“Wetenschappers hebben het gelukkig vaak mis”

Haruko Obokata van het RIKEN-instituut

Haruko Obokata was met haar STAP-cellen vorig jaar even een wereldster

Op 28 februari 1998 werd in het eerbiedwaardige blad the Lancet een artikel gepubliceerd, waarin een verband werd gemaakt tussen gedragsstoornissen en inentingen tegen kinderziektes als mazelen, rode hond en de bof. De kinderen zouden daardoor autistisch zijn geworden. Het ging slechts om twaalf kinderen en het artikel moest worden teruggenomen. Dit artikel van (hoofd)auteur Andrew Wakefield zou er de oorzaak van zijn geweest dat nogal wat mensen gekant zijn tegen inentingen, een weerzin die nu in Amerika weer de kop op steekt. Wakefield bleek het mis te hebben. Gelukkig maar, beweert het Amerikaanse (web)blad Wired, want de mogelijkheid dat wetenschappers het fout hebben toont de deugdelijkheid en betrouwbaarheid van het bouwwerk dat wetenschap heet. Dat is gebaseerd op een proces van reproductie en falsificatie met een groeiende kennis als resultaat. Lees verder

Onderzoek Alzheimer kampt met geldgebrek

Tau-knopen

Niet iedereen met amyloide plaques en tau-knopen (foto) wordt ook dement

Er zou een nijpend gebrek aan geld zijn  voor het onderzoek op het gebied van de ziekte van Alzheimer. Dat stellen Christine Van Broeckhoven en Bart De Strooper in De Morgen. Ze roepen de overheid op om eindelijk te investeren in de ziekte van de toekomst. “Wil je Alzheimer genezen, dan moet je er onderzoek naar doen.” Lees verder

“klimaatmodellen bevatten grote fouten”

Aardopwarmingsvoorspelling

Voorspellingen opwarming klimaat volgens IPCC en het simpele model. Groen zouden de gemeten waarden zijn (afb: Science Bulletin)

In een artikel in het Chinese wetenschappelijke blad Science Bulletin maken Amerikaanse en Britse onderzoekers gehakt van de alarmerende klimaatrapporten van het internationale klimaatforum van de VN IPCC. Ze gebruikten daarvoor een simpel model met slechts vijf parameters. De onderzoekers, bekend om hun sceptische houding tegenover de IPCC-voorspellingen, stellen dat de door het IPCC voorgestelde temperatuurstijgingen ver overtrokken zijn en ook dat de mens veel minder invloed op de aardopwarming heeft dan dat het klimaatforum aanneemt. China (en de VS lange tijd) staat niet te trappelen om klimaatmaatregelen te nemen. Ik meld het maar even.
Lees verder

Deskundigen manen tot voorzicht met KI

Space X-baas Elon Musk: ...voorzichtig met KI... (foto: AFP)

Space X-baas Elon Musk: …voorzichtig met KI… (foto: AFP)

150 onderzoekers op het gebied van kunstmatige intelligentie hebben een open brief geschreven, waarin ze benadrukken dat het onderzoek op dit terrein niet moet worden gericht op het maximaal haalbare, maar op het grootst mogelijke nut voor de mens. In de brief, niet alleen ondertekend door universitaire onderzoekers, maar ook door medewerkers van bedrijven als Google en IBM, waarschuwen de KI-ers voor de gevaren van dit onderzoeksgebied. “De mogelijke voordelen zijn enorm, aangezien alles dat onze beschaving brengt te danken is aan intelligentie. We kunnen niet voorspellen wat we kunnen bereiken als die intelligentie wordt versterkt door KI, maar de overwinning op ziekte en armoede is niet ondenkbaar. Juist vanwege de grote mogelijkheden, is het zaak misstappen te vermijden”, zo stellen de ondertekenaars.  Lees verder

Medische ’top’bladen spelen op veilig

Omslag the LancetPublicaties in ‘grote’ bladen als Nature en Science verschaffen wetenschappers aanzien. In die eredivisie van de wetenschappelijke bladen wordt echter vooral op veilig gegokt en ook wel op reuring. Die bladen, die werken met referenten, weren volgens een publicatie in het blad van de Amerikaanse academie van wetenschappen PNAS niet alleen matig onderzoek, maar ook vernieuwende studies. Ze keken daarbij overigens niet naar Nature en Science. Lees verder

Medicijnpersberichten overdrijven vaker dan pers

Labmuis

In persberichten van onderzoeksinstituten wordt vaak net gedaan of dierproeven en proeven met mensen hetzelfde is.

Het is hier al vaker opgemerkt. Wees voorzichtig met persberichten, vooral als ze over medische onderwerpen gaan. En dat voorzicht is niet ten onrechte, zo blijkt uit onderzoek van de universiteit van Cardiff (Wales). Fabeltjes over geneesmiddelen en therapieën worden vaker door persberichten dan door journalisten de wereld ingestuurd.
Lees verder

Een muis is geen mens maar is als model bruikbaar

Mensgenoom vergeleken met muisgenoom

De genen op chromosoom-1 van de mens met die in het muisgenoom. Die blijken verdeeld over verschillende chromosomen

Een muis is geen mens en toch worden muizen vaak als proefdier genomen als voorfase op de klinische proeven. De vraag is steeds of muisproeven een goede indicatie zijn voor de mens en nu heeft een grote groep onderzoekers (136) het functionele muizengenoom doorgespit en dat vergeleken met het menselijk erfgoed. Een belangrijk deel van de muizengenen komen bij mensen niet voor, maar een groot deel komt ook wel weer overeen. Dat zou op zijn minst moeten leiden tot enige voorzichtigheid aangaande de geldigheid van muisproeven voor mensen. “Lang is gedacht wat bij de muis ontdekt wordt dat dat waarschijnlijk ook zo is bij mensen”, zegt Bing Ren van de universiteit van Californië in San Diego, een van de 136. “Dat idee moet systematisch worden geëvalueerd en gewogen.”
Lees verder

Bacteriestudies hebben vaak last van vervuiling

Vervuiling bacteriemonsters

In deze grafiek is duidelijk te zien (de kleuren geven verschillende typen bacteriën aan) dat er bij elke verdunning vervuiling optreedt. Zwart is de Salmonella-bacterie uit het oorspronkelijke monster. De proeven zijn in drie labs gedaan. Con is de samenstelling van het nulexperiment. Duidelijk is te zien dat die ‘lab-samenstelling’ gaandeweg gaat overheersen. (afb: BMC Biology)

Je kent ze ongetwijfeld wel, al die onderzoeken die melden dat die en die bacteriën in je microbioom (bacteriehuishouding) je die of die goede (of slechte) dingen ten deel laten vallen. Wantrouw ze, want het blijkt dat nogal wat bacteriestudies last hebben van vervuiling. De onderzoekers bevelen aan uiterste zorgvuldigheid te betrachten bij het gebruik van sequentietechnieken bij kleine hoeveelheden biomassa. De oplossing lijkt (mij) simpel: doe paralellel aan je experimenten een controleproef met een steriel monster. De vervuiling komt namelijk van de gebruikte extractiekits en reagentia en uit de labomgeving.
Lees verder

Facebook wordt ontmoetingsplaats ouderen

Facebook en Twitter minder populair bij jeugd

De sociale media muv Instagram verliezen bij de Amerikaanse jeugd (afb: Washington Post)

Ik behoor zelf tot de ouderen, maar zelfs mij overvalt een zekere kwetter-moeheid. Het lijkt er op dat het jongere deel der VS zich steeds meer afkeert van de Facebooks en de Twitters. Volgens een recent rapport van de Amerikaanse investeringsbank Piper Jaffray zou bij de tieners, allemaal Amerikaanse (7200), het Facebookgebruik in een half jaar zijn gekelderd van 72% naar 45%. Twitter zakte van 63% naar 59% en Google+ van 29% naar 12%. Alleen Instagram ging vooruit (69% naar 76%). Het valt nog te bezien of de trend blijvend is, maar het viel te verwachten dat de tienerjeugd het ergens minder leuk gaat vinden als hun ouders daar ook zijn. Lees verder