Categorie archieven: natuurkunde

Kan een elektron in stukken breken?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Deelladingen

Deelladingen zouden kunnen voorkomen bij onregelmatigheden in de kristalstructuur (afb: Nature)

Ik ben niet erg goed ingevoerd in veel dingen, maar zeker in de deeltjestheorie. Ik denk echter wel te weten dat gebleken is dat het elektron als enige is overgebleven van wat ooit als elementaire (onsplistbare) deeltjes werden beschouwd, zoals protonen en neutronen. Een elektron heeft een eenheidslading. Vrij verontrustend, maar tegelijk ook vrolijk makend, is dat het er op lijkt dat de elektronische eenheid ook weer aan flarden te schieten is. Lees verder →

Nobelprijswinnaar Veltman overleden

Geplaatst op door
Beantwoorden
Martin Veltman

Martin Veltman in 2005 (afb: WikiMedia Commons)

De Nederlandse Nobelprijswinnaar Martin Veltman is op 4 januari op 89-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Bilthoven. Hij kreeg samen met Gerard ’t Hooft in 1999 de Nobelprijs voor de natuurkunde voor het samenvoegen van twee van de vier fundamentele natuurkrachten. Lees verder →

Kan een machine de theorie-van-alles ‘bedenken’?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Albert Einstein en de zwaartekrachtgolven

Albert Einstein zag wetenschap nog vooral als menselijk bedrijf…

Al langer denken de geleerden dat er een theorie moet zijn die alles met elkaar verknoopt en verklaart: de theorie van alles. Voorlopig heeft nog niemand die bedacht, maar zouden intelligente machines dat kunnen? Dat zou ooit wel een kunnen gebeuren, maar voorlopig is het nog niet zover, denken mensen die denken er verstand van te hebben.
Lees verder →

Weer blijkt dat water in twee vloeibare vormen voorkomt

Geplaatst op door
Beantwoorden
fasediagram water

Op het wereldwijde web zijn nogal wat afwijkende fasediagrammen van water te vinden (afb: Wiki Commons)

Het lijkt op een herhaling van zetten. Op 20 september j.l.  mocht ik melden op gezag van Greg Kimmel c.s. dat er twee soorten vloeibaar water zijn. Nu vis ik een bericht op waar weer gemeld wordt dat er twee soorten vloeibaar water zijn. Ging het bij dat onderzoek om supergekoeld water, nu werd die vreemde toestand waargenomen bij verschillende druk, maar wel degelijk bij supergekoeld water. Zo zou bij rond 210 K (-63°C) bij een andere druk ook een andere vloeistof ontstaan met een dichtheid die eenvijfde verschilt. Als de druk snel veranderd werd voordat het water bevroor, dan konden de onderzoekers de ene vloeistof over zien gaan in de andere. Een raar goedje, water. Lees verder →

De ontwerpen van Leonardo da Vinci in het echt (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden

Dassault in Frankrijk heeft via zijn platform 3DExperience lab mensen uitgedaagd de ontwerpen van Leonardo da Vinci in 3d te maken. dat heeft geleid tot verbluffende resultaten van honderden deelnemers. Sommige deelnemers willen hun 3d-ontwerp ook in het echt maken. Lees verder →

Van Mendelejevgetallen en chemische ruimte tot materiaaleigenschappen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Hardheidskaart

Deze kaart geeft verbindingen aan met de grootste hardheid (afb: Artem Organov)

Ik zal wel iets gemist hebben, maar ik had nog nooit van Mendelejevgetallen gehoord. Mendelejev was de eerste die op het idee van een periodiek systeem der elementen kwam. Dat Mendelejevgetal schijnt een getal te zijn dat iets zegt over de eigenschappen van scheikundige verbindingen. In de jaren 80 zijn die berekend (geschat?) door de Britse in 2017 overleden natuurkundige David Pettifor, maar kennelijk heeft die stil gehouden hoe. Nu denken onderzoekers van het Russische Skoltechinstituut het mysterie te hebben opgelost en ‘kaarten’ te kunnen maken waarmee de eigenschappen van verbindingen kunnen worden voorspeld. Lees verder →

Eindelijk: supergeleiding bij kamertemperatuur (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
Supergeleidingslab Rochesteruniversiteit

Het supergeleidingslab van de Rochesteruniversiteit in New York (afb: RU)

Toen in 1986 Georg Bednorz en Alex Müller een supergeleider maakten die zijn kunsten vertoonde bij een temperatuur van zo’n 35 K (-238°C), 10 graden hoger dan de tot dan toe bekende supergeleiders, kwam er een wereldwijde zoekactie naar andere ‘hogetemperatuur’supergeleiders en werd er zelfs gesproken van supergeleiding bij kamertemperatuur. Veel hoger dan -70°C (waterstofsulfide) is men niet gekomen, maar daarvoor had je wel een gigantische druk voor nodig (155 GPa, zo’n 15 000 bar).  Ook bij deze verbinding van waterstof, koolstof en zwavel is een hoge druk nodig, die de bruikbaarheid van deze supergeleider niet bepaald zal bevorderen. Lees verder →

We spugen hele enden als we praten

Geplaatst op door
Beantwoorden

Pratende jongerenWe spugen wat af in ons leven. Als we  praten lanceren we talloze fijne druppeltjes die, afhankelijk van de kracht waarmee we spreken, vaak meters ver komen, constateerden onderzoekers van de Amerikaanse Princeton-universiteit. In coronatijden of tijden van welk virusbesmetting ook, kunnen we beter onze mond houden (of een mondkapje dragen, zeg ik daar schijnheilig achteraan). Lees verder →

150 jaar oude fasenregel van Gibbs aan diggelen (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden

Josiah Willard Gibbs

Josiah Willard Gibbs (afb: WikiMedia Commons)

Zo’n 150 jaar geleden stelde Josiah Willard Gibbs dat maximaal drie toestandfases tegelijkertijd bestaan. Bij smeltend ijs heb je water zowel in vaste, vloeibare als gasvormige fase. Er waren/zijn onderzoekers die er van uit gingen dat meer ook onmogelijk was. Nu hebben onderzoekers van, onder meer, de TU Eindhoven laten zien dat een vijffasensysteem in evenwicht mogelijk is. Dag faseregel van Gibbs? Die ontdekking zou gevolgen kunnen hebben voor de productie van ‘moeilijke’ mengsels als mayonaise, verf of vloeibaarkristalschermen. Lees verder →

Helft Nobelprijzen naar slechts vijf onderzoeksvelden

Geplaatst op door
Beantwoorden

Andre(i) Geim

Andre(i) Geim (afb: WikiMedia Commons)

Meer dan de helft van de Nobelprijzen in de laatste decennia zijn naar vertegenwoordigers van slechts vijf onderzoeksvelden gegaan volgens een analyse van onderzoekers rond John Ioannidis van de Standforduniversiteit in Californië. Lees verder →