Ik heb het altijd tamelijk absurd gevonden dat boeren een stikstofprobleem hebben terwijl ze ook nog eens kunstmest gebruiken. Gebruik die overtollige stikstof uit het veeteeltbedrijf en ja hoor nu komen ook wetenschappers met die aanbeveling: gebruik stront en pis als mest. Dat scheelt een hoop kunstmest (en daarmee energie) en verlaagt de broeikasgasuitstootHet is een oud verhaal. Lees verder
Kristalrooster ZrSiS (afb: Shao et al./Physical Review X)
Ik(=as) moet eerlijk bekennen dat deeltjesfysica me nooit echt getrokken heeft. Hadden we ooit alleen maar moleculen en atoom (=ondeelbaar) nu bestaat er een hele reeks wat we heel onvoorzichtig ‘elementaire’ (ondeelbare) deeltjes noemen, die vaak bij nader inzien niet zo elementair waren. Ik geloof dat alleen het elektron nog zijn status heeft behouden. Nu schijnen er een ‘deeltjes’ gevonden te zijn die alleen maar een ‘massa’ hebben als dat zich in een bepaalde richting beweegt en minder of zelfs geen als dat zich een andere kant op beweegt. Tsss, het moet toch niet gekker worden? Lees verder
Het idee van een (ammonium)ferroceenmolmotor (afb: Toyokazu Yamada/univ. van Chiba)
In de natuur heb je eiwitten of andere biomoleculen die voor beweging/vervoer zorgen, moleculaire motors of molmotors genoemd. Die kun je natuurlijk ook zelf verzinnen. Kunstmatige molmotors zijn kleine machientjes op nanoschaal die iets zouden kunnen betekenen op het gebied van de katalyse, moleculaire elektronica, geneeskunde en kwantummaterialen. Ferroceen is een verbinding die op dat gebied als uitgangspunt kunnen dienen. Onderzoekers schijnen nu de kleinste molmotor te hebben gemaakt gebaseerd op ferroceen.
Lees verder
Datacentra vreten een hoop energie, onder meer voor koeling (afb: Google)
Scott Damrauer: …verbaasd… (afb: univ. van Pennsylvania)
Scott Damrauer en zijn collega’s van de Universiteit van Pennsylvania waren zeer verrast over de resultaten van hun onderzoek. Polygene risicoscores zijn allesbehalve goede voorspellers of je bepaalde ziektes krijgt. Ze vergeleken 46 polygene (mutaties op meer dan een gen) risicoscores voor de vatbaarheid op hart- en vaatziektes. Daar bleek niet zoveel van te kloppen. Je zou net zo goed een dobbelsteen kunnen opgooien, zegt een cynicus. Lees verder
De James Webb-ruimteteleskoop (afb: Wikimedia Commons)
Het heelal is oneindig, maar toch dijt het uit. Waarin, vraag je je dan af. Wat is er buiten de oneindigheid? Dat mag je niet vragen, heb ik me ooit laten vertellen. Nee? Nicole Granucci van de Quinnipiacuniver-siteit probeert het uit te leggen, maar uit haar verhaal kan ik niet meer opmaken dan dat het mogelijk is dat er meer heelallen bestaan, een multiversum. Welke krachten zorgen ervoor dat al die sterrenstelsels zich tegen de zwaartekracht in naar ‘buiten’ bewegen of zit het toch heel anders? Lees verder
Er zit een fraudeonderzoeker bij, een atoomklokmaker en een virusjager. Dit zijn de tien opmerkelijkste wetenschappers van het jaar 2024 volgens Nature (ja ja, het is weer lijstjestijd). De lijst is opgesteld door Natureredacteuren op het gebied van wetenschap en technologie die de wereld dit jaar vorm zouden hebben gegeven
Ekkehard Peik: Vadertje tijd
De (atoom)klokkenmaker aller atoomklokkenmakers.
Ekkehard Peiks profiel
Kaitlin Kharas: Kampioen eerlijk loon
Een promovenda leidde een campagne die resulteerde in de grootste loonsverhoging van promovendi en postdocs in Canada in twintig jaar.
Kaitlin Kharas’ profiel
Li Chunlai: Maanrotsspecialist
De geoloog bestudeerde de rotsmonsters die waren verzameld tijdens de Chinese Chang’e-6 missie op de ‘achterkant’ van de maan.
Li Chunlai’s profiel
Anna Abalkina: Fraudebestrijder
De Russische onderzoekster is voortdurend op zoek naar misleiding, nep en ‘gekaapte’ tijdschriften in de wetenschap.
Anna Abalkina’s profiel
Huji Xu: Durfarts
Een arts en onderzoeker die een opmerkelijk aanpak van een autoimmuunziekte voorstond en toepaste.
Huji Xu’s profiel
Wendy Freedman: Kosmisch wonder
Een jarenlange strijd over het uitdijende heelal lijkt voorlopig in rustig vaarwater terecht te zijn gekomen dankzij haar.
Read Wendy Freedmans profiel
Muhammad Yunus: Natiebouwer
Econoom en Nobelprijswinnaar die nu interimleider is van Bangladesh op de schouders van de studenten van dit land.
Read Muhammad Yunus’ profiel
Placide Mbala: Virusjager
Hij luidde de alarmklok over de mpox-uitbraak. Wanneer luistert de wereld echt?
Read Placide Mbala’s profiel
Cordelia Bähr: Klimaatstrijder
Een advocaat en een heleboel oude vrouwen in Zwitserland wonnen een historisch proces tegen de regering van een land met een falend klimaatbeleid.
Read Cordelia Bährs profiel
Rémi Lam: Ki-weerverbeteraar
Zij ontwikkelde algoritmes om de weersvoorspelling aanzienlijk te verbeteren.
Read Rémi Lams profiel
Bron: Nature
De ‘superkwantumchip’ Willow (afb: Google Quantyum AI)
Kwantumcom-puters zijn van die geweldige dingen die taken kunnen uitvoeren waar de beste digitale supercomputers niet aan kunnen tippen wordt er vaak gezegd, maar vooralsnog blijken dat soort uitspraken nog steeds veel gebakken lucht te bevatten. De nieuwe Willow-kwantumcomputer (Willow is de naam van de kwantumchip met 105 kwantumbits) van Google zou nieuwe records hebben gevestigd, maar de vraag is nog steeds: wat kan zo’n kwantumding? Lees verder
Effectiviteit coronabeleid in 13 Europese landen (afb: Simon Galmiche et al./BMC Global & Public Health)
Onderzoekers rond Simon Galmiche hebben uitgevogeld dat van de dertien bekeken Europese landen die landen het best scoorden qua oversterfte als ze die zo snel mogelijk mensen afstand heeft laten houden. De Scandinavische landen en Ierland scoorden als beste met tussen de 0,5 en 1 oversterfte op de 1000. Italië was laatste met 2,7 gevallen van oversterfte op de 1000. Die snelle landen leden ook het minste economische verlies. Lees verder
Weg met RAM?
Onderzoekers van, onder meer, het befaamde MIT in Cambridge (VS) hebben ontdekt dat indiumselenide met een stroomstootje ‘overschakelt’ van de kristallijne staat in de amorfe en daarmee hebben ze een geheugenelement gevonden dat permanent en snel is, maar dat ook weinig energie vergt. Weg met het de RAM‘s, die vluchtige geheugens?
Lees verder