Hoe groen is groen? Ook groene energie heeft mijnen nodig

Open mijnbouw

Voor winning van grondstoffen wordt een hoop vernield en vervuild. Op de foto een open mijn in Peru (Chuquicamata) (afb: WikiMedia Commons)

Laatst las ik in NRC Handelsblad een nogal ongegeneerde advertentie van een Duitse autofabrikant die aangaf in 2021 klimaatneutraal te zijn (althans te produceren). Dat lijkt me het resultaat van een knap stukje rekenwerk, want elke auto die die fabrikant bouwt is een aanslag op het klimaat en de grondstofvoorraden (en het milieu). We moeten verduurzamen, maar ook zogenaamd duurzame technieken kunnen niet zonder grondstoffen. Die zijn niet alleen eindig voorradig, maar winning daarvan is in feite een geweldige aanslag op de ‘gezondheid’ van de aarde. Onderzoeksters van, onder meer, de universiteit van Barcelona hebben in kaart gebracht wat de extra behoeften aan grondstoffen voor duurzame energie ons gaan kosten (en dan heb ik het niet over geld). Lees verder

We gooien graag weg en dat nekt ons (uiteindelijk)

iFixitMijn idee is dat het kapitalisme de oplossing van het klimaatprobleem ernstig in de weg staat. Dat systeem is gericht op winstmaximalisering en het aanpraten van ‘behoeftes’. Daarbij past het weggooien van nog prima functionerende producten, maar ook van schofterig veel levensmiddelen; van kleren (niet meer in de mode), meubilair (mijn smaak niet meer) tot keukens en elektronische apparatuur (het nieuwe model kan veel meer). Het is honderd keer lucratiever in e-afval naar goud te zoeken dan in goudmijnen, schrijft de Britse krant the Guardian. Zeventig jaar geleden gooiden we weinig weg, stelt de krant. Lees verder

Het lijkt dat batterijen kunnen worden gekringloopt

Recel

ReCell Center (afb: ReCell Center)

Kringlopen wordt verplicht. We mogen geen materiaal meer verspillen zoals we nog steeds erg ruimhartig doen. Grenzen aan de groei, weet je wel. Batterijen worden in die nieuwe werkelijkheid ons opgelegd door de aardopwarming steeds belangrijker. Daar moeten we zuinig op zijn (grenzen aan…). We hebben wel braaf onze batterijtjes ingeleverd, maar wat gebeurde daar mee? Niets of bijna niets. Nu schijnen onderzoekers toch een methode gevonden te hebben om batterijen weer te kringlopen. Lees verder

Rechter blokkeert groot olieproject in Alaska

Een Amerikaanse rechtbank heeft het Willow-plan van ConocoPhillips om in Alaska naar olie te gaan boren geblokkeerd. In zijn vonnis verwees de rechter naar de gevaren van de klimaatverandering. Het miljardenproject was onder Trump goedgekeurd, maar ook Biden had er zijn zegen aan gegeven. Lees verder

“Oorlog om zeldzame aarden is al begonnen”

Grtondstofwinning

Grondstofwinning is allesbehalve groen te noemen (afb: schaeffler.nl)


Het lijkt nog steeds niet tot de botte koppen hier door te dringen dat de mens, en dan vooral de mens in de rijke landen, zijn leefgewoonten drastisch zal moeten veranderen. Het gaat niet alleen om het drastisch terugdringen van broeikasgassen, maar ook om het terugdringen van onze waanzinnige overconsumptie.. Die gaat niet alleen ten koste van de natuur en biodiversiteit, maar die is ook een behoorlijke aanslag op de grondstofvoorraden. In de jaren 70 werd een rapport van de Club van Rome (“Grenzen aan de groei”) uitgebracht over de eindigheid van grondstofvoorraden, maar daar heeft de rijke aardbewoner weinig van geleerd. De Franse journalist Guillaume Pitron schreef in 2018 La guerre des métaux rares (Oorlog om de zeldzame metalen), We putten de aarde niet alleen biologisch uit, maar ook wat betreft grondstoffen en vroeg of laat leidt dat tot oorlog.
Lees verder

Direct polycarbonaat gesynthetiseerd uitgaande van kooldioxide

Masazumi Tamura

Masazumi Tamura (afb: univ. van Osaka)

Kooldioxide is een broeikasgas, maar zou ook een grondstof kunnen zijn. Er lopen nogal wat onderzoeken waarbij dat het uitgangspunt is. Nu hebben onderzoekers uitgaande van kooldioxide direct verbindingen gemaakt

(voor fijnproevers: de polymeren polycarbonaatdiolen), waar geen ontwateringsstoffen aan te pas kwamen. De aanwezigheid daarvan zou het proces aanzienlijk bemoeilijken. De onderzoekers noemen hun synthese de eerste groene synthese die niet uitgaat van giftige grondstoffen en die een hoge opbrengst zou hebben (zij het dat ze groen nog wel tussen aanhalingstekens zetten). Lees verder

En weer put de mens de aarde meer uit

Werelduitputtingsdag

We knijpen de biologische veerkracht van de aarde steeds verder uit (afb: GFN)

De wereld heeft vorig jaar enig soelaas gekregen door de coronacrisis, maar dit jaar is de aarde al op 29 juli uitgeput, waarmee we weer de verkeerde kant zijn opgegaan. Dat betekent dat de mens, vooral die in de rijke landen, het herstelvermogen van de aarde weer verder heeft uitgeput. Voor de manier waarop wij leven zouden we 1,7 aardes nodig hebben om dat op een duurzame manier te doen. De mensheid leeft al tientallen jaren op krediet en eens zal die bom barsten. Lees verder

Hoe groen zijn lithiumbatterijen?

Ondergrondse energieopslag

Ondergrondse energieoslag (afb.: Der Spiegel)

Met het oog op het tegengaan van een gevaarlijke aardopwarming moet onze energievoorziening geëlektrificeerd worden. We moeten daarbij af van het verbranden van fossiele brandstoffen, zoals nu  nog gemeengoed is. Aangezien hernieuwbare energiebronnen als zonne- en windenergie niet ‘leveren’ op momenten dat de energie gevraagd wordt is tussentijdse opslag van energie nodig. Ook het gemotoriseerd zou geëlektrificeerd moeten worden (alhoewel het veel effectiever zou zijn als auto’s voor personenvervoer zouden verbieden). Batterijen wijken dan onvermijdelijk, maar de grote vraag is natuurlijk hoe klimaat- en milieuvriendelijk batterijen/accu’s zijn. Lees verder

De personenauto is materiaalverspilling (en veel meer ellende…)

Materiaalterugwinning

Terugwinning van veel elementen is bedroevend laag (afb: UNEP-rapport)

De auto, het zij nog meer eens gezegd, is in vele opzichten een wanproduct. Toch wordt er maar zelden gekeken naar de lange lijst van negatieve eigenschappen van de heilige koe (en zeker niet door politici) . Een van die vele negatieve eigenschappen is de materiaalverspilling die de personenauto veroorzaakt en de energieverspilling die daarmee gepaard gaat (zowel met de productie van de materialen als het in beweging houden van dat overmatig zware vervoermiddel). Een auto is gemiddeld zo’n 1100 kg zwaar en die kilo’s worden gebruikt om gemiddeld iets meer dan een mens te vervoeren (zeg 80 kg organisch materiaal). Op de wereld rijden zo’n 1,4 miljard auto’s rond. Tel uit je winst. Lees verder

Biden verdedigt groot olieboorproject in Alaska

Nuiqsut in Alaska

Het dorp Nuiqsut in de buurt van het omstreden boorproject (afb: NYT)

De Amerikaanse president Joe Biden zegt hoge prioriteit te geven aan het bestrijden van de klimaatverandering, maar heeft wel toestemming gegeven voor een groot olieboorproject in Alaska, dat de komende dertig jaar 100 000 vaten per dag zal moeten opleveren. Overigens lijkt het er op dat Biden een aantal boorprojecten in de koelkast heeft gezet… Lees verder