Een ‘bouwdoos’ voor moleculen in de maak

Scheikundige Jin-Quan Yu

Scheikundige Jin-Quan Yu, de ”vader’ van de ‘bouwdoos’ voor moleculen

Scheikunde is geen simpel vak, zeker niet als het over het synthetiseren van ingewikkelde verbindingen gaat. Scheikundigen dromen al langer van een soort ‘bouwdoos’ voor moleculen. Laatst kwam er in dit blog een verhaaltje langs over nanorobotjes die atomen kunnen verplaatsen. Het is een beginnetje. Nu schijnen onderzoekers van het Amerikaanse Scripps-instituut een techniek te hebben ontwikkeld om ingewikkelde verbindingen, zoals medicijnen (vaak zijn), te ‘bouwen’, waarbij aminozuren worden gebruikt als ‘gidsgroepen’. Ze hebben hun systeem vast uitgeprobeerd op wat chemische verbindingen. Lees verder

Oogst ebola-onderzoek mager

Ebola-virus op een cel

Ebola-virussen op een cel

De ebola-epidemie in West-Afrika lijkt te zijn uitgewoed. Sinds 29 november is er geen nieuw geval meer gesignaleerd in Guinee, Sierra Leone of Liberia. Als dat ook op 14 januari zo is, dan is de zaak na twee jaar ‘afgesloten’. Resultaat: 28 600 besmetten, 11 300 doden en zo goed als geen remedies. Want ondanks de grote wedloop tussen allerlei groepen en bedrijven heeft de epidemie niet geleid tot een werkzaam medicijn, zo constateert het wetenschapsblad Science, misschien met uitzondering van een vaccin van Merck. Lees verder

‘Geheugeneiwit’ zou ook helpen angsten te overwinnen

DNMT3A2

Het ‘geheugeneiwit’ DNMT3A2 heeft invloed op de activiteit van genen (afb: KrauthammerLab/Yale)

Als het niveau van een eiwit aangeduid met de code DNMT3A2 wordt verhoogd dan verbeteren bepaalde hersenfuncties duidelijk, zo vonden onderzoekers van de universiteit van Heidelberg (D). Bij muizen (natuurlijk) werd het geheugen duidelijk beter. Tja, en dan hebben de onderzoekers verwachtingen met deze ontdekking mensen van angsten of traumatische herinneringen met dat ‘geheugeneiwit’ af te helpen, melden ze uit Heidelberg. Lees verder

Antibiotica er uit gewerkt

Chinese varkenstalAntibiotica, bacteriebestrijdende middelen, lijken te zijn uitgewerkt. Chinese onderzoekers ontdekten dat de groep antibiotica waar bacteriën nog niet resistent tegen waren, de polymyxines, nu ook al stuiten op bacteriën die geen last hebben van deze stoffen. In 2012 stelde de wereldgezondheisorganisatie nog dat colistine  zeer belangrijk is voor de mens. In China werd (wordt?) het antibioticum echter op grote schaal gebruikt voor het vetmesten van varkens en kippen. De onderzoekers ontdekten dat slechts één gen (mcr1) verantwoordelijk is voor die resistentie en dat dat gen makkelijk ‘overspringt’ van bacterie op bacterie. Lees verder

Vitamine C toch een kankermedicijn (?)

PET-scan van longkanker

Een PET-scan toont de naar het energierijke glucose hongerende kankercellen in de longen (afb: Du Cane Medical Imaging/Science Source)

Tientallen jaren geleden was Nobelprijswinnaar Linus Pauling zo fanatiek de mogelijkheden van (grote hoeveelheden) vitamine C als allesmedicijn aan te prijzen, dat de wereld dacht dat de grote geleerde gek was geworden. Nu lijkt hij toch enigszins gelijk te krijgen, bij kanker dan en bij muizen. Vitamine C bleek in staat bij muizen kankercellen met een kankerverwekkende mutatie te doden en daarmee de groei van de tumor af te remmen. “Dit zou het antwoord op de vraag kunnen worden waar iedereen naar zoekt”, zegt moleculair bioloog Channing Der van de universiteit van Noord-Carolina. Lees verder

Bacterie stimuleert afweersysteem om kanker aan te pakken

Bifidobacterium helpt het afweersysteem kanker te bestrijden

Bifidobacterium helpt het afweersysteem kanker te bestrijden

Door bij muizen met huidkanker (melanoom) bepaalde bacteriën, Bifidobacterium, in de darmflora te brengen werd  het eigen afweersysteem gestimuleerd de kankercellen te bestrijden. Het resultaat was vergelijkbaar met bepaalde kankermedicijnen die bekend staan als ‘controlepostremmers’ (checkpointremmers), de zogeheten PD-L1-blokkeerders. PD-L1 is een eiwit dat een rol speelt bij de geprogrammeerde celdood. De combinatie van bacterietoevoeging en anti-PD-L1 bracht de groei van de tumor bijna geheel tot stilstand, zo stellen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Chicago (VS).  De bacteriehulp zou ook positief kunnen uitwerken bij immuuntherapie.

Lees verder

Slechts 5% ‘beloftevolle’ kankermedicijnen haalt de markt

Kankermedicijn sunitinibDe effecten van kandidaat-kankermedicijnen worden vaak ernstig overschat, zo concluderen onderzoekers van de Canadese McGill-universiteit. “Slechts een fractie van de medicijnen die in dieren werkzaam leken blijkt uiteindelijk veilig te zijn en effectief bij mensen”, zegt Jonathan Kimmelman. Volgens de onderzoeker komt dat vooral doordat dierstudies vaak slecht zijn en omdat goede resultaten een grotere kans hebben om gepubliceerd te worden. “Dat geeft een vertekend beeld van de mogelijkheden van het middel.” Overigens bekeken de onderzoekers de gang van zaken bij slechts een kankermedicijn.
Lees verder

Ebola-middel 100% actief (bij resusapen)

Ebola-virus

Het ebola-virus

Resusapen bleken bestand tegen het ebolavirus als ze drie dagen na de besmetting werden behandeld met een middel dat bekend staat als GS-5734. Er zal nog het een en ander aan moeten worden gesleuteld om het als effectief medicijn in te kunnen zetten. Dat maakten de onderzoekers bekend tijdens de IDWeek-conferentie in San Diego (VS). Het werk is een gezamenlijk resultaat van een medische onderzoeksinstituut van het Amerikaanse leger (USAMRIID) en het bedrijf Gilead Sciences. Lees verder

Nobelprijzen van 2015 toegekend

Winnaars Nobelprijs scheikunde 2015

De drie winnaars van de Nobelprijs voor scheikunde, Tomas Lindahl, Paul Modrich en Aziz Sancar (vlnr) (afb: Nobelprize.org)

Deze week zijn de drie door Alfred Nobel ingestelde Nobelprijzen toegekend. De prijs voor geneeskunde ging naar de Chinees Tu Youyou, naar de Japanner Satoshi Omura en naar de geboren Ier William Campbell. De prijs voor de natuurkunde ging naar de Japanner Takaaki Kajita en de Canadees Arthur McDonald. De Nobelprijs voor de scheikunde werd gedeeld door her drietal Tomas Lindahl (Zwe), Paul Modrich (VS) en de in Turkije geboren Amerikaan Aziz Sancar. De prijzen zullen op 10 december in Stockholm worden uitgereikt (Nobels verjaardag). Lees verder

Nieuwe medicijnen duurder maar niet beter

Farmaceutische onderzoekNieuwe medicijnen blijken volgens een onderzoek van de Duitse ziektekostenverzekeraar TK  duurder maar slechts zelden beter. TK onderzocht twintig medicijnen in 2012 nieuw op de markt waren gekomen. Slechts een daarvan werd positief beoordeeld, maar voor een hoge prijs: zelboraf dat wordt gebruikt bij bepaalde vormen van huidkanker. Het onderzoek richt zich op Duitsland, maar er is weinig reden om aan te nemen dat dat in Nederland of België anders is. Lees verder