Groenland: 50 jaar smelten vastgelegd door satellieten

Landsat-opnamen van Helheimgletsjer sep72

Helheimgletsjer in september 1972 (afb: NASA)

Helheimgletsjer augustus 2019

Helheimgletsjer augustus 2019 (afb: NASA)

Het gaat niet goed met het ijs op Groenland (of juist wel, als je Trump heet). De smelt heeft dit jaar dramatische vormen aangenomen, In juli heeft volgens het Deense weerkundige instituut Groenland 197 miljard ton ijs verloren, evenveel is het jaargemiddelde deze eeuw. De laatste jaren lijkt de temperatuur in het Noordpoolgebied helemaal ontketend te zijn.  Om de ernst van de situatie te tonen heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA satellietfoto’s van het Sermilikfjord (zuidoosten van Groenland) van september 1972 tot 12 augustus dit jaar verspreid. Lees verder

Met isolatie kunnen chips nog kleiner

isolatielaag maakt nog kleinere chips mogelijk

Zo ziet de opgedampte isolatielaag er (idealiter) uit (afb: KU Leuven)

Decennialang was de verkleining van de basiseenheden op geïntegreerde schakelingen (chips) de oplossing voor sneller en meer (en minder energieverbruik), maar die ’truc’ loopt tegen zijn grenzen aan. Nu denken onderzoekers van de KU Leuven en het onderzoeksinstituut Imec dat die ’truc’ nog even is voort te zetten met behulp van isolatie. Lees verder

Grootste processor van koolstofnanobuisjes gemaakt

Komt het kiezeltijdperk in de computerwereld langzaam aan zijn eind? Er wordt al enige tijd geëxperimenteerd met koolstofverbindingen als chipmateriaal. Nu hebben onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS) de grootste geïntegreerde schakeling gemaakt van koolstofnanobuisjes (knb) tot toe. Onderzoekers zien in koolstofchips een goed alternatief voor kiezelchips aangezien die stroom efficiënter en sneller geleiden dan siliciumchips. Dat ‘mankement’ van silicumchips is tot nut toe opgelost door de de afmetingen van de transistoren daarop steeds kleiner te maken, maar aan die wedloop zit een vrij harde ondergrens. Lees verder

“Ki maakt vak machinegedrag noodzakelijk”

Iyad Rahwan: machinegedragdeskundige

Iyad Rahwan: machinegedrag (afb: Quant Magazine)

Algoritmes worden steeds ingewikkelder, zo ingewikkeld dat we niet kunnen voorspellen wat ze gaan doen. Bij veel toepassingen kunnen je dan grenzen stellen (stel ik (=as) me zo voor) maar bij wat wij kunstmatige intelligentie noemen (ki) ligt dat wat lastiger. Lees verder

Een kankertherapie zonder bijwerkingen (?)

AuroLase

Het AuroLase-systeem (afb: Nanospectra Biosciences)

Kanker kan tegenwoordig vaker genezen worden dan vroeger, maar vrijwel elke behandeling heeft vervelende bijwerkingen, soms zelfs ernstige. Al tientallen jaren zijn kankerwetenschappers op zoek naar een methode die kankercellen doodt, maar de gezonde cellen laat leven. Het lijkt er nu op dat onderzoekers die gevonden hebben voor het behandelen van prostaatkanker. Het dodelijke middel is een fotothermisch proces dat zich alleen richt op door nanodeeltjes ‘gemerkte’ kankercellen. Dertien van de eerste vijftien patiënten zijn een jaar na behandeling nog kankervrij. Onderzoekers spreken van een mijlpaal, maar dat lijkt mij nog veel te vroeg… Lees verder

Microdruppeltjes water produceren waterstofperoxide

Watermolecuul

Het watermolecuul is uiterst simpel…

H2O, twee waterstofatomen gebonden aan een zuurstofatoom. Dat is water. Gewoner kun je het niet hebben, maar dat veel bestudeerde water blijft ons verbazen. Er is al ontdekt dat water een hele serie vreemde eigenschappen heeft en nu ontdekten onderzoekers er weer heen: microdruppeltjes water kunnen zo maar waterstofperoxide produceren, water met een extra zuurstofatoom en bekend als bleekmiddel en desinfectans (vanwege dat extra zuurstofatoom). Lees verder

De wereld brandt

Wereldbrand

Zo bezien lijkt de wereld in brand te staan (elke rode stip is een brand). Niet iedere brand is slecht voor een ecosysteem… (afb: NASA)

Niet alleen in het Amazonegebied en in Rusland staan bossen in brand. De wereld brandt en dat lijkt slecht nieuws. De wereldleiders hebben nu in Biarritz afgesproken om Brazilië te helpen bij het blussen van de branden, maar er is bijna geen plek op de aardbol waar geen branden zijn. Dat is lang niet altijd slecht. Graslanden schijnen wel te varen bij een goede brand zo nu en dan. Lees verder

Hoe herinneringen komen (en gaan)

Verbindingen in muizenhersens

Een ruimtelijk beeld van de (hoofd)verbindingen in muizenhersens

Sommige herinneringen blijven niet erg lang hangen terwijl andere een leven lang mee gaan. Onderzoekers denken nu ontdekt te hebben hoe dat komt. Blijvende herinneringen zouden worden vastgelegd door groepen synchroon vurende neuronen. Hoe meer hersencellen daarbij betrokken zijn hoe standvastiger de herinnering. Lees verder

Vogels in het noorden hebben of grote of kleine hersens

Alpensneeuwhoen

Alpensneeuwhoenderen hebben relatief kleine hersens (afb: WikiMedia Commons)

Raar maar waar: vogels schijnen of verhoudingsgewijs grote hersens te hebben of kleine, althans vogel die in het noorden van het noordelijk halfrond leven. Daar zou niks tussenin zitten. De groothersenigen blijken ook een heel andere overlevingsstrategie te hebben dan de kleinhersenigen. Lees verder

Klimaatverandering slecht voor rendement zonnecellen

Daling rendement zonncellen door aardopwarming

Het effect van een aardopwarming met 1,8°C op het rendement van zonnecellen (afb: MIT)

Zonne-energie, vooral de fotovoltaïsche, wordt gezien als adekwaat middel tegen de aardopwarming, maar juist die steeds hogere temperaturen op aarde drukken het rendement van zonnecellen. Lees verder