Mens drijvende kracht achter groot verlies van soorten

Geplaatst op door
Beantwoorden
Stellerzeekoe

De dodo, de mammoet en de stellerzeekoe (geraamte op plaatje) zijn alle aan hun eind gekomen door toedoen van de mens (afb: WikiMedia Commons)

Mensen veroorzaken uitstervingen op een schaal die sinds het uitsterven van de dinosauriërs, zo’n 66 miljoen jaar geleden, niet meer is voorgekomen, stellen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van York. Ze vergeleken de ontwikkelingen in de huidige tijd tot zo’n 100 000 jaar geleden met wat bewaard is gebleven in het fossielenbestand. Ze willen nog niet van massauitsterving spreken, maar stellen dat als het verdwijnen van soorten in het huidige tempo doorgaat die drempel snel zal worden gepasseerd. Lees verder →

Astrocyten zijn de ‘grondleggers’ van het langetermijngeheugen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Herinneren en de rol van stercellen

De oplichtende (=actieve) stercellen in de diverse delen van de muizenhersentjes (afb: Jun Nagai et al./Nature)

Geheugen is een raar ‘ding’. Ik(=as) kan me met glasheldere beelden en al een voorval herinneren toen ik vier was en mijn vader me achter op de fiets naar de Berlagebrug bracht. Daar stond een muntgroene auto met houten strepen. Ik was niet blij toen ik in de auto werd gezet, waar de jongste broer van mijn vader achter het stuur zat. Mijn (glasheldere) herinnering gaat pas weer verder als we met pech in Limburg (leerde ik later) langs de weg staan en een stel opgeschoten jongens met mijn oom onder de kap doken. De rest van de reis en het feest (een eerste communie van een neef) herinner ik me niet.
Hoe werkt dat? En is het niet vreemd dat mensen met geheugenproblemen vaak de oudste herinneringen wel bewaren?

Onderzoekers van RIKEN rond Jun Nagai denken nu dat astrocyten (stercellen) verantwoordelijk zijn voor het stabiliseren van herinneringen en niet de neuronen; althans bij de proefdieren: muisjes Lees verder →

Oplossen kunststofvervuiling vergt grote omslag

Geplaatst op door
Beantwoorden

Natalya Amirova

Natalya Amirova (afb: NTNU)

Er zijn veel ideeën om de wereldwijde vervuiling met kunststoffen aan te pakken. Onderzoek in Noorwegen zou hebben aangetoond dat maar weinig van die ideeën hout snijden. De consumptie- en (dus) productie-patronen zullen drastisch moeten veranderen, willen we een begin maken van een oplossing, stellen de onderzoeksters van de Noorse Universiteit voor wetenschap en technologie en de Leuphana-universiteit in Duitsland. Lees verder →

Vetzuren zouden leeftijdgebonden verlies zicht kunnen verminderen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Gele vlek

Bij LMD sterven cellen in de gele vlek van het netvlies (macula) (afb: WikiMedia Commons)

Wetenschapsters van, onder meer, universiteit van Californië in Irvine (UCI) hebben mogelijk een manier gevonden om leeftijdsgebonden verlies gezichtsvermogen terug te draaien door zich te richten op het ELOVL2-‘verou-deringsgen’ en de door de concentraties aan essentiële vetzuren in het netvlies te herstellen. Hun experimen-ten met muisjes zouden hebben aangetoond dat specifieke meervoudig onverzadigde vetzuren, niet alleen docosahexaeenzuur (DHA), de visuele functie kunnen herstellen en zelfs tekenen van celveroudering kunnen terugdraaien. Lees verder →

Kunstneuron werkt bij zeer lage spanning

Geplaatst op door
Beantwoorden
Kunstneuron en cellen

De kunstneuron zou probleemloos kunnen communiceren met biologische cellen om wat dan ook te doen (afb: Jun Yao et al./Nature Communications)

Onderzoekers van UMass Amherst hebben kunstmatige neuronen ‘gebouwd’, aangestuurd door bacteriële eiwitnanodraden, die zouden functioneren als een echt hersencellen, maar wel met een extreem lage spanning. Dit zorgt voor een naadloze communicatie met biologische cellen en een drastisch verbeterd energierendement. Deze nieuwe aanpak zou de weg kunnen vrijmaken voor computers die net zo efficiënt werken als levende systemen en mogelijk zelfs rechtstreeks verbinding maken met biologisch weefsel.. Lees verder →

Beta-amyloïde zou bij kanker afweersysteem versterken

Geplaatst op door
Beantwoorden
Besim Ogretman

Besim Ogretman (afb: MUSC)

Beta-amyloïde zou een negatieve rol spelen bij de ziekte van Alzheimer, maar bij kanker de afweerreactie juist versterken. Het eiwit versterkt de energieproductie van T-cellen, waardoor kanker effectiever kan worden bestrijden. Door de fumaraatspiegels te herstellen of gezonde mitochondriën te transplanteren, konden de onderzoekers verouderende afweercellen ‘verjongen’. Deze bevindingen zouden tot nieuwe behandelingen kunnen leiden die zich richten op zowel kanker als leeftijdsgerelateerde achteruitgang van de hersens, zeggen die dan heel optimistisch. Lees verder →

Kunststofnanodeeltjes dringen in kweken diercellen binnen

Geplaatst op door
Beantwoorden
kringloopyoghurtbakjes

Kringloopyoghurtbakjes? (afb: verpakkingsmanagement.nl)

Onderzoeksters van het onderzoeksinstituut voor biologie van landbouwhuisdieren (FBN) in Dummerstorf (D) en de universiteit van Udine (I) hebben de opname van nanodeeltjes van kunststoffen gevonden in celkweken van landbouwhuisdieren. De resultaten leveren bewijs voor mogelijke risico’s voor de diergezondheid, de vleesproductie en de voedselzekerheid van de mens. Overigens is het dan ook zeer waarschijnlijk dat die microscopisch kleine deeltjes zich ook in ons lichaam bevinden. Lees verder →

Wij zouden gebaat zijn bij niet vijf maar zeven zintuigen

Geplaatst op door
Beantwoorden

Nikolai Brilliantov

Nikolai Brilliantov (afb: skoltech.ru)

Wetenschappers van Skoltechinstituut in Moskou hebben een nieuw wiskundig model voor geheugen ontwikkeld dat onderzoekt hoe informatie wordt gecodeerd en opgeslagen. Hun analyse zou de conclusie rechtvaardigen dat het geheugen het beste werkt in een zevendimensionale conceptuele ruimte; equivalent aan het hebben van zeven zintuigen. De bevinding ihoudt in dat zowel mensen als kunstmatige intelligentie baat zouden kunnen hebben bij een bredere sensorische invoer om leren en herinneren te optimaliseren. Dat is leuk, maar hoe fokken we twee extra zintuigen? Lees verder →

Nobelprijs scheikunde voor ontwikkeling organometaalsponzen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Winnaars Nobelprijs scheikunde 2025

Winnaars Nobelprijs scheikunde 2025 (afb: nobelprize.org)

De Nobelprijs voor scheikunde is dit jaar toegekend aan Susumu Kitagawa, Richard Robson en Omar Yaghi voor de ontwikkeling van organometaalsponzen. Dat poreuze materiaal zou aanzienlijke mogelijkheden hebben op het gebied van zuiveringstecchnieken en duurzame energie. Zo zouden deze vaak met de afko MOF’s aangeduide stoffen kooldioxide uit de lucht kunnen halen, maar ook water peuren uit de atmosfeer boven woestijnen. Lees verder →

Ontdekkers macroscopische kwantumtunneleffect krijgen Nobelprijs

Geplaatst op door
Beantwoorden
Alfred Nobel

Alfred Nobel (afb: WikiMedia Commons)

De Nobelprijs voor de natuurkunde gaat dit jaar naar een drietal wetenschappers voor de de ontdekking van het macroscopische kwantumtunneleffect en de kwantificering van energie in een elektrisch circuit. De gelukkigen zijn John Clarke (1942, VK) van de universiteit van Californië in Berkeley, Michel Devoret (1953, Frankrijk) verbonden aan de Yale-universiteit en aan de universiteit van Californië in Santa Barbara en John Martinis (1958, VS) van de universiteit van Californië in Santa Barbara. Opmerkelijk is dat dit werk al in de jaren ’80 werd gedaan. Lees verder →