Handel landbouwproducten versterkt biodiversiteitsverlies in tropen aanzienlijk

Biodiversiteitsverlies door verandering landgebruik

Biodiversiteitsverlies en -winst door verandering landgebruik (inclusief die welke veroorzaakt is door de export van landbouwproducten) (afb: Livia Cabernard/Nature Sustainability)

De export van landbouwproducten uit tropische gebieden naar China, de VS, het Midden-Oosten en Europa is drie keer schadelijker voor de biodiversiteit dan eerder werd gedacht. Onderzoeksters van de Technische Universiteit van München (TUM) en het Zwitserse  Instituut voor Technologie Zürich (ETH Zürich) hebben dit nu aannemelijk kunnen maken door na te gaan hoe de landbouwexport van 1995 tot 2022 de veranderingen in het landgebruik in de producerende landen beïnvloedde. Vooral Brazilië, Indonesië, Mexico en Madagaskar worden getroffen door het verlies van soorten. Lees verder

“Gebruik poep en pies in plaats van kunstmest”

Koeien in EngelandIk heb het altijd tamelijk absurd gevonden dat boeren een stikstofprobleem hebben terwijl ze ook nog eens kunstmest gebruiken. Gebruik die overtollige stikstof uit het veeteeltbedrijf en ja hoor nu komen ook wetenschappers met die aanbeveling: gebruik stront en pis als mest. Dat scheelt een hoop kunstmest (en daarmee energie) en verlaagt de broeikasgasuitstootHet is een oud verhaal. Lees verder

Elektronen gedragen zich (soms) als vreemde semi-Diracfermionen

Kristalrooster ZrSiS

Kristalrooster ZrSiS (afb: Shao et al./Physical Review X)

Ik(=as) moet eerlijk bekennen dat deeltjesfysica me nooit echt getrokken heeft. Hadden we ooit alleen maar moleculen en atoom (=ondeelbaar) nu bestaat er een hele reeks wat we heel onvoorzichtig ‘elementaire’ (ondeelbare) deeltjes noemen, die vaak bij nader inzien niet zo elementair waren. Ik geloof dat alleen het elektron nog zijn status heeft behouden. Nu schijnen er een ‘deeltjes’ gevonden te zijn die alleen maar een ‘massa’ hebben als dat zich in een bepaalde richting beweegt en minder of zelfs geen als dat zich een andere kant op beweegt. Tsss, het moet toch niet gekker worden? Lees verder

’s Werelds kleinste molmotor van ammoniumferroceen

ferroceenmolmotor

Het idee van een (ammonium)ferroceenmolmotor (afb: Toyokazu Yamada/univ. van Chiba)

In de natuur heb je eiwitten of andere biomoleculen die voor beweging/vervoer zorgen, moleculaire motors of molmotors genoemd. Die kun je natuurlijk ook zelf verzinnen. Kunstmatige molmotors zijn kleine machientjes op nanoschaal die iets zouden kunnen betekenen op het gebied van de katalyse, moleculaire elektronica, geneeskunde en kwantummaterialen. Ferroceen is een verbinding die op dat gebied als uitgangspunt kunnen dienen. Onderzoekers schijnen nu de kleinste molmotor te hebben gemaakt gebaseerd op ferroceen.
Lees verder

Ki slecht voor de volksgezondheid (?)

IEnergiehongerige ict-branche

Datacentra vreten een hoop energie, onder meer voor koeling (afb: Google)

De energie die kunstmatige energie nodig heeft zal in de VS 600 000 gevallen van astma per jaar veroorzaken en 1300 extra astmadoden (eenderde van het huidige aantal) en daarmee een schade van 20 miljard euro, schrijven Shaolei Ren van de universiteit van California in Riverside en collega’s in een nog niet beoordeeld artikel. Lees verder

Polygene risicoscores zijn wankele voorspellers voor ziektes

Scott Damrauer

Scott Damrauer: …verbaasd… (afb: univ. van Pennsylvania)

Scott Damrauer en zijn collega’s van de Universiteit van Pennsylvania waren zeer verrast over de resultaten van hun onderzoek. Polygene risicoscores zijn allesbehalve goede voorspellers of je bepaalde ziektes krijgt. Ze vergeleken 46 polygene (mutaties op meer dan een gen) risicoscores voor de vatbaarheid op hart- en vaatziektes. Daar bleek niet zoveel van te kloppen. Je zou net zo goed een dobbelsteen kunnen opgooien, zegt een cynicus. Lees verder

Het heelal doet maar wat, lijkt het of we begrijpen het niet

James Webb-ruimteteleskoop

De James Webb-ruimteteleskoop (afb: Wikimedia Commons)

Het heelal is oneindig, maar toch dijt het uit. Waarin, vraag je je dan af. Wat is er buiten de oneindigheid? Dat mag je niet vragen, heb ik me ooit laten vertellen. Nee? Nicole Granucci van de Quinnipiacuniver-siteit probeert het uit te leggen, maar uit haar verhaal kan ik niet meer opmaken dan dat het mogelijk is dat er meer heelallen bestaan, een multiversum. Welke krachten zorgen ervoor dat al die sterrenstelsels zich tegen de zwaartekracht in naar ‘buiten’ bewegen of zit het toch heel anders? Lees verder

Natuur kiest zijn tien jaarfavorieten

Er zit een fraudeonderzoeker bij, een atoomklokmaker en een virusjager. Dit zijn de tien opmerkelijkste wetenschappers van het jaar 2024 volgens Nature (ja ja, het is weer lijstjestijd). De lijst is opgesteld door Natureredacteuren op het gebied van wetenschap en technologie die de wereld dit jaar vorm zouden hebben gegeven

Ekkehard Peik: Vadertje tijd
De (atoom)klokkenmaker aller atoomklokkenmakers.
Ekkehard Peiks profiel
Kaitlin Kharas: Kampioen eerlijk loon
Een promovenda leidde een campagne die resulteerde in de grootste loonsverhoging van promovendi en postdocs in Canada in twintig jaar.
Kaitlin Kharas’ profiel
Li Chunlai: Maanrotsspecialist
De geoloog bestudeerde de rotsmonsters die waren verzameld tijdens de Chinese Chang’e-6 missie op de ‘achterkant’ van de maan.
Li Chunlai’s profiel
Anna Abalkina: Fraudebestrijder
De Russische onderzoekster is voortdurend op zoek naar misleiding, nep en ‘gekaapte’ tijdschriften in de wetenschap.
Anna Abalkina’s profiel
Huji Xu: Durfarts
Een arts en onderzoeker die een opmerkelijk aanpak van een autoimmuunziekte voorstond en toepaste.
Huji Xu’s profiel
Wendy Freedman: Kosmisch wonder
Een jarenlange strijd over het uitdijende heelal lijkt voorlopig in rustig vaarwater terecht te zijn gekomen dankzij haar.
Read Wendy Freedmans profiel
Muhammad Yunus: Natiebouwer
Econoom en Nobelprijswinnaar die nu interimleider is van Bangladesh op de schouders van de studenten van dit land.
Read Muhammad Yunus’ profiel
Placide Mbala: Virusjager
Hij luidde de alarmklok over de mpox-uitbraak. Wanneer luistert de wereld echt?
Read Placide Mbala’s profiel
Cordelia Bähr: Klimaatstrijder
Een advocaat en een heleboel oude vrouwen in Zwitserland wonnen een historisch proces tegen de regering van een land met een falend klimaatbeleid.
Read Cordelia Bährs profiel
Rémi Lam: Ki-weerverbeteraar
Zij ontwikkelde algoritmes om de weersvoorspelling aanzienlijk te verbeteren.
Read Rémi Lams profiel

Bron: Nature

Is de ‘superkwantumchip’ Willow van Google een treurwilg?

Superkwantumchip Willow

De ‘superkwantumchip’ Willow (afb: Google Quantyum AI)

Kwantumcom-puters zijn van die geweldige dingen die taken kunnen uitvoeren waar de beste digitale supercomputers niet aan kunnen tippen wordt er vaak gezegd, maar vooralsnog blijken dat soort uitspraken nog steeds veel gebakken lucht te bevatten. De nieuwe Willow-kwantumcomputer (Willow is de naam van de kwantumchip met 105 kwantumbits) van Google zou nieuwe records hebben gevestigd, maar de vraag is nog steeds: wat kan zo’n kwantumding? Lees verder

Afstand houden in coronatijd spaarde levens en de economie

Effectiviteit coronabeleid in 13 Europese landen

Effectiviteit coronabeleid in 13 Europese landen (afb: Simon Galmiche et al./BMC Global & Public Health)

Onderzoekers rond Simon Galmiche hebben uitgevogeld dat van de dertien bekeken Europese landen die landen het best scoorden qua oversterfte als ze die zo snel mogelijk mensen afstand heeft laten houden. De Scandinavische landen en Ierland scoorden als beste met tussen de 0,5 en 1 oversterfte op de 1000. Italië was laatste met 2,7 gevallen van oversterfte op de 1000. Die snelle landen leden ook het minste economische verlies. Lees verder