Lang zijn onderzoekers aan het puzzelen geweest hoe gekko’s het toch voor elkaar kregen om moeiteloos tegen de gladste materialen op te lopen en zich zelfs ondersteboven langs een plafond te kunnen bewegen. Inmiddels lijkt dat raadsel opgelost, het is een systeem van minuscule haartjes die mechanisch worden ‘gestuurd’ en de krachten in het geding zijn Van der Waalskrachten, en sijpelen zo langzamerhand de eerste toepassingen door. Onderzoekers van het Leibniz-instituut voor nieuwe materialen hebben de gekkotechniek toegepast op een hanteertechniek voor kwetsbare onderdelen. Ze hebben het principe in zo verre vervolmaakt, dat het ook werkt in het luchtledige. Lees verder
Licht activeert polymere ‘kunststofspier’

De twee onderdelen van de molmotor (rood en blauw) kunnen onafhankelijk van elkaar draaien, waardoor de polymeerketens in elkaar worden gefrommeld (afb: univ. van Straatsburg)
Levende systemen kunnen via moleculaire motors bewegingen produceren die ook op macroschaal effect hebben, zoals het samentrekken van spieren. Nicolas Giuseppone van de universiteit van Straatsburg heeft het met met zijn onderzoeksgroep voor elkaar gekregen om op een soortgelijke manier kunststof, in de vorm van een gel, te doen ‘krimpen’ door kunstmatige molmotoren tot zo’n 80% van het oorspronkelijke volume. Als dat stuk kunststof wordt belicht beginnen de molmotoren met hun werk door de polymere bij elkaar te trekken. Dit contractiemateriaal zou kunnen dienen voor de opslag van lichtenergie, denken de onderzoekers.
Lees verder
DNA in voedsel moet vermeld worden
Onderzoek van de universiteit van Oklahoma (VS) heeft aan het licht gebracht dat veel Amerikanen vinden dat bij voeding moet worden vermeld of er DNA in zit. Lees verder
Rijstenkorrellaser een nieuw stukje kwantumtechniek

De rijstenkorrellaser wellicht een bouwsteentje van de kwantumcomputer (foto: Princeton-universiteit)
De kwantumtechniek is mooi, onbegrijpelijk en misschien ook wel veelbelovend, maar hoe wordt iets van belofte realiteit? Stukje bij beetje worden subsysteempjes bedacht die die die werkelijkheid dichterbij zouden kunnen halen. Amerikaanse onderzoekers hebben nu een microgolflaser met de grootte van een rijstenkorrel ontwikkeld, die wordt ‘aangedreven’ door afzonderlijke elektronen. Daarmee zou een systeem zijn ontworpen dat elektronen en licht aan elkaar kan koppelen. Dat zou een stapje in de richting van de realisering van een kwantumcomputer zijn gebaseerd op halfgeleiders.
Lees verder
Aarde aan het eind van zijn latijn
Bijna de helft van de processen die belangrijk zijn voor het handhaven van de veerkracht van de aarde is verstoord door menselijke activiteit, zo heeft een groep van 18 onderzoekers uitgeplust. Volgens de groep zijn vier van de negen systemen die de veerkracht van de aarde regelen aanzienlijk veranderd. Dan gaat het, onder meer, om de stikstof/fosfor-cyclus die wezenlijk is voor het leven op aarde en zowel belangrijk is voor de voedselproductie als voor schoon water. De onderzoekers denken ook dat de 2*C-grens voor de aardopwarming al een stap te ver is. Een Zweeds/Australische studie maakt aannemelijk dat we intussen in een andere geologische periode zijn aanbeland: het antropoceen, het tijdperk dat geheel gedomineerd wordt door de mens. Lees verder
Noordpoolijs neemt gestaag af
De afname van het ijsoppervlak op de Noordpool verloopt niet gelijkmatig, zo laten opnames van de NASA uit de ruimte zien, die zijn gemaakt tussen 1979 en 2014. Het verloop is nogal grillig, maar de trend is duidelijk: minder. De video is ‘geconstrueerd’ onder meer omdat de verschillende delen van de Noordpool een minimumijsomvang hebben op verschillende tijden en omdat drijfijs de neiging heeft te drijven. De beelden zijn gemaakt tijdens een onderzoek dat al eerder is gepubliceerd. Minder ijs is gunstig voor de scheepvaart en ook voor het oceaanleven, althans op de korte termijn. Ook de landen rond de pool die azen op de olie- en gasvoorraden zouden er baat bij kunnen hebben, maar met de winning daarvan zal de aardopwarming nog moeilijker zijn af te remmen. De rest van de wereld verliest alleen maar met het verdwijnen van het Noordpoolijs.
Bron: Wired
We putten de aarde nu al uit
Als het maar groeit, dan hoeven we er ons niet druk over te maken, is het idee, maar de jongste debatten over de duurzaamheid van biomassa als brandstof laten zien dat het allemaal wat minder simpel ligt. Hout groeit, maar de kooldioxide die door verbranding in de atmosfeer komt, wordt pas in de loop van vele jaren weer ‘geconsumeerd’. De duurzaamheidscirkel is groot, zou je kunnen zeggen. Je kunt ook door het gebruik van ‘duurzame’ brandstoffen de aarde uitputten. Onderzoekers van, onder meer, het Duitse Helmholtzinstituut hebben becijferd dat we bij een aantal vernieuwbare grondstoffen al de duurzaamheidsgrenzen hebben overschreden. We zijn bezig de aarde uit te putten, ook op het gebied van vernieuwbare grondstoffen als voedingsstoffen en met een steeds sneller groeiende wereldbevolking zal dat aantal ‘hopeloze gebieden’ alleen nog maar toenemen.
Lees verder
Zeespiegelstijging sterker dan gedacht
Onderzoekers van de Harvard-universiteit (VS) stellen dat de stijging van de zeespiegel de laatste twintig jaar aanzienlijk sterker is geweest dan tot nu toe in wetenschappelijke kringen werd aangenomen. Dat komt volgens hen doordat de stijging van de zeespiegel tussen 1900 en 1990 met 30% is overschat. Eric Morrow, een van de onderzoekers, stelt dat we met een groter probleem te maken hebben dan tot nu toe gedacht.
Lees verder
Meer innovatie geld betekent niet meteen meer innovatie
Je kunt als overheid ook teveel publiek-private samenwerkingsprojecten subsidiëren. Als er telkens dezelfde partijen in zitten komt er namelijk niks nieuws meer uit, stellen Utrechtse onderzoekers. Lees verder
Glas zou beter zijn voor batterijen
Glas, om preciezer te zijn vanadaat/boraat, zou de capaciteit van lithium/ion-batterij kunnen verdubbelen, zeggen onderzoekers van de Eidgenössige Technische Hochschule in Zürich (Zwi.) Opmerkelijk is dat dit artikel over dit onderzoek al in november in het blad Nature is gepubliceerd (maar dat is natuurlijk mijn makke). De verhoging maakt de kans op een ‘duurzame elektrische toekomst’ weer een tikje groter. Lees verder


