En de nummer 1 is… CRISPR/Cas9

De verbeelding van CRISPR/Cas9

De verbeelding van CRISPR/Cas9 in actie

Jaarlijks kiest de redactie van het wetenschappelijke tijdschrift Science de Doorbraak van het Jaar! Of er zoiets bestaat als een doorbraak in de wetenschap is nog maar even de vraag. Wetenschap wordt niet van de een op de andere dag gemaakt, maar is een stapeling  van kleinere en grotere ‘steentjes’. De keus voor dit jaar is weinig verrassend en ook zeker niet in dit jaar ‘doorgebroken’: de CRISPR/Cas9-techniek, de van bacteriën geleende techniek om heel precies genen te knippen en dus het genoom te bewerken. Die techniek heeft de dag dichterbij gebracht dat we ook gaan sleutelen aan het menselijk genoom. Er is afgesproken voorlopig een pas op de plaats te maken, maar de/mijn verwachting is dat dat moratorium niet lang stand zal houden.

Ruimer gezien zou je kunnen zeggen dat de keus voor de CRISPR/Cas9-techniek de doorbraak is voor de synthetische biologie, de tak van wetenschap die zich bezig houdt met, grof gezegd, het maken van nieuw leven. Daar breken we ons tegenwoordig het hoofd echter niet over. Het gaat over klimaatverandering, vluchtelingen, financiële crises, maar niet over de maakbaarheid van het leven. Te saai? Te moeilijk? Zeg het maar, ik vind het vreemd en heb daar ook geen goede verklaring voor.
Bij het publiek, althans de bezoekers van de webstek van Science, stond Pluto op 1 (35% van de stemmen) en CRISPR op 2 (20%).

Naast de doorbraak van het jaar koos de Science-redactie ook nog 10 opvallende onderzoeken, waaronder die over het waardoor van lange Nederlanders. Iets  te veel flauwekulverhalen, naar mijn idee, met een verhaal over hoe lang het duurt om door de aarde te vallen op nummer 1. Wordt nog heen lastige klus door die vloeibare kern te komen, lijkt me zo. Afijn, gein in de wetenschap moet kunnen…

Bron: Science

Eiwitlego voor biomoleculen

Biolego van gouddeeltjes en eiwitten

Biolego met gouddeeltjes en eiwtten (afb: univ.v.Freiburg)

Duitse onderzoekers hebben een soort legosysteem in elkaar geknutseld om met goud en eiwitten biomoleculen te construeren voor specifieke taken, aangeduid met het letterwoord PABNOA. Daarmee zijn gouddeeltjes en, ringvormige, eiwitten samen te bouwen tot structuren, waarbij de afstanden tussen de verschillende onderdelen nauwkeurig is vast te leggen. Het is de onderzoekers vooral te doen om plasmonische en optische toepassingen. Ook biomaterialen met magnetische eigenschappen zijn er mee te maken. Plasmonica is het vakgebied waarin de wisselwerking tussen elektromagnetische velden en (vrije) elektronen in metaal wordt bestudeerd.
Lees verder

Is knokkelkoorts met transgene muggen te bestrijden?

De denguemug

De denguemug (Aedes aegypti) (foto: WikiCommons)

Brazilië staat volgens de Franse krant Le Monde op het punt miljoenen genetisch gemanipuleerde, steriele muggen te verspreiden in een poging de steeds meer voorkomende knokkelkoorts tegen te gaan. Knokkelkoorts of dengue is een ziekte veroorzaakt door een virus die wordt overgedragen door muggen. Het inzetten van genetisch gemanipuleerde planten of dieren in onze leefomgeving wordt al tientallen jaren heftig bekritiseerd. Inmiddels meldt het Britse blad New Scientist dat de Braziliaanse overheid toestemming gegeven heeft voor het inzetten van de genetische verminkte mannetjes.
Lees verder

Voor het eerst een levend orgaan ‘gebouwd’

LabmuisOnderzoekers van de universiteit van het Schotse Edinburgh schijnen er in geslaagd te zijn een muizenorgaantje te regenereren, de zwezerik of thymus. Dat orgaantje speelt bij kinderen en andere jonge zoogdieren een rol in de afweer, maar gaandeweg verschrompelt het.  De onderzoekers denken dat hun ontdekking iets kan betekenen voor mensen met een slecht functionerend afweersysteem. Na de gentherapeutische behandeling fungeerde het geregenereerde orgaantje weer als vanjongs. Lees verder

2013 is het jaar van de doorbraak in kankeronderzoek, vindt Science


Science maakt er werk van om de volgens dit blad belangrijkste wetenschappelijke ontwikkelingen in het zonnetje te zetten met zijn doorbraak van het jaar. Winnaar dit jaar is de ontwikkeling rond het verbeteren van het afweersysteem om dat de strijd te laten aangaan met kanker. Daarbij zijn twee ontwikkelingen belangrijk, vindt Science. De eerste is de methode die ontwikkeld is om de ‘rem’ van T-cellen te halen. De andere is de T-cellen buiten het lichaam aan te passen om ze klaar voor de strijd te maken. Hieronder vind je de nummers 2 t/m 9. Het is allemaal erg biologisch, alsof er daarbuiten niets gebeurt. Geen kwantumcomputer- of klimaatdoorbraak, kennelijk.

Genmicrochirurgie voor velen

CLARITY maakt het brein doorzichtig

 

Het klonen van mensencellen

Organen kweken

Kosmische deeltjesversnellers

Veelbelovende zonnecellen

Het nut van slaap

Bacterieflora en gezondheid

Uiterlijk doet er toe bij vaccins

Het Scienceverhaal

Luister naar de verhalen over de uitverkoren ontwikkelingen.

HI-virus geeft zijn dekking bloot

Wit bloedlichaampje met HI-virussen

Deel van een wit bloedlichaampje met HI-virussen (blauw). Het virus slaagt er in zich onzichtbaar te maken voor het afweersysteem

Het humaan immunodeficiëntievirus, kortweg HIV, is ‘onzichtbaar’ voor het afweersysteem.
Onderzoekers van het University College zouden er in geslaagd zijn die ‘dekmantel’ van het HI-virus weg te trekken. Die dekmantel bestaat uit bepaalde moleculen die er voor zorgen dat het virus niet opgemerkt wordt door ons afweersysteem. Door die ontdekking zouden er mogelijkheden ontstaan het virus ook daadwerkelijk aan te pakken. Voorlopig is het echter nog niet zo ver. Lees verder

Nou is het het leven weer in klei begonnen…

Kleileven

Schematische voorstelling van de eiwitproductie in een (klei)hydrogel (afb.: Nature-artikel)

Hebben we net een paleontoloog (fossieldeskundige) gehad die zeker weet hoe het leven op aarde een aanvang nam, nu moeten we die mededeling weer met een korrel zout nemen, (b)lijkt. Onderzoekers van de Amerikaanse Cornell-universiteit beweren dat het leven begonnen is in klei. Ze hebben hun stelling proberen te onderbouwen door in klei met behulp van DNA en aminozuren eiwitten te produceren. Hypothese nummer zoveel (met wat onderbouwing, dat wel). Lees verder

‘Remmer’ enzym PERK stopt degeneratie muizenhersens

GSK2656157-molecuul

Is de met GSK2656157 aangeduide verbinding de in dit artikel aangeduide geheimzinnige stof? (afb: Medicinal Chemical Letters)

Met de ontdekking van een chemische stof die het afsterven van hersencellen voorkomt is er enige hoop ontstaan om ooit een geneesmiddel/-wijze te ontwikkelen voor ziektes als die van Alzheimer, Parkinson en Huntington. Voorlopig is daar nog geen sprake van, maar onderzoekers van de universiteit van Leicester hebben het bij muizen voor elkaar gekregen het afsterven tegen te gaan. Het zou voor het eerst zijn dat dat aftakelingsproces in de hersenen is gestopt in dierproeven. Lees verder

E-coli’s binden strijd aan met ‘collega’s’

Vooral in de VS maken ze zich grote zorgen over de steeds wijder verbreide resistentie van allerlei bacteriën voor antibiotica, die, hoogstwaarschijnlijk, is veroorzaakt door een al te ruimhartig gebruik. Dus moet je naar andere wegen zoeken om te voorkomen dat mensen aan de eerste beste longontsteking overlijden. Onderzoekers van de universiteit van Singapore hebben, bij het oplossen van dat probleem, met succes de hulp ingeroepen van de E. coli-bacteriën, zij het een tikje aangepast. Overigens zochten de onderzoekers vooral naar een oplossing voor de bestrijding van bacteriën die zich ‘afschermen’ door een biofilm, maar ook de zorgen om de toenemende resistentie speelden een rol bij de onderzoeksopzet.

E-coli als antibiotica

Een schema van de werking uit het blad ACS Synthetic Biology

Lees verder

Levende weefsels drukken met een printer

Weefselprinter De driedimensionale printer maakt momenteel grote furore en er wordt al gespeculeerd over het drukken van hele organen. Zo ver is het allemaal nog (lang?) niet. Op de komende Biotechnica-beurs in Hannover laat het Fraunhoferinstituut IGB een printer zien waarmee levende weefsels, zoals een huid, zijn te drukken. Het lijkt allemaal heel erg op de printer die bij, nagenoeg, iedereen in huis staat, met dat verschil dat er in de patronen geen inkt maar een gelatine-oplossing van levende cellen zit. Gelatine is een afbraakproduct van collageen, het hoofdbestanddeel van natuurlijke weefsels.
Lees verder