Jan en alleman zijn bezig om duizenden raketten en satellieten de ruimte in te sturen, maar niemand schijnt zich druk te maken over de schadelijke gevolgen van al die opgepepte ruimteactiviteit voor milieu en klimaat. Dat blijkt niet helemaal waar te zijn want aan de universiteit van Kyoto zijn al sedert 2020 onderzoekers en ingenieurs bezig om een houten satellietje de ruimte in te sturen. Of daarmee de schade aan klimaat en milieu erg zal worden verminderd is een (mijn=as) grote vraag, maar is in ieder geval is het een opmerkelijk initiatief (of naïef?). Lees verder
Arrokoth schijnt ‘besuikerd’ te zijn
Arrokoth is een transneptunus-planeetje in de Kuipergordel in de rand van het zonnestelsel dat er een beetje uitziet als een onafgemaakte sneeuwpomp met alleen een hoofd en een romp. Onderzoekers denken nu dat dat planeetje met een lengte van zo’n 36 km met een suikerlaagje is overtrokken, met, onder meer glucose (onze suikersuiker) en ribose. En meteen gaan de speculaties over het ontstaan van leven weer rond. Lees verder
Tijd is zwaartekrachtafhankelijk en zo kun je hoogteverschil bepalen

Het hoogteverschil tussen Garching (MPQ) en Braunschweig (PBT) is 400 m (afb: PBT/MPQ/Physical Review Applied)
Albert Einstein had het al voorspeld: de tijd op een berg verloopt sneller dan in een dal. Onderzoekers in Duitsland hebben dat fenomeen nu eens op twee verschillende plaatsen (grofweg München en Braunschweig) gemeten, zo’n 457 km van elkaar, waarbij ze twee strontiumatoomklokken gebruikten. Aan de hand van het gemeten, minuscule tijdsverschil (1 s in eenmiljoen jaar) tussen de twee klokken, berekenden ze het hoogteverschil. De onderzoekers zaten er maar een paar decimeter naast. Lees verder
Wolharige neushoorn mede verdwenen door de (vroege) mens
Het embryonale proces in wiskundige vorm gegoten

Muizenembryo. De chromosomen en celmembranen zijn zichtbaar gemaakt voor de microscoop met behulp van lichtgevende eiwitten (afb: PNAS)
Op de een of andere manieren ontwikkelen zich in een embryo op verschillende plaatsen ander cellen (en dus weefsels) in een sublieme vorm van zelforganisatie. David Brückner en Gašper Tkačik van het Instituut voor Wetenschap en Technologie Oostenrijk (ISTA) hebben nu een wiskundige aanpak ontwikkeld waarmee ze dit proces kunnen doorgronden en de optimale parameters ervan kunnen voorspellen. Lees verder
Onooglijke parasitair varentje heeft enorm DNA

Het genoom van de Tmesipteris-oblanceolatavaren is voorlopig de grootste. Vooral planten blijken enorme genomen te hebben (rechts) (afb: Ilia Leitch et. al/Cell)
Een plant, in feite een parasiet die geen eigen wortels heeft en groeit op een boombast, schijnt het langste DNA te hebben (pdf-bestand) dat tot nu toe gevonden is. Uitgerekt zou dat molecuul maar liefst zo’n 106 m lang zijn (het DNA-molecuul van de mens uit, uitgerekt, zo’n 2 m lang). Er zijn meer planten die bijzonder grote DNA-moleculen hebben. Waarom dat zo is is voor de biologen en genetici onder ons nog steeds een groot vraagstuk. Lees verder
Nieuw antibioticum doodt het kwade resistente en behoudt het goede
Onderzoekers hebben een nieuw antibioticum ontwikkeld dat werkzaam is tegen ziekteverwekkende en resistente bacteriën, maar die de ‘goede beestjes’ ongemoeid zou laten. Bij proeven met muisjes zou dat zijn gebleken. Die waren besmet met Clostridioides difficile, een gevaarlijke ziekenhuisbacterie. Het middel, lolamicine, zou ook werkzaam zijn geweest bij 130 multiresistente bacteriën, maar die proeven werden gedaan in kweken die minder voorspellend zijn dan dierproeven. Lees verder
Hersencellen gaan energievretende elektronische servers vervangen (?)
Het jonge Zwitserse bedrijf FinalSpark schijnt ingezet te hebben op bio. Al vaker is onderzoek gedaan naar DNA als reken- of opslagmateriaal, maar FinalSpark denkt dat hersencellen daar beter voor geschikt zijn. Dat zal nog niet zo eenvoudig zijn, want levende cellen moeten gevoed worden. Groot voordeel van een biocomputer is dat die vele malen minder energie verstookt dan de elektronische, maar hoe hij je die in leven? Lees verder
Wetenschappers roepen om een aangepast economisch beleid
Ruim vijftig gerenommeerde wetenschappers riepen tijdens een drie dagen durende bijeenkomst in Berlijn op om het economisch beleid drastisch te wijzigen ten einde een dam op te werpen tegen het populisme en om te voorkomen dat de mensen zich van de overheid afkeren. Overheden moeten het verlies aan vertrouwen in liberale democratieën aanpakken met een actief industriebeleid, vermindering van de ongelijkheid en een beter beheerde mondialisering, vinden de in Berlijn verzamelde wetenschappers. Lees verder
Maria Ressa: “Zuckerberg en Musk zijn de grootste dictators”

Maria Ressa:… dictators… (afb: WikiMedia Commons)
De Filipijnse journaliste Maria Ressa, in 2021 winnaar van de Nobelprijs voor de vrede voor haar strijd voor de vrijheid van meningsuiting, noemde op een literair festival in Powys (Wales) de techbroers Mark Zuckerberg en Elon Musk de grootste dictators . Zelf heeft ze veel ervaring gehad met de hardvochtige en bloeddorstige gekozen dictator Rodrigo Duterte in eigen land. Die haalde het echter niet bij Zuckerberg en Musk, stelde Ressa. Lees verder