Positief geladen nanodeeltjes beschadigen hersencellen

Nanodeeltjes voor medicijnafgifte

Positief geladen nanodeeltjes (b)lijken schade aan de hersens teo te brengen (afb: Science)

Op vele fronten wordt er gewerkt aan een systeem voor gedoseerde medicijnafgifte, een systeem dat medicijnen daar in het lijf brengt waar het ‘mankement’ zit. Daartoe worden ook nanodeeltjes getest, die hun medicinale lading op de plek des onheils moeten lossen. Mooie gedachte, maar kan dat zo maar? Kristina Bram Knudsen van het Kopenhaagse centrum voor werkomgeving ontdekte dat positief geladen nanodeeltjes schade in de hersens kunnen veroorzaken. Lees verder

Hersenonderzoekers dreigen met boycot duur EU-project

Human Brain Project

Het grootscheepse Europese hersenproject zou te veel op de supercomputer gericht zijn, vinden kritische hersenonderzoekers

Het Human Brain Project, het ambitieuze EU-onderzoeksproject begroot op € 1,2 miljard dat gericht is op het nabootsen van hersens op supercomputer, ligt zwaar onder vuur van de hersenonderzoekers. Het project, waar zo’n 500 onderzoekers in 20 landen aan meewerken, zou volgens de kritische onderzoekers gebukt gaan onder bureaucratie en geleuter. Het project zou inzicht moeten geven in het ontstaan van hersenziektes, maar ook in de werking van hersenprocessen. Zo’n 300 onderzoekers tekenden een open brief aan de Europese commissie over de in hun ogen falende projectleiding. Lees verder

Slaap is goed voor het geheugen

HersencelAl heel lang worstelen onderzoekers met de vraag waar slaap nu eigenlijk goed voor is. Het is geen kwestie van het rust geven van je vermoeide spieren en andere onderdelen, want dan zou je ook rustig op een stoel kunnen gaan zitten. Toch kunnen we niet zonder slaap. Vorig jaar ontdekten onderzoekers dat tijdens de slaap de hersens worden ontdaan van giftige stoffen, nu vond Wenbiao Gan van het Skirball-instituut voor biomoleculaire geneeskunde dat de slaap goed is voor het geheugen. Proeven bij muizen zouden hebben aangetoond dat slaap de groei van het aantal synapsverbindingen bevordert en daarmee herinneringen vastlegt (is het idee). Lees verder

Een vliegtuig met gedachten besturen

Denkvliegen

Een proefpersoon in een vluchtsimulator (foto: TUM)

Een groep onderzoekers van de technische universiteit München en van Berlijn werkt in het kader van het Europese project hersenvlucht (Brain Flight) aan de realisering van een vliegtuig dat met de ‘denkkracht’ van een piloot is te besturen. Het systeem werkt via de koppeling van hersensignalen, zoals gemeten met een elektroencefalograaf, en de besturing van het vliegtuig. De proeven in een vluchtsimulator schijnen veelbelovend te zijn. Onduidelijk is wat het doel van het onderzoek is. Een zelfsturend vliegtuig lijkt veel meer voor de hand te liggen en dat is er eigenlijk al. De automatische piloot, bijvoorbeeld, bleek jaren geleden al veel beter te landen dan een menselijke. Lees verder

Geheugen te sturen met prikkels

Synaps

Een synaps

Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego blijken de synapsen, de verbinding tussen twee neuronen, van hersencellen heel gericht te kunnen stimuleren met behulp van hoog- of laagfrequente prikkels, waardoor naar believen herinneringen worden gereactiveerd of gewist. Bij ratten werkte dat, tenminste.  Lees verder

Ziekte van Alzheimer mogelijk te bestrijden

Susan Farr (univ. v. Saint-Louis)

Susan Farr van de universiteit van Saint-Louis

Onderzoek bij muizen heeft laten zien dat met behulp van een RNA-blokkerend molecuul (de zogeheten antisenstherapie), ontwikkeld aan de universiteit van Saint-Louis, de ziekte van Alzheimer een halt zou kunnen worden toegeroepen. De RNA-blokker zou, bij muizen, ook de ontsteking verminderen in dat deel van de hersens dat verantwoordelijk is voor leren en geheugen (de hippocampus). De RNA-blokker zou er voor gezorgd hebben dat het leervermogen, het geheugen en het gedrag van de muizen weer herstelden. Lees verder

Hersenactiviteit vol in beeld gebracht

hersenmikroskoop

Een schematische voorstelling van de 10 000-lenzenmikroskoop (univ. v. Wenen)

Met behulp van een chip met 10 000 mikrolenzen hebben onderzoekers van de universiteit van Wenen de hersenactiviteit van zebravisjes op celniveau in beeld gebracht. Dat was al mogelijk, met behulp fluoreserende eiwitten, maar met dit multilenssysteem zou de activiteit in grotere delen van de hersens in een keer kunnen worden waargenomen. Bij de relatief kleine hersens van het zebravisje (zo’n 100 000 cellen) was het mogelijk de activiteit in de hele hersens te volgen. Volgens onderzoeker Alipasha Vaziri was het tot nu toe niet mogelijk tegelijkertijd de activiteit van grotere hersennetwerken op celniveau te volgen. “Juist dat hebben we nodig om te begrijpen hoe de hersens allerlei prikkels verwerken of bewegingen sturen.” Lees verder

Antidepressiva zouden dementieproces vertragen

amyloïdeplaqueEen onderzoek uitgevoerd aan de Amerikaanse universiteit van Washington suggereert dat gebruik van antidepressiva (citalopram, een zogeheten selectieve serotonineherop-nameremmer of SSRI)) de voortschrijding van het aftakelingsproces bij dementie zou remmen. De groei van de amyloïde ß-plaque (of beta-amyloïdeplaque) zou op zijn minst worden vertraagd. Dat zou uit proeven met demente muizen en met gezonde mensen zijn gebleken.
Lees verder

Kindergeheugen zou gewist zijn door groei nieuwe cellen

Driejarig meisje

Mensen hebben meestal geen herinneringen aan de eerste drie jaar van hun leven

Mensen zouden geen herinneringen hebben voor hun derde. Dat betekent natuurlijk niet dat de 3minners geen geheugen hebben. Volgens Katherine Akers van het kinderziekenhuis in Toronto (Can) zou dat geheugenverlies het gevolg zijn van de aanmaak van nieuwe hersencellen. Tenminste, dat is bij muizen ‘waargenomen’. Lees verder