Empa en de polytechnische hogeschool van Lausanne hebben een moleculair motortje gemaakt  dat maar bestaat uit zestien atoemen. “Dat nadert de grens van de kleinst mogelijke moleculaire motor”, zegt Empa-onderzoeker Oliver Gröning. De molmotor is nog geen nanometer (eenmiljoenste millimeter)  in doorsnee. Molmotoren zijn interessant aangezien ze bepaalde ‘werkzaamheden’ kunnen verrichten in het lichaam maar ook daarbuiten. De onderzoekers denken vooral aan kwantummechanische toepassingen… Lees verder

Als we niets doen stijgt verbruik olie razendsnel

Fatih Birol IEA

Fatih Birol, directeur van het IEA (afb: IEA)

Door de opsluitingsmaatregelen en de adviezen om thuis te blijven tijdens de coronacrisis werd kristalhelder hoeveel smerigheid het gemotoriseerde verkeer de atmosfeer inslingert. Een goeie les zou je zeggen, maar het lijkt er op dat bij het weer opengooien van de samenleving we weer ‘gewoon’ heel smerig in een auto gaan zitten. Als we niks doen stijgt de vraag naar olie weer razendsnel naar precrisisniveau, waarschuwt Fatih Birol, directeur van het internationale energieagentschap (IEA), dan ook. Lees verder

Zuivelbedrijven slecht voor het klimaat

Koeien in EngelandDe dertien grootste zuivelbedrijven in de wereld stoten net zoveel broeikasgassen uit als het Verenigd Koninkrijk, de in grootte zesde economie ter wereld volgens het Britse blad New Scientist. In de twee jaar na het afsluiten van het klimaatakkoord in Parijs in december 2015 steeg die uitstoot nog eens met 11% (van 306 naar 338 miljoen ton kooldioxide-equivalenten tegen 350 miljoen ton door het VK). Er zal, net als bij vlees, een grens gesteld moeten worden op het verbruik van zuivelproducten. Lees verder

Energie halen uit water in de atmosfeer

Bliksem bij donkere hemelHet schijnt dat je met metalen platen energie kunt halen uit water in de atmosfeer. Zo gek is dat natuurlijk helemaal niet als je de vernietigende kracht van een bliksem in gedachten neemt. Onderzoeksters van de universiteit van Tel Aviv deden daar hun voordeel mee. Lees verder