Plutomaan Charon met rode kap (afb: NASA)
Waarom Charon een rode ‘pool’ heeft
Beantwoorden
Warmte leidt tot grote ijsafslag gletsjer Groenland
Vier satellietfoto’s tonen de afslag: linksboven 20 augustus, rechtsboven 22 juli, linksonder 14 augustus en rechtsonder 3 september (afb: Landsat)
De afgelopen maanden werden keer op keer temperatuurrecords gemeten. Dat heeft op het Noordpoolijs, dat het toch al zwaar te verduren heeft, een zeer negatieve uitwerking. Uit satellietbeelden blijkt dat er van een Groenlandse gletsjer een reusachtig brok is afgebroken. Lees verder
Woorden zijn niet toevallig ontstaan
Waarom noemen we een pot een pot en waarom een steen een steen? Taalkundigen zijn er altijd vanuit gegaan dat woorden toevallig ontstaan zijn. Onderzoekers van het Duitse Max Planck-instituut voor wiskunde in de natuurwetenschappen zijn na een analyse van klanken en zo’n veertig woorden in 4000 talen tot een andere gevolgtrekking gekomen. Klank en betekenis zouden wel degelijk iets met elkaar te maken hebben. Lees verder
Hersencellen lang niet allemaal hetzelfde DNA
‘Springende genen’ (LINE1) veroorzaken breuken in het DNA (hier met groen aangegeven) (afb: Salk)
Alle cellen in ons lichaam hebben hetzelfde DNA, leren we op school. De laatste tijd is steeds meer bewijs gekomen dat die regel niet helemaal opgaat. Nu blijkt dat er bij hersencellen nogal wat variëteit is in het DNA. Elke hersencel is een beetje anders, stellen onderzoekers van, onder meer, het Amerikaanse Salk-instituut. Maken die ‘springende genen’ ons uniek? Of misschien wel ziek? Lees verder
Een boek lezen zonder een blad om te slaan
Met behulp van terahertzgolven zou je boeken kunnen lezen zonder die te openen (afb: Barmak Heshmat)
Ki-systeem allesbehalve onbevooroordeeld
Russische onderzoekers van Youth Laboratories waren benieuwd of een een ki-systeem (kunstmatige intelligentie) in staat is om menselijke schoonheid te beoordelen. Daartoe hadden ze een verkiezing georganiseerd, waarbij de jury bestond uit ‘intelligente’ robots. Het bleek dat die systemen allesbehalve onbevoordeeld waren. 38 van de 44 winnaars was blank. Zelflerend systemen zijn niet objectief. Het algoritme is door een mens geschreven. Lees verder
Zika tast snel hersens apenfoetus aan
Plaatjes van de hersens van de ongeboren makaak (afb: Nature Medicine)
Voor het eerst zijn de desastreuze gevolgen van zika voor het ontwikkelende brein zichtbaar gemaakt in een diersoort die nauw verwant is aan de mens. Onderzoekers van universiteit van Washington infecteerden een zwangere makaak met een dosis van het virus die typisch is voor een muggenbeet. Het virus verplaatste zich verhoudingsgewijs snel via de placenta naar het jong en bracht daar de groei van de hersenen tot stilstand. Het aantal proefdieren is wat aan de lage kant (1). Lees verder
500 paddestoelen krijgen Nederlandse naam
De bloedplaatgordijnzwam heeft nu ook een Nederlandse naam (afb: de Standaard)
Regelmatig worden er paddestoelen ontdekt (elke maand zo’n zeven), maar sedert 2013 kregen die geen Nederlandse naam mee. Nu heeft een commissie 500 nieuwe Nederlandse paddestoelen-namen bekendgemaakt. We kunnen deze herfst voor het eerst op zoek naar het Houtraketje, het Oogstrelend piekhaarkelkje en het Exotisch reikhalsje. Lees verder
In 16 jaar eentiende van de natuur op aarde vernield
Niet alleen bossen zijn natuur, ook dit landschap in Nieuw-Zeeland (afb: Science)
Volgens James Watson van de universiteit van Queensland (Aus) en medeonderzoekers heeft de mensheid tussen 1993 en 2009 10% van de natuur op aarde vernield. In Zuid-Amerika is dat zelfs 30%. Natuurbescherming is wel wat meer dan het redden van de reuzenpanda, vinden de onderzoekers. De natuur verdient bescherming voor ons eigen bestwil. Lees verder
Wordt de haar het nieuwe ‘DNA-bewijs’?
Glendon Parker met een pluk antiek haar (afb: LLNL)
Politiemensen maar ook andere beroepsgroepen zoals archeologen verlaten zich bij het vaststellen van de identiteit steeds meer op het DNA-bewijs. Het schijnt dat de eiwitverdeling in haren net zo veel zegt (of beter: zou kunnen zeggen) over de identiteit van de (voormalige) drager als een DNA-spoor, stelt onderzoeker Glendon Parker van het Lawrence Livermore-lab in de VS. Lees verder