Onderzoekers van, onder meer, het onderzoeksinstituut MESA+ van de Universiteit Twente zijn er, in samenwerking met collega’s uit Delft en Eindhoven, in geslaagd om nanodraadjes te ontwikkelen waarmee je individuele elektronen kunt invangen in een ‘kwantumstip’, die tevens supergeleiding vertonen. Hierdoor zouden ze een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van kwantumcomputers, denken de onderzoekers. Ze hebben het zelfs over het bijna ideale materiaal voor kwantumeffecten al zijn ze er niet zeker van dat hun vinding het ideale materiaal is voor de bouwstenen van een kwantumrekentuig.. Lees verder
Wordt grafeen het nieuwe silicium?
In de elektronica wordt alles voortdurend kleiner en sneller, maar aan die ‘rattenren’ zitten grenzen. Het lijkt er op dat silicium qua mogelijkheden om alles nog kleiner en sneller te maken die grenzen nadert. Er dient zich een opvolger aan, die ook op andere terreinen veelbelovend wordt genoemd: grafeen. Die speciale vorm van (tweedimensionaal) koolstof blijkt signalen van een lagere frekwentie te kunnen omzetten in hoger frekwenties: van giga- in teraHertz. Die hogere frekwenties kunnen ook navenant meer informatie verwerken. Lees verder
Europese richtlijn hernieuwbare energie slecht voor het klimaat

Protesten tegen de houtkap in Indonesië waar veel regenwoud teloor gaat ten behoeve van de landbouw (afb: Greenpeace)
De Europese richtlijn die beoogt de energievoorziening in de EU ‘koolstofarmer’ te maken is slecht voor het klimaat en voor de bossen. Door hout te bestempelen als ‘hernieuwbare brandstof’ bewijst het EU het klimaatbeleid een slechte dienst, stellen Europese en Amerikaanse onderzoekers in Nature. De broeikasgasuitstoot zou daardoor toenemen in plaats van afnemen, zoals de doelstelling is van het Europese klimaatbeleid. Lees verder
Wat komt er na Science en Nature?

Jon Buckley: …naïef…?
Het lijkt op kinnesinne, het artikeltje dat Jop de Vrieze in Science schreef over een vrij toegankelijk tijdschrift over voeding. Daar zou de hoofdredacteur zijn congé hebben gekregen omdat hij kwaliteit voor kwantiteit zou hebben gekozen. Onlangs kondigden elf Europese onderzoeksfinanciers aan dat onderzoek dat door hun organisaties betaald wordt vanaf 2020 alleen nog maar mag worden gepubliceerd in vrij toegankelijke, open tijdschriften. Veel grote wetenschappelijke tijdschriften, met inbegrip van Science, vragen geld voor het inzien van artikelen en voor die uitgeverijen dreigt de hond in de pot. Zoiets? Lees verder
Europese onderzoeksfinanciers eisen openheid publicaties

Marc Schiltz van Science Europe
Elf Europese wetenschapsfinan-cieringsfondsen waaronder de Nederlandse NWO, samen goed voor 7,6 miljard euro per jaar, hebben afgesproken vanaf 2020 te gaan eisen dat de resultaten van door die organisaties gefinancierd onderzoek zullen worden gepubliceerd in openbaar toegankelijke tijdschriften. Ze nemen niet langer genoegen met een vertraging van een half tot een heel jaar zoals nu gebruikelijk schijnt te zijn bij wetenschappelijke abonneetijdschriften. Die tijdschriften zijn bereid je die artikelen te leveren, tegen betaling. De uitgeverijen van die bladen staan niet te juichen. Lees verder
Onderzoekers kunnen hersencellen nu zien ‘praten’

De, fluorescerende, sensor licht op als cellen met elkaar ‘praten’ via neurotransmitters (afb: Zhu-lab)
Wie wil dat niet? Een oprolbaar telefoonscherm
Het Amerikaanse bedrijfje Royole heeft een oprolbaar oled-telefoonschermpje vervaardigd, dat zou kunnen dansen in de wind en zeker niet kapot valt. Lees verder
De aarde staat permanent in brand

De Brandkaart van 22 augustus 2018 (afb: NASA< EOSDIS)
Je hoort wel eens over de gigantische (al of niet aangestoken) bosbranden in Indonesië of Californië, maar dat zijn slechts wat voorbeelden van de vele branden die voortdurend wel ergens op de wereld woeden. Zoals bij veel op deze aardkloot heeft ook hier de mens bij veel van die branden de hand. Op bijbehorende kaart lijkt een groot deel van Afrika en Madagaskar in de brand te staan, maar daar niet alleen. Lees verder
Nog onontdekt type hersencel gevonden bij mensen

De pas ontdekte ‘rozenbottelcel’ (afb: Tamaslab, universiteit van Szeged)
Hongaarse en Amerikaanse onderzoekers schijnen een niet eerder ontdekt type hersencel te hebben gevonden, dat er een beetje uitziet als een aardappel met wat rommelige, lange uitlopers. Muizen schijnen dat type niet te bezitten. De cel wordt door de ontdekkers aangeduid als rozenbottelneuron. Die bevinden zich in de bovenste laag van de hersenschors. Daar zitten veel hersenceltypes die de activiteit van andere neuronen afremmen. Lees verder
Sociologisch onderzoek op de pijnbank: 62% klopt

Brian Nosek, leider reproduceerbaarheidsproject
Wetenschap is nog geen wetenschap als dat in een befaamd wetenschappelijk tijdschrift is gepubliceerd, maar pas als andere onderzoekers die experimenten kunnen herhalen en tot dezelfde conclusie moeten/kunnen komen. Reproduceerbaarheid is de laatste jaren een ‘heet’ thema en het blijkt nogal eens dat er nogal wat onderzoek wordt gepubliceerd in (ook) vooraanstaande tijdschriften, die, op zijn zachtst gezegd, niet helemaal kunnen kloppen. Na psychologie en economie werden nu sociaalwetenschappelijke studies onder de loep gelegd door een groep wetenschappers onder aanvoering van Brian Nosek van de universiteit van Virginië en verbonden aan het Centrum voor Open Wetenschap in Charlottesville (COS). Van de 21 studies waarvan tussen 2010 en 2015 een verslag was verschenen in Science en Nature, bleek 62% de herhaling te doorstaan. Dat lijkt mooi, maar het betekent nog steeds dat ruim eenderde van de, vooraf beoordeelde, artikelen op dit terrein niet (helemaal) deugt. Dat is overigens een stuk beter dan de psychologen het er vanaf hebben gebracht (al lijkt het dat Nosek en de zijnen nu wat milder hebben geoordeeld). Lees verder