Het idee van het testsysteem van passieve koeling (afb: univ. van Bayreuth)
Koelen zonder energieslurpende luchtbehandelingssystemen (?)
Beantwoorden
Bestuurders Tepco beboet voor kernramp in Fukushima
Een rechtbank in Tokio heeft vier voormalige bestuurders van de elektriciteitsmaatschappij Tepco een boete opgelegd van 13 biljoen yen (ongeveer 95 miljard euro) voor de kernramp in Fukushima in 2011. De rechtszaak was in 2012 aangespannen door aandeelhouders van Tepco. Lees verder
Is die kwantumcomputer wel zo wonderbaarlijk?
De Borealis van Xanadu (afb: xanadu.ai)
De kwantumcom-puter komt er aan en die verhalen daarover worden meestal ingeleid met de fabelachtige mogelijkheden die dat ding zou hebben. Daar zijn al vaak vraagtekens bij gezet. Ook het goede oude digitale rekentuig blijft zich ontwikkelen, terwijl de kwantumcomputer tegen vele problemen blijft aanlopen. Voorlopig is de kwantumcomputer alleen nog maar een veelbelovende leerling die zijn belofte nog maar eens moet zien waar te maken. Lees verder
Het aantal vinvissen rond Zuidpool weer op oude peil (?)
De gewone vinvis (afb: WikiMedia Commons)
Toen er nog driftig of walvissen gejaagd werd stonden de vinvissen op het punt om uit te sterven. Dankzij het beëindigen van de jacht, alleen Japan en IJsland bleven halsstarrig op walvissen jagen zogenaamd voor wetenschappelijke doeleinden, heeft de vinvisstand rond de Zuidpool zich weer hersteld, zo blijkt uit recent onderzoek. Het kan dus wel. Lees verder
Hoeveel mensen kan de aarde hebben?
De toename van de wereldbevolking volgens de VN (afb: VN)
In 1950 telde de wereldbevolking 2,6 miljard mensen. Nu 72 jaar later is dat getal verdrievoudigd tot bijna achtmiljard. Dat aantal zal volgens de VN eind van dit jaar worden bereikt. De wereldbevolking stijgt maar de draagkracht van de aarde is aan grenzen gebonden. Hoeveel mensen kan de aarde dragen? Heel lang is de (groei van de) wereldbevolking geen thema geweest, maar is dat terecht? Uit recent onderzoek blijkt dat de biodiversiteit in Afrika wordt bedreigt door drie zaken: klimaatverandering, landgebruik en bevolkingsgroei. Lees verder
Mens verstoort op vele fronten de gezondheid van het systeem Aarde
Inheemse volken zijn de eerste slachtoffers van onduurzaam ‘gebruik’ van wilde soorten (afb: IPBES)
Er leven op de aarde bijna achtmiljard mensen (dat waren er in 1950 2,6 miljard). Eenvijfde daarvan is afhankelijk van wild (planten, dieren, schimmels en wat er nog meer leeft), maar veel soorten die de mens nodig heeft voor zijn voortbestaan worden allesbehalve duurzaam (hernieuwbaar) gebruikt/verbruikt, zo blijkt uit een grootschalige analyse. Volgens eerder onderzoek uit 2019 zouden eenmiljoen soorten (planten en dieren) worden bedreigd met uitsterving. Door de eveneens door de mens veroorzaakte klimaatopwarming wordt die trend nog eens versterkt. Lees verder
Higgsboson tien jaar geleden ontdekt maar nog veel open vragen
De proton/proton-botsing waaruit het bestaan van het Higgs-deeltje kon worden afgeleid (foto: CERN)
Tien jaar geleden werd het Higgsdeeltje voor het eerst waargenomen. Dat zou zorgen voor de massa van materie. In de tussentijd hebben vooral onderzoekers rond de grote hadronbotser (LHC) dit boson aan een nadere inspectie onderworpen. Een van de grote vragen was of het deeltje netjes volgens de theorie met andere deeltjes wisselwerkt. Met krachtdeeltjes als fotonen, W- en Z-bosonen was geconstateerd bij de ontdekking, gebeurt dat al. In 2016 lukte het met materiedeeltjes als quarks en leptonen. In 2018 werd ook de wisselwerking met de topquark vastgesteld. Toch zijn lang niet alle vragen beantwoord. Lees verder
Foute wetenschappelijke artikelen lijken interessanter dan goede
Ágnes Horvát (afb: Northwesternuniv.)
Het lijkt er op dat de wetenschap een prima methode heeft om waarheid van verzinsel te scheiden (de falsificatie en de beoordeling door gelijken) maar dat is niet helemaal waar. Uit onderzoek van Ágnes Horvát en collega’s van de Northwesternuniversiteit blijkt dat teruggetrokken artikelen twee keer zo vaak worden geciteerd door pers en sociale media e.d. dan soortgelijke artikelen met een zelfde ‘status’ in dezelfde bladen gepubliceerd maar die alle kritiek hebben doorstaan. Lees verder
Micro-organismen onder de grond zijn reuzeactief
Het verzamelen van grondwatermonsters (afb: univ. van Jena)
99% van het zoete water op aarde is grondwater. Het blijkt dat die ondergrondse micro-organismen in dat grondwater hyperactief zijn ondanks het ontbreken van zonlicht. Ze moeten hun energie noodgedwongen halen uit zwavel of plantenresten. Toch is hun productie, het vastleggen van koolstof in organische verbindingen, per cel net zo hoog als die van plankton dat volop van de energierijke zon kan profiteren. Tezamen binden die grondwaterorganismen ten minste zo’n 110 miljoen ton koolstof, maar dat zou zo maar zelfs 260 miljoen ton kunnen zijn. Dat is maar 0,25% van de mondiale koolstofvastlegging door organismen en planten, maar dat is aanzienlijk meer dan vermoed. Lees verder
Maken ‘kalmerende’ netwerken in hersens mens die soort apart?
De mens heeft zich altijd ver verheven boven de rest van de soorten gezien. Feit is dat de diersoort mens meer dan andere soorten heeft gecreëerd, zowel in positieve als negatieve zin. Onderzoekers vergeleken netwerken in de hersens van mensen, muizen en apen. Ze stuitten op een netwerk van remmende hersencellen dat tien keer sterker vernet was dan bij muizen. Wat dat precies doet is nog onbekend, maar zou die ‘rem’ de diersoort mens bijzonder (dus ook destructief) hebben gemaakt, maar hoe zit het dan met makaken? Lees verder