Licht maakt stroomgeleider isolerend (?)

Lab

Lab van Fausti (afb: univ. v. Triëst)

Onderzoekers uit Duitsland, Slovenië en Italië hebben aangetoond dat een stroomgeleidend materiaal, tantaalsulfide, onder invloed van licht zich ontpopt als isolator. Dat proces is omkeerbaar. Dat biedt mogelijkheden op tal van terreinen zoals energieopslag en kwantumrekenen, stelt het persbericht. Lees verder

Afbreekbare polymeren zijn ook niet prettig voor vissen

Polymeren zijn prachtige materialen, maar zorgen voor nogal wat milieuproblemen. Dat heeft voor een niet onbelangrijk deel te maken met het feit dat ze als resistente materialen worden gebruikt voor kortdurende toepassingen zoals verpakkingen. Afbreekbare kunststoffen zouden de oplossing zijn, maar die blijken ook al niet zo best te zijn voor vissen. Lees verder

Wegwerpluiers van SAP krijgen een nuttige (?) bestemming

Wegwerpluiers van SAP (?)

Met behulp van water en uv-licht valt het natriumpolyacrylaat van wegwerpluiers af te breken (afb: KIT)

Onderzoekers van het technologisch instituut in Karlsruhe (KIT) hebben een oplossing bedacht om wegwerpluiers van super-absorbens natriumpoly-acrylaat (SAP) een tweede ‘leven’ te geven door het in vochtige toestand te bestralen met ultraviolet-licht. Kennelijk is het niet mogelijk om uit afbraakproducten weer een superaborbens te maken, want de KIT-onderzoekers komen met verfkleurverdikkers en drukgevoelige lijmen als mogelijke  toepassingen voor de ontlede luiers. Lees verder

Zonwering ingebouwd in ramen

licht- en warmtewerend glas

Met wolfraamoxide heb je maar twee smaken, met water erbij ontstaat een hydraat waar je van warmte- en lichtdoorlaten (onder) tot warmte- en lichtwerend boven kan schakelen (is de gedachte (afb: Veronica Augustyn et. al/univ. van Noord-Carolina)

Laat ik (=as) nou denken dat ik daar allang over geschreven had, maar nee, dat was niet zo. Ik heb het over ramen die zonnewarmte blokkeren en toch doorzichtig blijven. Prima idee, lijkt me, want dat scheelt een hoop energie voor koelsystemen. Lees verder

Hoeveel spul heeft iemand nodig? Ongeveer zes ton per jaar

materiaalbehoefte per mens per jaar

De materiaalbehoefte per mens per jaar om de armoede te bannen. In westerse landen ligt die hoeveelheid op 70 ton per persoon per jaar (afb: Stefan Pauliuk et. al)

Zes ton per persoon per jaar om netjes en zonder honger te kunnen levenhebben onderzoekers uitgerekend. Dan gaat om kleren, eten, brandstof en wat mensen zoals nodig (denken te) hebben. Dat betekent dat als we iedere (menselijke) aardbewoner een goed en gezond leven zouden gunnen er miljarden tonnen grondstof nodig zijn om van de armoede af te komen. Dat zou zonder schade kunnen als de graaiers (het rijke deel van de wereld dat zo’n 70 ton verbruikt) zouden inschikken. Het zou voor het eerst zijn dat die noodzakelijke behoefte is berekend. Lees verder

Polyepoxide ontwikkeld die recycleerbaar is

Fosfonzuur

De structuur van fosfonzuur (R geeft een koolstofketen aan). Bij de ester is een H van een OH-groep vervangen door een koolstofketen (afb: WikiMedia Commons)

Epoxyharsen (polyepoxiden) worden veel toegepast in onder meer treinen en windturbines, al of niet in vezelversterkte vorm, maar hebben een groot nadeel: ze zijn niet te kringlopen. Nu hebben onderzoekers een epoxyde ontwikkeld die volledig recycleerbaar en evenals andere polyepoxiden nog steeds moeilijk brandbaar zou zijn . Lees verder

Nanolintjes van grafeen kunnen kwantumtechnologie vooruithelpen

Nanolintjes van grafeen

Door vorm en de toevoeging van atomen kunnen de nanolintjes andere natuurkundige eigenschappen krijgen (afb: EMPA)

Het blijft martelen met die o zo veelbelovende kwantum-technologie. Ondanks talrijke hoeraberichten waarin weer een nieuwe ‘reuzenstap’ in de richting van het kwantumtijdperk wordt gezet, moet de eerste behoorlijke ‘alleskunner’ nog gebouwd worden. Grafeen is ook zo’n wondermiddel dat voor alles en nog wat te gebruiken is; kennelijk over voor het kwantumrekentuig. Een nieuwe ‘doorbraak’ (?): nanolintjes van grafeen verbinden met stroomgeleidende draadjes. Lees verder

“Moderne scheikunde is rotzooi”

Perfluorcubaan

Per- of octofluorcubaan, in 2022 molecuul van het jaar, behoort tot de PFAS-familie (afb: WikiMedia Commons)

Promovenda Hannah Flerlage en Chris Slootweg  Van ’t Hoffinstituut van de universiteit van Amsterdam betogen in Nature Reviews Chemistry dat scheikundigen verder moeten kijken dan reactiekolf en  zuurkast. Ze vinden dat hun vakgebied zal moeten vergroenen om het hoofd te bieden aan de milieurampen die dreigen of de aarde al teisteren; mede het gevolg van het werk van hun vakgenoten. Net als de rest van de mensheid moeten scheikundigen streven naar doelmatigheid, veiligheid en kringlopen, aldus het tweetal. Lees verder

Alle per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) de wereld uit? Niet waarschijnlijk

Effecten van PFAS

Per- en polyfluorverbindingen worden in verband gebracht met vele aandoeningen, maar PFAS bestaat uit een grote verzameling stoffen die lang niet altijd gezondheids- en/of milieuschadelijk zijn (afb: ~WikiMedia Commons)

Afgelopen februari heeft het Europees ChemicaliënAgentschap (EChA) een voorstel gepubliceerd om een grote schoonmaak te maken met de stoffen die worden aangeduid met PFAS, ook wel, althans deels, voor-altijdmaterialen genoemd omdat ze nauwelijks afbreken. Het voorstel is opgesteld door milieuinstituten van Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden.  Die fluorverbindingen – het zijn er zeker vele duizenden (want naar believen uit te breiden), waaronder PTFE (polytetrafluoretheen oftewel teflon) wel de bekendste is – hebben zich stevig die in de samenleving gevestigd.  Het probleem lijkt een beetje op dat van de cfk’s (chloorfluorlkoolwaterstoffen) die de ozonlaag aantastten en die inmiddels vrij effectief in de ban zijn gedaan. Hoe vervangbaar zijn ze? Lees verder

Schepje ‘suiker’ en de vloei(stof)batterij werkt beter

Vloei(stof)batterij

Een schepje suiker doet wonderen (afb: PNNL)

Met een schepje suiker (β-cyclodextrine) blijkt capaciteit en levensduur van de vloei(stof)batterij een aanzienlijke impuls te krijgen. Die type batterijen zouden dienst kunnen doen om de stabiliteit van stroomvoorziening door zonne- en windenergie te waarborgen en bovendien zouden die niet afhankelijk (hoeven) zijn van eindige en soms schaarse grondstofvoorraden. Dan mag je pas over groen praten. Nu de praktijk nog. Lees verder